اسامی خدایان یونان باستان

خدایان یونان باستان شامل خدایان نخستین، ۱۲ خدای المپ نشین و سایر خدایان می باشد

خدایان نخستین یونان اجزای اصلی تشکیل دهنده جهان و اولین مخلوقاتی هستند که در جهان ظهور کرده و به وجود آمدند. این خدایان اولیه، گروهی از خدایان بودند که تمامی خدایان و ایزدبانوهای دیگر را پدید آوردند. آن‌ها شامل زمین، هوا، آسمان، دریا، آب گوارا، دنیای زیرین، تاریکی، شب، روز و روشنایی بودند، اما مهمترین آن‌ها اورانوس (پدر آسمان‌ها) و گایا (مادر زمین) بودند، که بعدها تیتان‌ها را بوجود آوردند.

1. آنانکی (به معنی ضرورت)، تجسم شخصیت سرنوشت، ناگزیری و نیروی تقدیر بود.
2. آیتر تجسم شخصیت روشنایی، هوای ملایم بر فراز آسمان‌ها و مادهٔ اصلی به وجود آورنده نور بود.
3. اربوس نشان دهنده تجسم تاریکی به شمار می‌رود. بیشتر اشاره به تاریک‌ترین قسمت جهان زیرزمین (هادس) است تا یک ایزد.
4. اروس (Eros) به معنی عشق جنسی، در اسطوره‌های یونان خدای عشق بود. رومی‌ها او را آمور (“عشق”) یا کوپیدو (“شوق”) می‌خواندند.
5. اورانوس خدای یونانی متناظر با آسمان یا بهشت است.
6. پونتوس (به معنی دریا) / تالاسا تجسم شخصیت اقیانوس و ارواح دریاست
7. تارتاروس عمیق‌ترین نقطهٔ هادس است. تارتاروس به مانند محلی مرطوب، تاریک و سیاه چاله وار که با دیوارهایی از جنس برنز احاطه شده، توصیف می‌شود.
8. خائوس نخستین مخلوق در اساطیر یونانی، آشکارا تهیگی گسترده‌ای بود که وضعیت ابتدایی پیش از آفرینش را بیان می‌کرد. خائوس را همچنین در افسانه‌های یونانی تودهٔ بی‌شکل و درهم و برهم عوامل، که پیش از آفرینش جهان را فرا گرفته بود نامیدند. در الهیات نیز خلأ اولیه و آشفتگی عوامل کائنات قبل از خلقت تحت عنوان هیولا خوانده شده است.
9. خرونوس تجسم شخصیت زمان در فلسفه پیشاسقراطی و ادبیات باستانی یونان بود.
10. گایا تجسم شخصیت زمین و یکی از اصلی‌ترین و کهن‌ترین خدایان یونانی است
11. مویرای (سه الهه سرنوشت) که به ترتیب: به ترتیب آتروپوس (گریزناپذیر) خواهر بزرگ، لاخسیس (قرعه) و کلوتو (بافنده)
12. نوکس ایزدبانو و نماد شب است.
13. همرا تجسم شخصیت روشنایی و روز. و زادهٔ اربوس (تاریکی) و نوکس (شب) و خواهر و همسر آیتر به شمار می‌رود.

خدایان یونانی، با خدایان رومی، چنین مطابقت داشتند:
پس از سرنگونی تیتان‌ها در قله المپ، ۱۲ تن بودند که در مرتفع‌ترین قله یونان به حکومت پرداختند. هر چند خدایان یونان به نقاط دور سفر می‌کردند، ولی همواره به وطن خود واقع در ابرهای المپ برمی‌گشتند. از این رو، آن‌ها را خدایان المپ یا المپی می‌خوانند. هر خدایی جایگاه ویژه خود را دارد، اگرچه معمولاً همه در کاخ زئوس، پادشاه خدایان گرد می‌آیند. آن‌ها در آنجا ضیافت خوراک بهشتی و شراب لذیذ خدایان یونان یعنی نکتار و امبروزیا که به آنان زندگی جاودانه می‌داد، می‌نوشیدند که هبه، ایزدبانوی زیبای جوانی در آن خدمت می‌کند و آپولون با چنگ خود پذیرای مهمانان است. این جشن جاودانان برای مباحثه پیرامون امور آسمانی و زمینی است.

