شاخص توده بدنی یا شاخص کوتله یا بی‌ام‌آی (به انگلیسی: BMI، مخفف body mass index) سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در واقع این سنجش میزان چاقی را اندازه گیری نمی‌کند بلکه ابزاری مناسب است تا سلامت وزن فرد با توجه به قدش تخمین زده شود.
شاخص توده بدنی یا BMI عددی ست که میزان چاقی افراد را با استفاده از داده های وزن و قد محاسبه می کند. BMI میزان چربی بدن را بطور مستقیم اندازه گیری نمی کند، اما تحقیقات نشان داده اند که مقدار BMI با سنجش مستقیم میزان چربی بدن مرتبط است. مقدار BMI به ما نشان می دهد که آیا در محدوده وزنی نرمال و سلامتی قرار داریم یا نه. البته بر کسی پوشیده نیست که هر شخص با توجه به سن، جنس، میزان فعالیت، اندازه جثه و عوامل دیگر می بایست دارای وزن ایده آل خود باشد، اما از آنجا که محاسبه وزن ایده آل نیاز به محاسبه دقیق و تخصصی دارد، لذا از بی ام آی به عنوان شاخص عمومی برای افراد بالای 18 سال استفاده می شود. نحوه محاسبه آن بسیار ساده است و در بسیاری جاها برای مشخص کردن اضافه وزن و کسر وزن استفاده می‌شود.شاخص توده بدنی از طریق تقسیم وزن فرد به کیلوگرم بر توان دوم (x²) قدش به متر بدست می آید و فرمول محاسبه آن در سیستم متریک چنین است :
BMI مناسب گروه‌های سنی مختلف
- ۱۹-۲۴ سال = ۲۲
- ۲۵-۳۴ سال = ۲۳
- ۳۵-۴۴ سال = ۲۴
- ۴۵-۵۴ سال = ۲۵
- ۵۵-۶۴ سال = ۲۶
- ۶۵ سال به بالا = ۲۷
| رده | حدود شاخص جرم بدن - kg/m۲ |
|---|---|
| دچار کمبود وزن شدید | کمتر از ۱۶٫۵ |
| کمبود وزن | از ۱۶٫۵ تا ۱۸٫۵ |
| عادی | از ۱۸٫۵ تا ۲۵ |
| اضافه وزن | از ۲۵ تا ۳۰ |
| چاقی کلاس ۱ | از ۳۰ تا ۳۵ |
| چاقی کلاس ۲ | از ۳۵ تا ۴۰ |
| چاقی کلاس ۳ | بیش از ۴۰ |