تعمیر و نگهداری قالب یا Die Maintenance
دسترسی به برنامه نگهداری و تعمیرات قالب‌ها برای سازندگان یا مالکان آنها، امری ضروری است. این کار، باعث می‌شود تا قالب‌ها، طول عمر بیشتری داشته و وقفه کمتری در تولید به وجود آورند. با این روش، از اتلاف وقت جلوگیری شده و هزینه تولید نیز کمتر می‌شود. در این مقاله، سعی در شناخت مراحل اولیه این موضوع و قوانین مربوط به آن دارد.
● شش قانون کلی در چرخه تعمیر و نگهداری قالب
▪ قانون شماره ۱
– شناسایی مشکل
۱) از راه مشاهده کارکرد قالب
۲) گزارش اپراتور
۳) تعداد قطعات
۴) شناسایی داده‌ها
۵) درخواست مشتری
مشاهده و بررسی قطعات تولیدی به عنوان یکی از معمول‌ترین روش‌های عیب‌یابی قالب‌هاست و معمولا اپراتور قالب، بهترین دید را نسبت به این موضوع دارد. نظر این اپراتورها یا تکنسین‌ها برای مهندسان و مدیران بسیار گرانبهاست. آموزش مداوم اپراتورها همگام با عملیات پرکاری، ضروری بوده و راهی است برای اعتماد به مشاهدات و نظر آنها.
تعداد ضرب قطعات نیز یکی دیگر از دلایل نیاز قالب به تعمیر و نگهداری است و تعداد دفعات تعمیر را می‌توان بر اساس تعداد قطعات تولیدی تعیین کرد.
اگر قرار است که قالب در معرض ضربه‌های متعدد و خوردگی قرار گیرد، باید توسط تکنسین قالب و ابزار هر لحظه (از نظر خرابی) چک و کنترل شود.
روش کنترل آماری نیز به روند مشاهدات کمک می‌کند. اگر نمودار کنترل فرایند (که ممکن است از مواد، قالب یا پرس باشد) با پیشامدی روبه‌رو باشد، سریعا باید گزارش شود.
نظر و گزارش مشتری درباره قطعه تولیدی و تغییرات احتمالی در قطعه برای بهبود در تولید یا هر پیشنهادی که باعث تغییر یا تعمیر قالب در خصوص تضمین کیفیت شود، باید مورد ارزیابی و توجه قرار گیرد.
▪ قانون شماره ۲
– تنظیم حق تقدم
۱) از نظر ایمنی Safety
۲) نیاز مشتری
۳) از نظر زمان انجام کار
۴) ظرفیت کارگاه تعمیرات
پس از شناسایی و بررسی بروز مشکل در قالب، گرفتن دستور کار و ثبت آن در سیستم، برنامه‌ریزی کاملی در خصوص حل مشکل صورت می‌پذیرد.
مسئله ایمنی در قالب‌ها، دارای بالاترین اولویت است. شل و لق شدن اجزا و قطعات قالب، شکستن فنرهای یونیت‌های cam و عدم تنظیم آنها، درگیر شدن اجزای قالب که منجر به پرتاب پلیسه به اطراف می‌شود و … را بسیار ضروری است که فورا اصلاح کنیم.
مشتری نیاز به بالاترین ضریب ایمنی دارد و این موضوع در فرایند تعمیر باید مورد توجه قرار گیرد.
زمان تعمیر و نگهداری به دلیل فرایند تولید، مورد توجه است. به همین علت، باید براوردی دقیق از زمان انجام تعمیرات صورت گرفته و در زمان مقرر، به دست تولید‌کننده برسد.
ظرفیت محل تعمیر قالب برای انجام کار، بسیار ضروری است. برنامه‌ریزی بر حسب فوریت و ایمنی یا کیفیت قطعه، صورت می‌گیرد و به همان ترتیب نیز قالب‌ها چیده شده و تعمیر می‌شوند. در مواردی که ظرفیت کارگاه پاسخگو نباشد، می‌توان از مکان‌هایی دیگر برای تعمیر استفاده کرد.
▪ قانون شماره ۳
– طرح کار
۱) اختصاص ابزار
۲) پیش‌بینی مراحل اجرا
۳) خرید قطعات
۴) ساخت قطعات
با گرفتن فایل ابزار و اختصاص ابزار مناسب، می‌توان به طوری موثر کار بر روی قالب را آغاز کرد. در این قسمت، برنامه‌ریزی نقشی عمده دارد. قطعات باید به اندازه کافی ذخیره و استوک‌گیری شوند تا زمانی که کار بر روی قالب صورت می‌گیرد، مشکلی در زمینه تامین قطعه پیش نیاید.
