آیا وجود آب در کهکشان های دیگر نشانه ی وجود حیات است؟
همه میدانیم که آب بین دما یا حرارت ۰ تا ۱۰۰ درجه مایع می باشد، ولی این باور برای آب خالص در سطح دریاهای زمین با فشار حدود ۱۴٫۷ پوند در هر اینچ مربع یا ۱۰۱۴ میلی بار صدق میکند. اگر نمک در آب باشد، در آنصورت نقطه انجماد یا یخ بستن آن زیر ۰ درجه سقوط میکند و نقطه غلیان یا جوش آن هم از ۱۰۰ درجه بالا میرود. در فشار بالا، آب از ۱۰۰ درجه هم بالاتر در حالت مایع باقی میماند. با این مرز بندی ها دانشمندان دریافتند که حد اکثر تا عمق ۷۵ کیلومتر زیر سطح زمین آب وجود دارد، اما پائین تر از این سطح دمای زمین به ۴۰۰ درجه میرسد و فشار هم ۳۰ هزار مرتبه بیشتر از سطح زمین می باشد. آیا در این گونه آب حیات میتواند وجود داشته باشد؟ به احتمال زیاد نخیر. تا حال بالاترین دمای که میتواند حیات را حمایت کند ۱۲۱ درجه است. بعضی از دانشمندان زیست شناسی باور دارند که موجودات زنده یا بیواورگانیزم ها میتوانند در دما یا حرارت بیشتر هم زندگی کنند، اما تا حال هیچ موجودی بالاتر از ۱۲۱ درجه نتوانسته زنده بماند. بنابرین مرز دما برای آب قابل زیست ۱۲۲ درجه می باشد.
حالا به جهت معکوس میرویم و می بینیم که تا چه دمای پائین حیات میتواند وجود داشته باشد. در سطح زمین آب مایع در دمای پائین تر از ۸۹ درجه زیر صفر بصورت پرده های نازک وجود دارد. اما سرد ترین دمایی که میتواند حیات را حمایت کند ۲۰ درجه زیر صفر است و این مرز آب در دمای پائین برای حمایت از پیدایش و رشد حیات است.اما تا چه عمقی تا حال گونه های حیات دیده شده؟
باید گفت تحت فشار پائین گونه های حیاتی که تا حال در اتموسفر دیده شده در موجودیت هوای بسیار نازک بوده که در این شرایط موجودات زنده میکروبی یا میکرو اورگانیزم ها در حالت خوابیده یا سکوت قرار دارند و فقط زمانی زنده میشوند که مواد غذایی لازم را بدست بیارند. بنابرین پائین ترین فشار هم برای حیات فعال یک سوم فشار اتموسفیری است که به ارتفاعات بالای قله اورست دلالت میکند.
بر اساس محدودیت یا مرز تعیین شده، حیات در سیاره ما بین یک قشر نازکی محدود گردیده که از ۱۰ کیلومتر بالای سطح آغاز و تا ۵ کیلومتر پائین سطح میرسد. این مرز بندی ۸۸ درصد آب موجود در زمین را غیر قابل زیست می سازد. این محاسبات نشان میدهد که حیات و آب با هم برابر یا همسنگ نمی باشند و آب های مایع زیادی هم وجود دارد که برای رشد حیات جهنم واقعی می ماند.
تقریبأ تمام آب های مایع زمین در محدوده قابل زیست وجود دارد، اما واقعیت این است که تنها یک بخش کوچک شرایط آب در زمین برای حیات مناسب است.
بدین لحاظ دانشمندانی که در جستجوی حیات اند باید در استراتژی “جستجوی آب” خود تغییراتی را ایجاد کنند. اما یگانه عامل واقعی تحمیل کننده در این تحلیل این است که حیات نمی تواند بالای ۱۲۲ درجه زنده بماند.
هیچ سیاره دیگر به جز زمین در سطح خود دمای مناسبی ندارد تا این محدودیت را برای حیات حفظ کند. هر چند در زیر سطح این سیارات میتوان هوای گرم مناسب را یافت. به گونه مثال سطح مریخ برای حفظ آب مایع بسیار سرد است، اما دلیل زیادی برای موجودیت آب مایع در زیر سطح مریخ وجود دارد.
برای کشف این مسئله دانشمندان در حال نمونه سازی پوسته، گوشته و هسته مریخ هستند و برای ایجاد دیاگرام مراحل آب در مریخ از جریان گرما در این سیاره استفاده میکنند، درست همان مدلی را که برای زمین به کار بردند. نتیجه این بررسی ها نشان خواهد داد که در چه عمقی از مریخ میتوان آب مناسب برای رشد حیات را مشخص نمود.
این گونه بررسی از ” آب قابل زیست” را میتوان برای جستجوی حیات در آب های مایع زیر سطح یخی اروپا قمر مشتری و انسلادوس قمر زحل نیز به کار برد. شاید دانشمندان بتوانند بفهمند که در کدام یک از این دنیای های عجیب و غریب آب قابل زیست برای رشد حیات وجود دارد و آنگاه سفینه های فضایی را برای جستجوی حیات فقط به همان سر زمین بفرستند.
