اسانس گیاهان اثری ضد آفت انباری دارد

براساس یافته‌های یک دانشجوی کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، اسانس گیاهان زیره سبز و برازمبل دارای اثرات ضدآفت بر برخی از آفات انباری هستند.

به گزارش گیاهپزشکان ایران و به نقل از ایسنا، فریده عربی، دانش آموخته حشرهشناسی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس که این تحقیقات را با راهنمایی دکتر سعید محرمیپور انجام داده است با اشاره به اینکه حفاظت از محصولات انباری دغدغه اغلب انبارداران می‌باشد، اظهار داشت:‌ تحقیقات برای حفاظت محصولات انباری در برابرحشرات زیان‌آور با استفاده از ترکیبات گیاهی حشره‌کش رو به افزایش می‌باشد.
در این تحقیق خواص حشره‌کشی اسانس گیاهان دارویی زیره سبز و برازمبل روی حشرات کامل سهگونه از آفات انباری شامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، شپشه آرد و شپشه برنج موردبررسی قرار گرفت.
اسانس این گیاهان از بذر زیره سبز و اندام‌های هوائی خشک شده برازمبل به طریق تقطیر با آب، توسط دستگاه کلونجر استخراج شد.
وی با اشاره به مدت زمان تحقیق خود گفت: آزمایشات روی حشرات کامل یک تا هفت روزه سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، شپشه آرد و شپشهبرنج در دمای ۲۷ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۶۵ درصد در شرایط تاریکی با پنجتکرار انجام گرفت.
جهت انجام آزمایش lt50 غلظت‌های ۳۲، ۱۶۱، ۳۲۲، ۴۸۳ و ۶۴۵میکرولیتر بر لیتر از اسانس گیاهان مورد مطالعه روی سه گونه از آفات انباری موردبرسی قرار گرفت. عربی در توضیح نتایج حاصل از آزمایشات زیست سنجی گفت: براساس نتایج حاصل از آزمایشات، سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات نسبت بهاسانس زیره سبز و شپشه آرد نسبت به اسانس برازمبل در مقایسه با دو گونه آفت دیگرحساسیت بیشتری از خود نشان دادند.
در آزمایش بررسی دوام سمیت تنفسی اسانس‌های گیاهی مشخص شد اسانس برازمبل دوام بیشتری نسبت به اسانس زیره سبز دارد.
این دانش‌آموخته حشره شناسی در ادامه بااشاره نتایج حاصل از آزمایش اثر دور کنندگی اسانس‌های گیاهی فوق روی حشرات موردمطالعه تصریح کرد: اسانس‌های گیاهی به طور معنی داری، دارای اثر دور کنندگی برحشرات مورد مطالعه هستند.
در بررسی خاصیت تخم کشی و لاروکشی اسانس‌های گیاهان موردمطالعه مشخص شد، اسانس زیره سبز سمیت بیشتری نسبت به اسانس برازمبل دارد. عربی با بیان اینکه نتایج حاصل از اثراسانس‌ها بر تخم‌ها و لاروهای سنین مختلف نشان داد که با افزایش سن، میزان مقاومتبه هر دو اسانس افزایش یافته است، افزود: در بررسی اثر اسانس‌های گیاهی بربازدارندگی تخمریزی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات مشاهده شد اثر بازدارندگی اسانس هر دوگونه گیاهی با افزایش غلظت به طور معنی‌دار افزایش پیدا کرده است.
به طوری که دربالاترین غلظت (۵/۰ میکرولیتر اسانس در هر گرم بذر) زیره سبز ۱۶/۸۱ در صد و بزامبل ۸۰/۶۴ در صد ممانعت از تخمریزی کرده‌اند. به گزارش گیاهپزشکان ایران، وی در ادامه افزود: دربررسی اثر اسانس‌های گیاهی بر شاخص‌های تغذیه‌ای شیشه آرد مشاهده شد که اسانس‌های گیاهان مورد مطالعه دارای اثر معنی‌داری بر شاخص‌های تغذیه‌ای این آفت هستند وبیشترین اثر را بر شاخص بازدارندگی تغذیه دارند.
بر اساس نتایج حاصل از gc-ms تعداد ۱۵ ترکیب شیمیایی در اسانس زیره سبز و ۲۴ ترکیب شیمیایی در اسانس برازمبل شناسایی شد. عربی در پایان تاکید کرد: ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس‌ها غالبا از گروه منوترپنوئیدها هستند که می‌توان خاصیت حشره‌کشی اسانس‌های گیاهان مورد مطالعه را به بعضی از آنها نسبت داد.