کوه المپ محل نبرد تایتان‌ها با المپ‌نشینان بود و بعدها هم به عنوان محل زندگی خدایان از آن نام برده شد. تمام المپ‌نشینان به نوعی با یکدیگر خویشاوندی داشتند و بنابه شرایط زمانه هر از گاهی یک یا چند تن از آن‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. برای مثال اگر در زندگی واقعی، همسر حاکم یا شخص قدرتمند منطقه از شخصیت قوی یا خانواده مهم‌تری بود، خدایان زن و به خصوص هرا که ایزدبانوی مادر بود مورد توجه قرار می‌گرفت؛ اگر جنگی در میان بود، معبد خدای جنگ بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. از این قله مرتفع زئوس پادشاه خدایان فرمان‌های خود را به سایر خدایان صادر می‌کند و خدایان هر کدام خانه‌ای ویژه خود دارند.

خدایان (ایزد بانو) یونانی، با خدایان (ایزد بانو) رومی، چنین مطابقت داشتند:

طبق افسانه های اساطیری مارس پسر ژوپیتر و ژونون بوده، رومیان مارس را پدر رمولوس نخستین پادشاه روم می دانستند. آئین پرستش خدای جنگ (مارس-آرس-مریخ) از سرزمین (سیت ها) سکه ها که قبیله ی آریایی نژاد بودند، به یونان رفت.

1. اطلس: به معنای متحمل است. اطلس علیه خدایان جنگید و محکوم شد افلاک را بر دوش بگیرد.
2. ائوس: تجسم شخصیت سپیده‌دم، که هر روز صبح از خانهٔ خود در لبهٔ رودهای اوکئانوس در آسمان طلوع می‌کرد و با اشعهٔ نور خود تاریکی را از شب پاک می‌نمود.
3. پان: خدای چوپانان، گله‌ها و حیات وحش طبیعت کوه‌ها و همدم نیمفها به شمار می‌رفت
4. پرسفونه: ملکه جهان زیرزمینی و همسر فرمانروای مردگان هادس است. او را کورئه یا کوره به معنی دختر نیز می‌نامند. رومی‌ها آن را با نام پروسرپینا می‌شناسند. نام او به معنی «کسی که نور را نابود ساخت» است.
5. پروتئوس: خدای دریا یا رودخانه‌ها و نیز بدن اقیانوسی آب‌ها، پسر پوزئیدون یا اوکئانوس بود. پروتئوس یکی از چندین خدایی بود که هومر آنان را پیران دریا نامید.
6. پرومته: یکی از تیتان‌ها و پسر یاپتوس و کلیمنه و خدای آتش است.
7. ستو: فرزند پونتوس و گایا، الهه دریاها و تجسم ترس و خطرهای دریا می‌باشد.
8. سلنه: الهه ماه است. او به عشق بازی‌های بیشمارش مشهور است.
9. فبوس: مظهر ترس و وحشت در اسطوره‌شناسی یونان باستان است.
10. لتو: دختر تیتان، فوبه و کئوس و نام او به معنی پنهان یا درخشان است، که قبلاً برای الههٔ ماه، سلنه آمده‌ است.
11. مایا: یکی از پلیادس‌ها، و یکی از هفت دختر اطلس و پلیون بود. مایا بزرگترین و زیباترین بین دخترها بود. مایا کمرو و خجالتی بود؛ بدین سبب تنها و بی‌صدا در غاری بر روی کوه سایلین در آرکادیا زندگی می‌کرد.
12. هادس: فرمانروای مردگان و جهان زیرزمینی، پسر بزرگ تیتان کرونوس و رئا است.
13. هارمونیا: ایزدبانو جاویدان هماهنگی و هارمونی است.
14. هبه: الهه جوانی است
15. هلیوس: خدا و نماد خورشید است. او همچنین حامی و نگهبان سوگندها و موهبت بینایی به شمار می‌رفت.
16. هایجیا: الهه تندرستی و یکی از دختران خدای پزشکی و درمان آسکلپیوس و ایپیون، و نوهٔ آپولون به شمار می‌رفت، که نقش مهمی را در آیین و دین آسکلپیوس به عنوان سلامت دهنده بازی کرده‌است. او اغلب با نام سلامت و تندرستی شناخته شده و بعضی مواقع تندرستی نامیده می‌شد.
17. هرکول: خدای قدرت یونان باستان