حکایت همسایهی جهنمی در کیهان
گروهی از اخترشناسان یکی از پُرنورترین و واضحترین تپاخترهای آسمان را که دو تابش قدرتمند جداگانه دارد و در فاصلهی ۶،۵۰۰ سال نوری زمین قرار دارد را بررسی کردند. میزان درخشندگی این مشاهدات معادل رصد پلوتو با تلسکوپ بزرگ کِک است.
رصدهای انجامشده، هندسهای نادر و رفتاری ویژه از یکجفت ستارهی در حال چرخش بهدور هم را آشکار کرد. این اجرام را سیستمهای دوتایی ستارهای مینامند که یکی از ستارههای آن کوتولهای قهوهای است که دنبالهای از گاز را همانند دنبالهدارها در امتداد حرکت خود دارد. ستارهی دیگر، تپاختر عجیب و غریبی است که بهسرعت بهدور خود میچرخد.
«رابرت مین» نویسندهی اصلی این مقاله که مطالعهاش در مجلهی Nature منتشر شد، گفت: «گاز همانند لنز در مقابل تپاختر عمل میکند. ما اساساً به تپاخترها از طریق همین لنزهای طبیعی نگاه میکنیم که بهطور دورهای ما را قادر میسازد تا دو منطقهی تابشی جدا از هم را رصد کنیم.»
رابرت دانشجوی دکتری کیهانشناسی در گروه نجوم و اخترفیزیک دانشگاه تورنتو و در حال همکاری با دانشمندانی از موسسهی کیهانشناسی دانشگاه تورنتو و موسسهی اخترفیزیکی از کانادا است. تپاختر ستارهای نوترونی است که به سرعت بهدور خود میچرخد؛ چیزی حدود ۶۰۰ بار در ثانیه! با چرخش تپاختر، پرتوهایی از دو منطقهی قطبی ستاره منتشر میشود.
انفجار این تپاختر در نهایت میتواند مرگ همدَمش را منجر شود. این قاتل ستارهای، در سیستمهای دوتایی «بیوهی سیاه» نامیده میشود. این نام از آنرو بر این تپاختر گذاشته شده که عنکبوتهای مادهی بیوهی سیاه، جفت خود را میخورد. تصور میشود که این ستارهی تپاختر با توجه به شرایط مناسب میتواند به مرور گاز ستارهی همدَم خود را میمِکد و مصرف میکند.
در نتیجهی مشاهدات فوقالعاده واضح از این اجرام، میتوان سرنخهایی از ماهیت این پدیدههای مرموز و ناشناخته بهدست آورد و آنها را بهعنوان سرچشمههای انفجارها و پرتوهای قوی رادیویی «FRB» شناخت. دانشمندان میگویند: «اگر FRBها توسط لنزهای طبیعی تقویت شوند، بسیاری از ویژگیهای آنها را میتوان توضیح داد. خواص تپاخترهایی که در بررسیهای ما شناسایی شدهاند، شباهت قابلتوجهی به انفجارهای FRB متناوب دارد که نشانهای از وجود لنزهایی در کهکشان میزبان آنها است.»