آلیاژهای آهن (Ferro-Alloys)

آلیاژهایی هستند به شکل لخته (Pig)، بلوک، توده (Lump) یا به اشکال ابتدایی همانند، به اشکالی که از طریق ریخته‌گری مستمر (Continuous casting) به دست می‌آیند یا به صورت دانه‌های کوچک (granular) یا به شکل پودر، حتی به هم فشرده که عموماً به عنوان محصولات افزودنی در ساختن سایر آلیاژها، یا به عنوان عامل اکسیژن‌گیر، عامل گوگردگیر یا برای مصارف همانند در صنعت فلزگری(متالورژی) آهن به کار می‌روند و معمولاً قابلیت چکش‌خواری نداشته و برحسب وزن دارای ۴ درصد یا بیشتر آهن و یک یا چند عنصر به نسبت‌های وزنی زیر باشند:

ـ بیش از ۱۰ درصد کروم

ـ بیش از ۳۰ درصد منگنز

ـ بیش از ۳ درصد فسفر

ـ بیش از ۸ درصد سیلسیوم

مجموعاً بیش از ۱۰ درصد از عناصر دیگر، باستثنای کربن، منوط به اینکه حداکثر میزان مس ۱۰ درصد باشد.

د ـ فولاد (Steel)

موادی هستند آهنی غیر از آنهایی‌ که مشمول شماره ۰۳  ۷۲ می‌باشند (باستثنای بعضی از انواع فولاد تولید شده به شکل قطعات ریخته‌گری) که قابلیت چکش‌خواری دارند و برحسب وزن دارای ۲ درصد یا کمتر کربن می‌باشند. با این حال، فولادهای کروم‌دار ممکن است به نسبت بالاتری کربن داشته باشند.

هـ ـ فولاد زنگ‌نزن (Stainless Steel)

فولادهای ممزوجی هستند (Alloy steel) که بر حسب وزن ۲/۱ درصد یا کمتر کربن و ۵/۱۰ درصد یا بیشتر کروم داشته و یا بدون عناصر دیگر باشند.

و ـ سایر فولادهای ممزوج (Alloy steel)

فولادهایی هستند که با تعریف فولاد زنگ‌نزن تطبیق نکند و دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های وزنی زیر باشند:

ـ ۳/۰ درصد یا بیشتر آلومینیوم

ـ ۰۰۰۸/۰ درصد یا بیشتر بر (BORE)

ـ ۳/۰ درصد یا بیشتر کروم

ـ‌ ۳/۰ درصد یا بیشتر کبالت

ـ ۴/۰ درصد یا بیشتر مس

ـ ۴/۰ درصد یا بیشتر سرب

ـ ۶۵/۱ درصد یا بیشتر منگنز

ـ ۰۸/۰ درصد یا بیشتر مولیبدن

ـ ۳/۰ درصد یا بیشتر نیکل

ـ ۰۶/۰ درصد یا بیشتر نیوبیوم

ـ ۶/۰ درصد یا بیشتر سیلسیوم

ـ ۰۵/۰ درصد یا بیشتر تیتانیوم

ـ ۳/۰ درصد یا بیشتر تنگستن (ولفرام)

ـ ۱/۰ درصد یا بیشتر وانادیوم

ـ ۰۵/۰ درصد یا بیشتر زیرکونیوم

ـ ۱/۰ درصد یا بیشتر سایر عناصر به تنهایی (باستثنای گوگرد، فسفر، کربن و ازت).

ز ـ شمش‌های حاصل از ذوب مجدد ضایعات آهن یافولاد

محصولاتی هستند که به صورت ناهمواری به شکل شمش بدون زوائد، یا به شکل لخته (Pig) ریخته‌گری شده و دارای نقایص آشکاری در سطح می‌باشند و از لحاظ ترکیب شیمیایی با تعاریف چدن خام، چدن اشپیگل یا آلیاژهای آهن (فروآلیاژها) تطبیق نمی‌کنند.

ح ـ دانه‌های کوچک (granules)

محصولاتی هستند که به نسبت کمتر از ۹۰ درصد وزنی از یک الک با چشمه‌هایی به اندازه یک میلیمتر و به نسبت برابر یا بیشتر از ۹۰ درصد وزنی از یک الک با چشمه‌هایی به اندازه ۵ میلیمتر عبور کنند.

