اسراری که جنو درباره‌ی سیاره مشتری فاش کرد

اتمسفر عظیم سیاره مشتری مملو از هیدروژن و هلیوم است. با این حال یکی از نکات کلیدی در درک شکل‌گیری و تکامل این سیاره، توزیع عناصر سنگین‌تر از این عناصر درون اتمسفر آن است.

کاوشگر جونو، متعلق به ناسا در سال ۲۰۱۶ به مشتری رسید و بعد از آن زیبایی بزرگ‌ترین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی بیشتر برای بشر نمایان شد. علاوه بر لکه‌ی قرمز بزرگی که بر روی این سیاره وجود دارد، تصاویر تهیه شده نشان داده است که طوفان‌های سهمگین بر روی آن منجر به شکل زیبای آن شده است. ظاهر این سیاره به نقاشی‌های ونگوک شباهت زیادی دارد.

جونو قادر است کشش گرانش را در نقاط مختلف مشتری مشخص کند و به این ترتیب، دانش ستاره‌شناسان را در مورد آن افزایش دهد. این داده به ستاره‌شناسان کمک می‌کند تا ترکیبات درونی مشتری را نیز تخمین بزنند. این ترکیبات مشابه چیزی که بر روی سطح سیاره قابل مشاهده است، نیست.

داده‌های جمع‌آوری شده نشان داده است که هر چقدر به سمت مرکز سیاره حرکت کنیم، میزان موجودی عناصر سنگین‌تر از هیدروژن و هلیون بیشتر می‌شود. ستاره‌شناسان برای اینکه این نظریه را تایید کنند، مدل‌های تئوری را بر اساس داده‌های اندازه‌گیری شده توسط جونو تهیه کرده‌اند. آن‌ها توزیع مواد سنگین بر روی مشتری را اندازه‌گیری کرده‌اند و به کمک آن اطلاعات کاملی در مورد نحوه‌ی شکل‌گیری مشتری به‌دست آورده‌اند.

محاسبات جدید نشان داده است که مجموع جرم عناصر سنگین موجود بر روی مشتری بین ۱۱ تا ۳۰ برابر جرم زمین است و هسته‌ی درونی این سیاره نیز ۷ برابر زمین جرم دارد.

برای اینکه یک سیاره‌ی گازی مشابه مشتری عناصر سنگین را به خود جذب کند، دو مکانیسم وجود دارد؛ جذب سنگ‌ریزه‌های کوچک در زمان شکل‌گیری و جذب شبه سیاره‌های بزرگ‌تر. ما می‌دانیم که زمانی که یک سیاره‌ی کوچک به مرور بزرگ می‌شود، سنگریزه‌هایی را از خود دفع می‌کند. عناصر سنگین موجود بر روی مشتری به طور قطع در زمان کوچک بودن آن جمع نشده‌اند، بنابراین عناصر سنگین را می‌توان در نتیجه‌ی جذب سیارات کوچک به سمت مشتری دانست.

در گذشته ستاره‌شناسان تصور می‌کردند که بر روی مشتری جریان همرفتی وجود دارد و باعث می‌شود اتمسفر آن به صورت مخلوط یکنواخت باشد، در صورتی که تحقیقات جدید خلاف این موضوع را نشان می‌دهد و اتمسفر مشتری در واقعیت به صورت همگن نیست و ترکیبات در نواحی مختلف آن متفاوت است.