آیا امکان تنفس با روده وجود دارد؟
بر اساس مطالعهای که اخیراً در مجلهی Med منتشر شده است، محققین اثبات کردهاند که موشها و خوکها خصوصیاتی مشابه آبزیان دارند و میتوانند به کمک رودهی خود تنفس کنند. آنها میگویند که این پستانداران در زمانی که سیستم تنفسی خود را از دست دهند، میتوانند اکسیژنرسانی بهصورت گازی و همچنین بهوسیلهی مایع اکسیژندار را از طریق رودهی خود انجام دهند.
داشتن یک سیستم تنفسی جایگزین میتواند در زمان از کار افتادن سیستم تنفسی اصلی نقش بهسزایی در مدیریت شرایط بیماران داشته باشد. اگرچه ارزیابی وجود این امکان در انسان میتواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد و نیازمندیهای ایمنی را نیز ضروری میکند، ولی رویکردی که محققین ارائه کردهاند را میتوان برای کمک به بیمارانی که سیستم تنفسی خود را از دست دادهاند، مورد استفاده قرار داد.
آبزیان متعددی وجود دارند که تکامل آنها به نحوی است که مکانیسمهای مختلفی برای تنفس از طریق دستگاه گوارش خود دارند و میتوانند به کمک آنها در محیطهایی که اکسیژن آب کم است، به کمک اندامهای دیگری غیر از شُش و آبشُش تنفس کنند. بهعنوان مثال، خیار دریایی و گربه ماهیهای خاصی وجود دارند که از رودهی خود برای تنفس استفاده میکنند. با این حال تا کنون وجود این توانایی در پستانداران با شک و تردید زیادی همراه بوده است.
در مطالعهی جدیدی که دانشمندان در این زمینه انجام دادهاند، شواهد جدیدی از تنفس به کمک روده در موشها و خوکها بهدست آمده است. محققین در مرحلهی اول کار سیستم تهویهای برای رساندن گاز اکسیژن به رودهی موشها طراحی کردند. آنها نشان دادند که بدون وجود این سیستم، هیچ موشی بیش از ۱۱ دقیقه توانایی زنده ماندن در شرایط بدون اکسیژن را ندارد، ولی با وجود سیستم اکسیژنرسانی به رودهی موشها، اکسیژن بیشتری به قلب موشها رسیده است و ۷۵ درصد موشها شرایط عدم وجود اکسیژن را حدود ۵۰ دقیقه بدون هیچ مشکلی تحمل کردهاند.
از آنجا که کار گذاشتن سیستم تنفس رودهای نیازمند خراش دادن مخاط روده است، نصب آن به صورت عادی، مخصوصاً در بیمارانی که شدت بیماری بالایی دارند، امکانپذیر نیست. به همین دلیل محققین سیستم مایعی را به جای آن پیشنهاد دادهاند که بر اساس مواد شیمیایی اکسیژندار عمل میکند. این مواد شیمیایی طبق تحقیقات گذشته برای استفاده در بدن انسان ایمن هستند.
این سیستم اکسیژن رسانی مایع مزایای زیادی برای موشها و خوکهایی که در شرایط کمبود اکسیژن قرار دارند، داشته است. موشهایی که این سیستم در بدن آنها کار گذاشته شده است، نسبت به موشهای دیگر تا ۱۰ درصد امکان راه رفتن بیشتری در محیط دارای اکسیژن داشتهاند، زیرا اکسیژن بیشتری به قلب آنها رسیده است. این نتایج در خوکها نیز مشاهده شده است.
سیستم اکسیژنرسانی بر پایهی مواد شیمیایی مایع دارای عوارض جانبی خاصی نیست و استراتژی موثری در رساندن اکسیژن به اندامهای بدن محسوب میشود. در دورهای که شیوع بیماری کووید۱۹ وجود دارد و مبتلایان به این بیماری اکثراً در اثر از کار افتادن سیستم تنفسی با مرگ روبهرو میشوند، انجام مطالعات بیشتر بر روی این سیستم از اهمیت بالایی برخوردار است و موسسهی تحقیقات پزشکی ژاپن نیز روی این پروژه سرمایهگذاری کرده است تا راهی برای استفاده از آن در انسانها پیدا کند.
