استفاده از تکنیک کریسپر باعث بروز صدها جهش ژنتیکی ناخواسته میشود(بخش پایانی)
اولین مطالعهی بالینی در مورد استفاده از کریسپر در انسان، در کشور چین در حال اجرا است. البته ایالات متحده و بریتانیا از غافله عقب نماندهاند و هر یک در حال پیشبرد مطالعات خود هستند.
در حقیقت بعضی از کارشناسان معتقدند که چین و ایالات متحده وارد یک رقابت جدی در استفاده از تکنولوژی کریسپر شدهاند. کریسپر تبدیل به نسخهی بیولوژیک رقابت فضایی بین قدرتهای جهانی شده است.
کارل جوئن، متخصص ایمنیشناسی از دانشگاه پنسیلوانیا و از محققان مشاور تحقیق ملی ایالات متحده، در مورد کریسپر معتقد است:
من فکر میکنم این موضوع در واقع بهنوعی اسپوتنیک ۲ است، کریسپر باعث شروع یک دوئل بیولوژیکی بین چین و ایالات متحده شده است.
اما اکنون محققان دریافتهاند که استفاده از کریسپر بسیار گستردهتر از آن چیزی که قبلا گمانهزنی میشد و باعث بروز جهشهای ژنتیکی ناخواسته در حیوانات میشود. تیم تحقیقاتی تسانگ برای کشف این موضوع تمام ژنوم دو موش آزمایشگاهی را تعیین توالی کردند. این دو موش قبلا در معرض ویرایش ژنتیکی با کریسپر قرار گرفته بودند. آنها به دنبال کوچکترین جهش ناشی از استفاده از این تکنولوژی بودند؛ حتی جهش در یک تک نوکلئوتید، یا همان بلوک اصلی سازندهی دیانای و آرانای.
تسانگ و همکارانش دریافتند که تکنولوژی کریسپر با موفقیت توانسته است ژنهای عامل کوری در موشها را تصحیح کند. اما در اثر استفاده از کریسپر بیش از ۱۵۰۰ جهش ژنتیکی ناخواسته در نوکلئوتید موشها اتفاق افتاده است. تعداد جهشهای بزرگ نیز بیش از ۱۰۰ مورد بوده است. این تیم تحقیقاتی در گزارش خود آورده است:
هیچ کدام از این جهشهای ژنتیکی توسط الگوریتمهای رایانهای که بهطور گسترده توسط محققان استفاده میشود، پیشبینی نشده بود.
البته یافتهی جدید در مورد عوارض جدی استفاده از کریسپر برای ویرایش ژنها باعث نخواهد شد استفاده از این تکنولوژی بهطور کلی کنار گذاشته شود. هماکنون به مطالعات بیشتری برای اثبات این یافتهها نیاز است. نتایج تحقیق اخیر باید در نمونههای بیشتر و انسانها نیز تکرار شود.
اما باید اقرار کرد که به نظر میرسد این دستاورد بزرگ پزشکی دارای عوارض بزرگ و جدی طولانیمدت است؛ عوارضی که تاکنون مطالعات محققان موفق به شناسایی آنها نشده بود. اما اکنون آنها باید هشدارهای مربوط به بروز جهشهای ناخواسته در اثر استفاده از کریسپر را جدی بگیرند. وینیت ماهاجان، یکی دیگر از اعضای تیم تسانگ میگوید:
ما هنوز از داشتن یک تکنولوژی همچون کریسپر راضی هستیم. ما پزشکان میدانیم که هر روش معالجهای عوارض جانبی خاص خود را دارد؛ اما باید بدانیم که آنها چه هستند.