ط ـ محصولات نیمه تمام (Semi-finished products)

محصولاتی هستند توپر (Solid sectoin) که از طریق ریخته‌گری مداوم به دست می‌آیند، حتی اگر به صورت ابتدایی تحت عمل نورد گرم قرار گرفته باشند؛ و سایر محصولات توپر که فقط به صورت ابتدایی تحت عمل نورد گرم قرار گرفته یا به وسیله آهنگری به طور ناهمواری شکل گرفته باشند، همچنین محصولات تکمیل‌نشده (Blank) برای پروفیل. این محصولات به صورت طومار (Coil) عرضه نمی‌شوند.

ی ـ محصولات تخت – نورد‌شده

محصولات نورد شده‌ای هستند با سطح مقطع عرضی توپر مستطیل (غیر از مربع) که با تعریف تصریح‌شده در بند ط بالا تطبیق نکرده و به اشکال زیر باشند:

ـ طومار (Coil) از لایه‌هایی که متوالیاً روی هم قرار گرفته‌اند، یا

ـ غیر طومار (Straight length) با حداقل پهنایی مساوی با ۱۰ برابر ضخامت آن مشروط بر اینکه این ضخامت کمتر از ۷۵/۴ میلیمتر بوده یا با پهنایی بیش از ۱۵۰ میلیمتر چنانچه ضخامت آن ۷۵/۴ میلیمتر یا بیشتر باشد بدون اینکه از نصف پهنا تجاوز کند.

در ردیف محصولات تخت – نوردشده طبقه‌بندی می‌شوند محصولاتی از این نوع که دارای نقوشی برجسته بوده و مستقیماً از عمل نورد حاصل می‌شوند (مثلاً، شیاردار، راه‌راه، شطرنجی، اشکی، دکمه‌ای، لوزی) و همچنین آنهایی که سوراخ شده، کنگره‌ای شده یا صیقلی شده هستند، مشروط بر اینکه این عملیات به نحوی نباشد که به آنها جنبه اشیاء یا مصنوعات مشمول شماره‌های دیگر را بدهند.

محصولات تخت ـ نورد شده به شکلی غیر از مربع یا مستطیل،‌به هر اندازه باید در ردیف محصولات به پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا بیشتر طبقه‌بندی شوند، مشروط بر اینکه جنبه اشیاء یا مصنوعات مشمول شماره‌‌های دیگر را نداشته باشند.

ک ـ میله‌ها (Bars and Rods)، گرم نورد شده، به صورت طومارهای (Coils) نامنظم پیچیده ‌شده

محصولاتی هستند گرم نوردشده به صورت طومارهای (Coils) نامنظم پیچیده‌شده که سطح مقطع عرضی توپر آنها به شکل دایره، قطعه دایره، بیضی، چهارگوش، مستطیل، مثلث یا سایر چند ضلعی‌های محدب باشد (و همچنین «دایره‌های پهن‌شده» و «مستطیل‌های تغییر یافته» که دو طرف متقابل آنها به شکل قوس محدب و دو طرف دیگر به صورت دو خط مستقیم به طول یکسان و موازی می‌باشند). این محصولات ممکن است دارای دندانه، برآمدگی، گودی، یا سایر تغییر شکل یافتگی‌هایی باشند که در جریان فرآیند نورد شدن حاصل می‌شوند (میله‌های مسلح‌کننده بتون).

ل ـ سایر میله‌ها (Bars and rods)

محصولاتی هستند که با هیچ یک از تعاریف مندرج در بندهای (ط)، (ی) یا (ک) بالا یا با تعریف مفتول‌ها تطبیق نکرده و سطح مقطع عرضی توپر و یکنواخت در سراسر طول آنها به شکل دایره، قطعه دایره، بیضی، مستطیل، مربع، مثلث یا سایر چند ضلعی‌های محدب باشند (همچنین «دایره‌های پهن‌شده» و «مستطیل‌های تغییر یافته»، که دو طرف متقابل آنها به شکل قوس محدب و دو طرف دیگر به صورت دو خط مستقیم، به طول یکسان و موازی می‌باشند). این محصولات ممکن است:

ـ رای دندانه، برآمدگی، گودی یا سایر تغییرشکل یافتگی‌هایی باشند که در جریان فرآیند نوردشدن حاصل می‌شوند (میله‌های مسلح‌کننده بتون)؛

ـ بعد از نورد شدن، تحت عمل تاب‌دادن قرار گیرند.