برنامه‌ریزی برای خرید قطعات مورد نیاز و قطعات استاندارد قالب بسیار ضروری است. بعضی قطعات نظیر فنرها و سنبه‌های استاندارد، باید در دسترس باشند و تمامی قطعات خاص باید سفارش داده شده و هنگام شروع کار در دسترس باشند. ساخت اجزای قالب ممکن است به هفته‌ها زمان نیاز داشته باشد.
▪ قانون شماره ۴
– انجام کار
۱) باز کردن قالب
۲) بازرسی و تایید کار
۳) تعمیر و نصب قطعات
۴) آب‌بندی
۵) آزمایش و tryout قالب
برنامه‌ریزی، حاصل تلاشی جمعی و رویکردی تیمی است. طرف مقابل و ضد آن، درهم ریختگی است که باعث عدم کارایی، بی‌ظرفیتی و ناتوانی در تحقق هدف می‌شود.
مراحل پس از تشخیص اولویت برای رفع خرابی، عبارتند از:
۱) شناسایی تیم کارشناسی
۲) شناسایی علل خرابی
۳) ارائه گانت رفع علت خرابی
۴) جمع‌آوری مدارک فنی و امان‌سنجی
۵) تشخیص روش‌های رفع عیب و علل خرابی
۶) تهیه ماشین‌آلات مورد نیاز
۷) انتخاب نیروی انسانی ماهر و متخصص واجد شرایط برای رفع عیوب
۸) تهیه روش کنترل تعمیرات
۹) انجام تعمیرات، کنترل، تست، نمونه‌گیری و تایید واحد کنترل کیفیت
۱۰) تحویل‌دهی قالب به مسئولین تولید و درج و ثبت تغییرات و تعمیرات در پرونده قالب
۱۱) تهیه گزارش از تمامی مراحل انجام کار
پس از مشخص شدن مشکل و اولویت کار بر روی قالب، آن را برای باز کردن اجزا، به محل تعمیر می‌برند. قالبساز، با دقت آن را باز کرده، شرایط گاید‌بندی، تراز بودن و بلوک‌ها و صفحات سایشی را بررسی کرده و یادداشت‌برداری می‌کند. وی همچنین پس از انجام تعمیرات مورد نیاز، اقدام به ثبت و نوشتن آخرین تغییرات انجام شده می‌کند.
داشتن مهارت تعمیر قالب، یکی از نکات مهم و اساسی است و برنامه‌ریزی و پیش‌بینی برنامه تولید نیز ضروری و اهمیت دارد. پس از بررسی و نصب قطعات جدید قالب، باید قالب را آزمایش و Tryout کرد. پس از آن، کار با پرس تولیدی انجام خواهد شد. ثبت و نتیجه کار با پرس Tryout و گرفتن محصول با پرس تولیدی، به عنوان سوابق تعمیر و تغییر قالب، درج می‌شود تا ردیابی آنها نیز به آسانی ممکن شود.
▪ قانون شماره ۵
– تهیه مدارک
۱) زمان واقعی انجام کار
۲) قیمت قطعات و تعمیرات
۳) سندسازی و خلاصه انجام آزمایش Tryout
۴) پیگیری
قیمت واقعی و زمان انجام کار می‌بایستی با جزئیات لازم لیست شود. مستندسازی اطلاعات تعمیر و نگهداری برای دسترسی سریع و آسان، امری لازم بوده و از نکات برجسته است. برای جلوگیری از گم شدن اطلاعات، گرفتن نسخه پشتیبان باید صورت پذیرد. هنگامی که قالب به تولید برمی‌گردد، بسیاری از موارد ثبت شده می‌تواند باعث بهبود در کار شود.
پیگیری در تمام مراحل کار، امری لازم و ضروری است. هنگامی که پیگیری در کار، به مثابه اصلی مهم شناخته شود، بهبود در کار صورت پذیرفته است.
▪ قانون شماره ۶
– بایگانی داده‌ها
۱) پیگیری سفارش کار
۲) ذخیره داده‌ها
۳) تجزیه و تحلیل علت خرابی
بخش‌های مختلف یک سازمان (نظیر برنامه‌ریزی، تولید، واحد نت و…) باید از طریق شبکه، از مراحل انجام کار آگاه باشند. داده‌ها شامل چگونگی آنالیز هزینه، مراحل آزمایش قالب، چگونگی تعمیرات و گزارش آنها، باید از کامپیوتر ثبت و نگهداری شده و نسخه پشتیبان آنها تهیه شود.
مترجم :حسین نوری
منبع : Die maintenance Hand Book
