رمزگشایی از سفر شگفت‌‌انگیز وال‌های قاتل
مارلو هود – بر اساس اعلام پژوهشی که نتایجش امروز منتشر شده است، برخی از وال‌های قاتل، حدود ۱۰هزار کیلومتر را از آب‌های اقیانوس منجمد جنوبی تا حوالی استوا شنا می‌کنند، آن‌هم نه برای غذا یا جفت‌گیری. این شکارچیان هولناک که در رأس زنجیره غذایی دریا جای گرفته‌اند، این مسافت سرسام‌آور دریایی را با سرعتی زیاد تنها برای جلای پوست خود پشت سر می‌گذارند که البته در نواحی گرمسیری رو به کاهش می‌گذارد.
وال‌های قاتل
به‌عبارت دیگر احتیاج به پوستی صاف و صیقل‌خورده، این آبزیان را به چنین سفرهای دور و درازی وامی‌دارد. علی‌رغم اینکه دانشمندان نسبت به این وال‌های فوک‌خوار احساس علاقه شدیدی می‌کنند و در درک رفتارهای منحصر به‌فرد این جانور هیچ کم نگذاشته‌اند، اما به همان اندازه هم هیچ توضیحی برای این سفرهای طولانی و اینکه اصلاً این سفرها را می‌توان کوچ فصلی نامید یا خیر، در اختیار نداشتند. به‌همین منظور، جان دوربان (John Durban) و رابرت پیتمن (Robert Ptitman) از مرکز ملی شیلات ایالات متحده، مسیر سفر دوازده وال قاتل از نوع به اصطلاح B را با فرستنده‌های ماهواره‌ای، از مبدأ حرکت‌شان که در سواحل غربی شبه‌جزیره جنوبگان بود، مورد بررسی قرار دادند.
در ژانویه ۲۰۰۹، این دانشمندان از فواصل ۵ تا ۱۵ متری، اتیکت‌های هوشمندی را با شلیک گلوله‌هایی ویژه، به باله فوقانی این پستانداران پنج‌تنی متصل کردند. وال‌های قاتل نوع B، در آب‌های ساحلی جنوبگان و در نزدیکی یخچال‌ها زندگی می‌کنند تا بدین‌وسیله فوک‌ها و پنگوئن‌های بیشتری نصیب‌شان شود، اما وال‌های قاتل نوع A در آب‌های گسترده‌تری به سر می‌برند و از وال‌های مینک تغذیه می‌کنند و وال‌های قاتل کوچک‌تر نوع C هم اغلب در آب‌های شرق جنوبگان به سر می‌برند.
وال‌های قاتل، کوچک‌ترین عضو از خانواده وال‌ها- مشتمل بر نهنگ و دلفین- و پراکنده‌ترین‌شان (و احتمالاً حتی پراکنده‌ترین پستانداران زمین) هستند که در آب‌های زیر صفر درجه جنوبگان، عمری طولانی را سپری می‌کنند. تعویض و ترمیم پوست در آب‌هایی که دمای سطحی‌شان به حدود ۱/۹ درجه سلسیوس زیر صفر می‌رسد، امری خطرناک و گاه مهلک است. این در حالی است که دمای سطحی آب مقاصد گرمسیری این سفرها، در حدود ۲۰/۹ تا ۲۴/۲ درجه سلسیوس است.
نیمی از ردیاب‌های ماهواره‌ای متصل به وال‌ها، پس از گذشت سه هفته از کار افتادند، اما شش‌تای باقیمانده طی دو سال بعد، نشان از دلیل این سیاحت جذاب و غیر منتظره دادند. در این مقاله می‌خوانیم: “وال‌هایی که مجهز به ردیاب فعال بودند، از سرراست‌ترین مسیر ممکن، خودشان را به آب‌های گرم شمال نواحی زیر استوایی می‌رساندند و به تبع افزایش دمای آب دریا از سرعت شنا کردن‌شان می‌کاستند.” حداکثر سرعت حرکت این وال‌ها به ۱۰کیلومتر بر ساعت می‌رسید و در این مدت از آب‌های جنوب غرب اقیانوس اطلس و شرق جزایر فالکلند، تا نواحی زیراستوایی نزدیک به سواحل اروگوئه و جنوب برزیل گذشتند. این پژوهش که در نشریه علمی Biology Letters، وابسته به انجمن علوم سلطنتی بریتانیا منتشر شده، نخستین شواهد بی‌واسطه از کوچ طولانی این وال‌های قاتل را فراهم آورده است، اما اینکه چرا این آبزیان دست به چنین کوچی می‌زنند، خود سئوالی شده بود.
سرعت و مدت این سفرها که به‌شکل انفرادی انجام می‌شود از طرفی آنقدر نیست که این وال‌ها وقت کافی را برای یافتن غذا داشته باشند و از سویی هم این زمان برای وضع حمل‌شان فوق‌العاده طولانی است. این مقاله می‌گوید: “عجیب اینجاست که یکی از وال‌ها، مسیری نه‌هزار و ۴۰۰کیلومتری را در تنها ۴۲روز طی کرد.”
اوقات متنوع عزیمت این وال‌ها هم که از اوایل ماه فوریه تا اواخر آوریل هر سال متغیر است، حکایت از این می‌کند که این کوچ‌های سالیانه با هدف تغذیه یا تولید مثل صورت نمی‌پذیرد و اینجاست که پوست این آبزیان وارد گود می‌شود. دوربان و پیتمن گمان می‌کنند که وال‌های قاتل، از این طریق خودشان را به آب‌های گرمسیری می‌رسانند تا بدون اینکه از سرمای آب‌های جنوبگان صدمه‌ای ببینند، پوست‌اندازی کنند و قشری از جلبک‌های تک‌یاخته موسوم به “دیاتوم”ها را روی پوست تازه خود بکشند.
وال‌های قاتل، کوچک‌ترین عضو از خانواده وال‌ها- مشتمل بر نهنگ و دلفین- و پراکنده‌ترین‌شان (و احتمالاً حتی پراکنده‌ترین پستانداران زمین) هستند که در آب‌های زیر صفر درجه جنوبگان، عمری طولانی را سپری می‌کنند. تعویض و ترمیم پوست در آب‌هایی که دمای سطحی‌شان به حدود ۱/۹ درجه سلسیوس زیر صفر می‌رسد، امری خطرناک و گاه مهلک است. این در حالی است که دمای سطحی آب مقاصد گرمسیری این سفرها، در حدود ۲۰/۹ تا ۲۴/۲ درجه سلسیوس است. نویسندگان این مقاله چنین نتیجه می‌گیرند که: “فرض‌مان بر این است که محرک این سفرها، گرماست.”
منابع: Physorg.com
