آیا وجود حیات بر روی سیاره ناهید امکانپذیر است؟

در سال ۲۰۲۰ مطالعهای انجام شده بود که وجود «فسفین» در اتمسفر سیارهی ناهید را تایید میکرد. وجود فسفین میتواند یکی از نشانههای حیاتهای فرازمینی باشد.
فسفین در اتمسفر ناهید بهوسیلهی دادههای جمعآوری شده توسط فضاپیمای ژاپنی «آکاتسوکی» تشخیص داده شده بود. آکاتسوکی از سال ۲۰۱۵ تا کنون حول ناهید دوران میکند.
بر روی زمین، فسفین در زمان واپاشی مواد آلی ایجاد میشود و وارد اتمسفر میشود. به همین خاطر وجود فسفین در اتمسفر ناهید نیز بهعنوان نشانهای از وجود حیات فرازمینی در سیارهی همسایهی زمین در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۷۸ نیز کاوشگر «پیونیر۱۳» ناسا وجود فسفین در اتمسفر ناهید را تشخیص داده بود. با این حال، جامعهی ستارهشناسان در آن زمان به این یافته به دیدهی تردید نگریسته بود.
اکنون مقالهی جدیدی در مجلهی Geophysical Research Lettersمنتشر شده است که یافتههای قبلی را با چالش مواجه میکند. محققین در این مطالعه از دادههای رصدخانهی «SOFIA» که مدیریت آن بر عهدهی ناسا و آژانس فضایی آلمان است، استفاده کردهاند و اتمسفر ناهید را اسکن کردهاند. آنها اعتقاد دارند که احتمال وجود فسفین در اتمسفر ناهید به شدت پایین است و اگر فسفین در اتمسفر ناهید وجود داشته باشد، غلظت آن کمتر از حدی است که بتوان منشاء آنرا حیاتهای فرازمینی دانست.
رصدخانهی SOFIA اخیراً از بهرهبرداری خارج شده است. این رصدخانه در واقع یک هواپیما بود که در لایهی استراتوسفر زمین که لایهی دوم اتمسفر است پرواز میکرد. استراتوسفر بین ۱۲ تا ۵۰ کیلومتری سطح زمین قرار دارد. پرواز در استراتوسفر به SOFIA اجازه میداد بدون مزاحمت ترکیبات شیمیایی موجود در اتمسفر زمین، بتواند اتمسفر دیگر سیارات را بررسی کند.
تمرکز SOFIA بر روی سیاره ناهید بسیار مشکل بوده است، زیرا روزانه تنها در بازهی زمانی نیم ساعت قبل از غروب آفتاب این امکان وجود داشت که بتوان اتمسفر ناهید را بررسی کند؛ زیرا در نور طول روز ابزار موجود در تلسکوپ SOFIA به دلیل حساسیت بالا امکان کار را نداشته است.
بعد از سال ۲۰۲۰ مقالات متعددی در مورد وجود فسفین در اتمسفر ناهید به چاپ رسیده بود، ولی این مقالهی جدید که یافتههای مقالات قبلی را زیر سوال میبرد، دقت بیشتری دارد؛ زیرا نتایج آن بر اساس دادههای بسیار زیادی است.
ناهید اندازهای مشابه زمین دارد و در ناحیهی قابل سکونت خورشید قرار گرفته است و به همین دلیل در گذشته یکی از محتملترین سیارات برای وجود حیات فرازمینی در نظر گرفته میشد. مطالعهی اخیر نشان داده است که این سیاره با احتمال ناچیزی میتواند منشاء وجود حیاتهای فرازمینی باشد.