کشف بزرگ ناسا: هفت سیاره شبیه به زمین با امکان وجود حیات !

۵ اسفند ۱۳۹۵

دقایقی پیش، کنفرانس خبری ناسا برگزار شد و نتیجه آن کشفی بی‌سابقه در حوزه سیارات فراخورشیدی بود؛ هفت سیاره شبیه به زمین که همگی به دور ستاره‌ای کم‌فروغ در حال گردش هستند. سیاراتی که هر هفت مورد آنها می‌توانند میزبان حیات باشند.

این مجموعه سیارات به دور ستاره‌ای با نام TRAPPIST-1 می‌چرخند که تنها ۳۹ سال نوری با خورشید ما فاصله دارد. فاصله‌ای که در مقیاس‌های کیهانی، بسیار ناچیز بوده و به این صورت این منظومه، همسایه خورشید ما محسوب می‌شود.

در سال‌های آینده تلسکوپ‌هایی همچون تلسکوپ جیمزوب به بررسی دقیق جو این سیارات خواهند پرداخت و مشخص خواهد شد که آیا در این سیارات حیات وجود دارد یا خیر.

ستاره TRAPPIST-1 جزو ستاره‌های بسیار کوچک و کم‌نور محسوب می‌شود. این ستاره تنها کمی از مشتری بزرگتر بوده و ۲۰۰۰ بار از خورشید کم‌فروغ‌تر است.

کشف اولیه این دنیاهای بیگانه توسط ابزاری به نام TRAPPIST انجام شده که در رصدخانه‌ای در La Silla شیلی مستقر شده است. ابتدا تنها سه سیاره کشف شده بود که با بررسی دقیق‌تر این تعداد به پنج عدد افزایش یافت. رصدهای بعدی توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر مشخص کرد که در حقیقت هفت سیاره مجزا که همگی سیاره شبیه به زمین هستند، در این منظومه ستاره‌ای قرار گرفته‌اند.

کوچکترین این سیارات ۷۵ درصد جرم زمین را داراست و بزرگترینشان تنها حدود ۱۰ درصد بزرگتر از زمین است. از نظر دوره تناوب نیز نزدیکترینشان تناوبی برابر ۱٫۵ روز داشته و دورترین آنها هر ۲۰ روز یک بار، به دور ستاره میزبان خود گردش می‌کند.

دنیاهایی زیست پذیر؟

هرچند که ستاره TRAPPIST-1 روشنایی بسیار کمی دارد، اما با توجه به فواصل بسیار نزدیک این مجموعه سیاره‌ای، حداقل سه تای آنها در کمربند حیات قرار گرفته‌اند. یعنی محلی که آب، می‌تواند به حالت مایع وجود داشته باشد.

از طرف دیگر با توجه به نزدیکی زیاد سیاره‌ها به ستاره میزبانشان، پیش‌بینی می‌شود که از نظر گرانشی، قفل‌شده باشند. یعنی همانند ماه که همیشه یک سمت آن رو به زمین است، آنها نیز وضعیت مشابهی داشته باشند.

با این حال امیدها برای زیست‌پذیر بودن اکثر سیارات این مجموعه بسیار بالاست. چرا که وجود جو می‌تواند به انتقال گرما از سمت روشن سیاره‌ها به سمت تاریک آنها کمک کند. برای بررسی جو این سیارات، از هم‌اکنون تلسکوپ هابل کار خودش را شروع کرده است و در آینده با پرتاب تلسکوپ جیمزوب این بررسی‌ها شکل بسیار جدی‌تری به خودش خواهد گرفت.

در مورد سن این مجموعه، تخمینی که زده می‌شود، در حدود ۵۰۰ میلیون سال است و فعلا تخمین دقیق‌تری در دسترس نیست. چنین منظومه‌هایی حدود ۱۰۰۰ برابر منظومه خودمان عمر می‌کنند و برای حدود ۴ تا ۵ تریلیون سال به شکل پایدار وجود خواهند داشت. پس می توان گفت اکنون در ابتدای راه تحول این مجموعه قرار داریم.

نکته جالب توجه دیگر، مربوط به آسمان این سیارات می‌شود. ستاره میزبان بیشترین نور خود را در طول موج فروسرخ تابش می کند و در بخش مریی بسیار کم‌فروغ است. به این صورت هیچگاه آسمان این هفت سیاره روشن‌تر از آسمان زمین ما درست پس از غروب خورشید نخواهد شد. اما همچنان گرمای لازم برای شکل‌گیری حیات به سطح این سیارات خواهد تابید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نوع ترکیبات جو این سیارات، بایستی منتظر رصدهای دقیق‌تر آینده باشیم تا احتمالا کشف عناصری همچون اکسیژن و متان را مشاهده کنیم. عناصری که نشانه‌های محکمی بر وجود حیات می‌باشند.