درمان سوء جذب قندها

 

درمان علامتی اسهال معمولا در طول مدت بیماری رضایت بخش نیست در حالی که درمان علتی یعنی کاهش یا حذف نوع قند مسبب آن از غذا و در موارد انتخابی جبران کمبود آنزیمها از طریق دادن آنزیم به بیمار موفقیت آمیز است.

درمان کمبود آنزیمهای ایزوماتاز- ساکاراز

باید از مقدار غذاهای دارای قند نیشکر و چغندر کاسته شود و معمولا محصولات نشاسته بهتر تحمل می شود. در تغذیه شیرخواران باید به مقدار ساکارز موجود در غذاهای آماده برای مصرف توجه گردد. گرچه با افزایش سن کودک قدرت تحمل او در مقابل ساکارز افزایش می یابد با این وصف باید کودک را به محض تشخیص بیماری عادت داد که از خوردن هر گونه شیرینی خودداری کند. چنانچه تشخیص دیر تایید شود و کودک به غذاهای شیرین قبلا عادت کرده باشد برای آنکه حذف آن زیاد او را ناراحت نکند می توان در یک دوره درمان انتقالی آنزیم آماده مثلا Bi-Myconase (میکوفارم- دلفت هلند) به کار برد. غذایی که بعد از این دوران انتقال باید از برنامه حذف شود عبارت است از: انواع شکلات، شیرینیها، دسرهای شیرین، قند و شکر، مربا، پرتقال، آناناس، زردآلو، سیب، موز، نارنگی، هلو، آلو، کشمش، هویج معمولی و آب میوه. مصرف محدود گلابی، توت فرنگی، انگور کم شیرینی، لوبیا، عدس، هویج فرنگی، سیب زمینی، پیاز و عسل مجاز است. طبیعتا آستانه تحمل این مواد غذایی در هر کودک فرق می کند و همچنین آستانه تحمل مواد نشاسته ای در بیماران یکسان نیست. به این جهت باید برای هر کودک یک برنامه غذایی جداگانه تنظیم و به کار برده شود.

درمان کمبود لاکتاز

برای شیرخواران مبتلا به کمبود این آنزیم شیرخشکهای آماده صنعتی فاقد لاکتوز در بازار هست که می توان از آنها به جای شر گاو یا شر مادر استفاده کرد. گاهی شیر خشکهایی که از مقدار لاکتوز آنها کاسته شده نیز برای درمان کافی است. در بعضی از موارد کمبود لاکتاز ثانوی رقیق کردن شیر معمولی همراه با ازدیاد دفعات تغذیه بر اساس سن و وزن شیرخوار نیاز بدن را تامین می کند.

چون دوران ناسازگاری شیر در کودکان بسیار متفاوت است باید هر بار آزمایش تبدیل تغذیه تنظیم شده به متغذیه معمولی با احتیاط و به تدریج انجام گیرد. در این مرحله انتقالی می توان از آنزیم لاکتاز نیز کمک گرفت. ولی اگر کمبود لاکتاز ثانوی بعد از بهبود بیماری اصلی ادامه یابد و یا در مواردی که کمبود لاکتاز اولیه وجود دارد باید بیمار مادام العمر در مصرف شیر صرفه جویی کند. در این بیماران نیز آستانه تحمل مقدار شیر بسیار متفاوت است و در هر مورد باید جداگانه تعیین گردد. محصولات شیر مانند پنیر و کره معمولا خوب تحمل می شوند زیرا لاکتوز موجود در آن خیلی ناچیز است.

درمان سوء جذب اولیه گلوکز- گالاکتاز

در این بیماری فقط فروکتوز و اینولین خوب تحمل می شود به این جهت باید غذا فاقد لاکتوز, ساکارز, دسکتروز و یا حتی اولیگوساکاریدهای نشاسته باشد. در شیرخواران فقط می توان از شیر خشک صناعی استفاده کرد که از مخلوط کامل اسیدهای آمینه، فروکتوز و چربی تشکیل شده باشد. در سنین بعدی نیز غذا باید فقط دارای پروتئین و چربی به اضافه فروکتوز باشد. برای جلوگیری از تغذیه یک جانبه باید به بیمار مضافا ویتامین و املاح داده شود.

جلوگیری از اسیدوز

رعایت رژیم غذایی فوق ممکن است گاهی سبب اسیدوز شود و مجبور شویم در مرحله حاد یک حداقل از مواد قندی به صورت پرفوزیون گلوکز یا فروکتوز در سوء جذب های ثانوی مونوساکاریدها تجویز کنیم. در مواردی که پرفوزیون در دسترس نیست و کودک با مخلوظ صناعی اسیدهای آمینه تغذیه می شود باید به غذای خوراکی بی کربنات سدیم اضافه شود. همچنین باید با اضافه کردن اندکی قند به غذا با سوخت و ساز اسیدوزی مقابله کرد. در این حالت معمولا دی ساکاریدها بهتر از مونوساکاریدها تحمل می شوند. گاه تجویز آنتی بیوتیک های گسترده طیف خوراکی و همچنین تجویز کولستیرامین مفید واقع می شود.