حشرات چگونه در شب مسیریابی میکنند؟


به مانند بسیاری از پرندههای مهاجر، گونههای متعددی از شبپرهها مهاجرتهای طولانی در شب انجام میدهند. در هر بهار، میلیاردها «شبپرهی بوگونگ» از وضعیت آب و هوایی گرم در مناطق مختلف جنوب شرق استرالیا گریخته و با پیمودن بیش از هزار کیلومتر خود را به غارهای خنک و سرد در آلپهای استرالیا میرسانند؛ پس از گذراندن چند ماه به حالت غیرفعال، حشرات با اتمام تابستان به موقعیت قبلیشان بر میگردند. مطالعهی جدید به رهبری دانشگاه لوند، نشان میدهد که شبپرهها میتوانند میدان مغناطیسی زمین را حس کرده و از آن برای بهبود رفتار مهاجرتیشان استفاده کنند.
پروفسور «اریک وارانت» از دانشگاه لوند و یکی از نویسندگان این مقاله، گفت: «یافتههای ما نخستین مدرک قابل اطمینان هستند و نشان میدهند حشراتی که فعالیت شبانه دارند، میتوانند از میدان مغناطیسی زمین در زمان مهاجرتهای هزار کیلومتری برای راهنمای پروازشان استفاده کنند. ما نشان دادیم که حشرات به شکلی مشابه با پرندگان از میدان مغناطیسی زمین استفاده میکنند.»
پروفسور وارانت و همکارانش حشرات بوگونگ در استرالیا را مطالعه کرده و این مساله را بررسی کردند که این حشرات از کجا میدانند باید در چه جهتی پرواز کنند. آنها با گرفتن چندین شبپره در هنگام پرواز و قرار دادن آنها در شبیهساز پرواز، به جواب رسیدند. در این شبیهساز، حشرات آزاد بودند تا در هر جهتی که میخواهند پرواز کنند. این شبیهساز که توسط گروهی برای مطالعهی تعیین مسیر در پروانههای ملکه ابداع شده بود، در سیستمی از میدانهای مغناطیسی قرار گرفت. لذا محققان توانستند کنترل میدان مغناطیسی را در هر جهت در اختیار داشته باشند. افزون بر این، آنها توانستند چشم اندازهای بصری را به شبپرهها نشان دهند.
نتایج این تحقیق که در مجلهی Current Biology منتشر شده است، نشان میدهد که شبپرهها هم از چشماندازهای بصری در مسیر پرواز و هم از میدان مغناطیسی زمین استفاده میکنند و احتمالاً هدفشان از این کار، قابل اعتمادتر کردن شیوهی تعیین مسیرشان است.
دکتر «دیوید دریر» نویسندهی مقاله و محقق از دانشگاه لوند، اظهار داشت: «با برقراری میدان مغناطیسی و چشماندازها توام با همدیگر یا در تضاد با هم، ما توانستیم بررسی کنیم که شبپرههای بوگونگ چگونه از اطلاعات بصری و مغناطیسی برای هدایت مسیر خود بهره میجویند. وقتی میدان مغناطیسی و چشماندازها توام با یکدیگر به کار رفته شدند، شبپرهها مسیر پروازشان را به شیوهی یکسان تغییر دادند. اما زمانی که میدان مغناطیسی و چشم اندازها در تضاد با یکدیگر بودند، شبپرهها توان هدایت مسیر خود را از دست داده و گیج شدند. ما معتقد هستیم که شبپرهها در شمال اروپا شاید از میدان مغناطیسی زمین برای پرواز به سمت آلپ و مدیترانه استفاده کنند.»
علیرغم اینکه شبپرههای بوگونگ هرگز قبلاً در غار نبودهاند، محققان میخواهند دریابند که شبپرههای بوگونگ از کجا میدانند به مقصدشان رسیدهاند. بررسی حسگر مغناطیسی حشرات نیز باید در دستور کار محققان قرار بگیرد.