م ـ‌ پروفیل (Profiles)

محصولاتی هستند با سطح مقطع عرضی توپر و در تمام طول یکنواخت که با هیچ یک از تعاریف مندرج در بندهای (ط)، (ی)، (ک) یا (ل) بالا یا با تعریف مفتول‌ها تطبیق نمی‌کنند.

فصل ۷۲ شامل محصولات شماره‌های ۰۱  ۷۳ یا ۰۲  ۷۳ نمی‌شود.

ن ـ مفتول (Wire)

محصولاتی هستند به حالت سرد شکل داده‌شده، به صورت طومار (Coil)، که دارای سطح مقطع عرضی توپر به هر شکل و یکنواخت در تمام طول بوده و با تعریف محصولات تخت – نوردشده تطبیق نمی‌کنند.

س ـ میلهای توخالی برای حفاری (Hollow drill bars and rods)

میله‌هایی هستند با سطح مقطع عرضی به هر شکل، مناسب برای ساختن سرمته که بزرگترین بعد خارجی سطح مقطع عرضی آنها بیشتر از ۱۵ میلیمتر بوده اما بیش از ۵۲ میلیمتر نباشند، و بزرگترین بعد داخلی آن بیش از نصف بزرگترین بعد خارجی آن نباشد. میله‌های توخالی از آهن یا از فولاد که با این تعریف تطبیق نکنند مشمول شماره ۰۴  ۷۳ خواهند بود.

۲ ـ فلزات آهنی (Ferrous metals) دارای روکش از یک فلز آهنی دیگر تابع رژیم آن فلز آهنی که از حیث وزن برتری دارد، خواهد بود.

۳ ـ محصولات از آهن یا از فولاد که به طریق  الکترولیز، با ریخته‌گری تحت فشار یا با تفته کردن (Sintering) به دست می‌آیند، برحسب شکل، ترکیب و صورت ظاهر در شماره‌های مربوط به محصولات مشابه‌ گرم ـ نورد شده این فصل طبقه‌بندی می‌شوند.

یادداشت‌های شماره‌های فرعی.

۱ ـ در این جا برای اصطلاحات زیر این معانی در نظر گرفته‌شده‌اند:

الف ـ چدن‌های خام ممزوج (Alloy pig iron)

عبارت‌اند از چدن‌های خام که از حیث وزن دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های زیر باشند:

ـ بیش از ۲/۰ درصد کروم

ـ بیش از ۳/۰ درصد مس

ـ بیش از ۳/۰ درصد نیکل

ـ بیش از ۱/۰ درصد از هر یک از عناصر ذیل: آلومینیوم، مولیبدن، تیتان، تنگستن (ولفرام)، وانادیوم.

ب ـ فولادهای غیرممزوج تراشکاری (Non-alloy free-cutting steel)

عبارت‌اند از فولادهای غیرممزوج که از حیث وزن دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های زیر باشند:

ـ ۰۸/۰ درصد یا بیشتر گوگرد

ـ ۱/۰ درصد یا بیشتر سرب

ـ بیش از ۰۵/۰ درصد سلنیوم

ـ بیش از ۰۱/۰ درصد تلور

ـ بیش از ۰۵/۰ درصد بیسموت

ج ـ فولادهای سیلیسیوم‌دار موسوم به «مغناطیسی»(Silicon-electrical Steel)

فولادهای ممزوجی هستند که از لحاظ وزن حداقل ۶/۰ درصد و حداکثر ۶ درصد سیلیسیوم و حداکثر ۰۸/۰ درصد کربن داشته باشند، این فولادها همچنین ممکن است حداکثر دارای یک درصد آلومینیوم بوده ولی فاقد هیچ عنصر دیگری به نسبتی که به آنها خصوصیت سایر فولادهای ممزوج را بدهد، باشند.

د ـ فولادهای تندبر (High speed steel)

فولادهای ممزوجی هستند با یا بدون عناصر دیگر که حداقل دارای دو یا سه عنصر زیر باشند:

مولیبدن، تنگستن و وانادیوم که مقدار کل آنها تواماً برابر یا بیشتر از ۷ درصد وزنی بوده و دارای ۶/۰ درصد وزنی یا بیشتر کربن و ۳ لغایت ۶ درصد وزنی کروم باشند.

هـ ـ فولادهای سیلیکو ـ منگنز (Silico-manganese steel)