بابون، حیوان هوشمند مصریان باستان برای گرفتن مجرمان
مصریان باستان به دلیل عبادت حیوانات مختلف و داشتن خدایانی با سرهای حیوان‌نما زبانزد عام و خاص هستند. یکی از این حیوانات بی‌شمار بابون است که در بسیاری از تصاویر مصر باستان دیده می‌شود.
از «حوروس» خدای سرعقابی آسمان و انتقام گیرنده تا الهه طبیعت و باززایی همگی دارای حیوانات مقدسی بودند که نقش ویژه‌ای در فرهنگ و هنر مصر باستان ایفا می‌کنند. در اساطیر مصر باستان، بابون‌ها به دلیل ارتباط‌‌‌‌‌شان با «توث»، خدای خرد، مشهور هستند. به علاوه در جامعه مصر باستان نیز جایگاه خاصی داشتند. این حیوانات معمولا به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شدند. حتی باستان‌شناسان موفق به کشف بقایای مومیایی‌شده بابون‌ها شده‌اند. علاوه بر این، بابون‌ها (یا میمون‌ها) در آثار هنری مصر باستان نیز به تصویر کشیده شده‌اند که در فعالیت‌های انسانی مانند رقصیدن، نواختن سازهای موسیقیایی، چیدن میوه، تهیه نوشیدنی و حتی گرفتن مجرمان شرکت داشته‌اند.
ارتباط با خدایان
در زمان پادشاهی کهن، گونه بابون مقدس و بابون زیتونی در بخش‌های جنوبی مصر علیا یافت می‌شدند. هرچند در زمان پادشاهی میانه، به احتمال زیاد دیگر جزو حیوانات بومی مصر محسوب نمی‌شدند. از زمان پادشاهی جدید شواهدی دال بر واردات بابون‌ها از سمت جنوب، از نوبیا یا سرزمین پونت، به مصر وجود دارد.
در دوره پیش دودمانی، یک خدای خاص با نام «بابا» یا «بابی» پرستیده می‌شد. ترجمه اسم این خدا «گاوبابون» می‌شود که به شکل یک بابون به تصویر کشیده شده است. فرض بر این است که منشا کلمه «بابون» هم از اینجا باشد. هرچند در زمان پادشاهی کهن، بابون‌ها به توث، خداوندگار خرد مصریان باستان، ارتباط داده شدند. شاید دلیل ایجاد ارتباط میان بابون‌ها و خدای خرد به خاطر این است که این موجود یک حیوان هوشمند تلقی می‌شده است.
نقش‌های ویژه بابون‌ها در مصر باستان
بابون‌ها به عنوان حیوانات مقدس در معابد نگهداری می‌شدند و کاهنان از آنها مراقبت می‌کردند. با این وجود افرادی که دارای استطاعت مالی بودند نیز قادر به نگهداری از بابون‌ها به عنوان حیوان خانگی بودند، هرچند این عمل عمدتا جنبه تشریفاتی داشت. با این حال صاحبان این حیوانات همیشه رفتار خوبی با آنها نداشتند. برای مثال باستان‌شناسان در شهر «هیراکون پولیس» موفق به کشف قبرستانی از بقایای حیوانات، از جمله بابون‌ها، شده‌اند که زمانی به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شده‌اند.
بررسی استخوان‌های بابون‌ها نشان می‌دهد که این حیوانات در زمان حیات مرتبا مورد ضرب و شتم قرار داشته‌اند. قدمت این قبرستان تقریبا ۵۰۰۰ سال است و به پایان دوره پیش دودمانی یا دوره آغازین دودمانی مصر تعلق دارد. بنابراین حدس زده می‌شود که در آن برهه زمانی، مصریان باستان شروع به یادگیری فوت و فن نگهداری از حیوانات خانگی کرده بودند و ضرب و شتم‌ها به منظور تربیت کردن بابون‌ها بوده است.
در بعضی از آثار هنری مصریان باستان، بابون‌ها (یا میمون‌ها) مشغول به انجام فعالیت‌های انسانی مانند چیدن میوه از درختان بلند دیده می‌شوند. در برخی از نقاط جهان، میمون‌ها برای میوه‌چینی آموزش داده می‌شوند. در یک معبد متعلق به دودمان دوازدهم مصر، بابون‌ها حتی در حال رقابت با انسان‌ها در جمع آوری میوه به تصویر کشیده شده‌اند.
دیگر وظایف بابون‌ها از جمله کمک کردن در تهیه نوشیدنی یا ساختن قایق، به نظر کمی غیرواقعی می‌رسد. هرچند، با توجه به اینکه بابون‌ها در آن زمان به عنوان حیوانی هوشمند شناخته می‌شدند، این امر که مصریان باستان تصور کنند این حیوانات قادر به انجام چنین کارهای هستند خیلی هم تعجب آور نیست.
