دایناسورها «نه خونگرم و نه خونسرد» بودند
از سال‌ها پیش دانشمندان در جستجوی پاسخ به این سئوال بودند که آیا دایناسورها مثل پستانداران و پرندگان خونگرم یا مثل خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها خونسرد بوده‌اند. به نظر می‌رسد که اکنون پاسخ قانع کننده‌ای برای این سئوال پیدا شده است.
دایناسورها که تا زمان انقراض نسل آنها بر اثر برخورد اجرام آسمانی به سطح کره زمین حدود ۶۵ میلیون سال از نیرومندترین جانوران بودند به یک گروه ویژه‌ای بین جانوارن خونگرم و جانوران خونسرد تعلق داشتند.
خبرگزاری رویترز می‌نویسد که گروهی از پژوهشگران با بررسی فسیل‌ها و استخوان‌های باقی‌مانده از این جانوران توانسته‌اند ضریب رشد پیکر آنها را از روی شکل‌گیری لایه‌های استخوان‌ها تشخیص دهند.
از روی مقایسه این ضریب رشد با وزن حجمی یا ضریب توده بدنی این جانوران مختصات سوخت و ساز (متابولیسم) بدن آنها تا حدی مشخص شده است.
در این پژوهش که نتیجه آن در مجله ساینس (علوم) منتشر شده مشخصات ۲۱ گونه دایناسوری از جمله شکارچیان نیرومند مثل تیرانوساروس و آلوساروس، دایناسور گردن‌دراز آپاتوساروسو دایناسور شبیه پرندگان یعنی ترودون مورد بررسی قرار گرفته است و با مشخصات چندین گونه جانوری دیگر از خانواده آبزیان، پرندگان، خزندگان، پستانداران و دوزیستان مقایسه شده است.
برایان انکیست از استادان رشته بیولوژی تکاملی در دانشگاه آریزونا و یکی از مسئولان این پژوهش گفت: «نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد که ضریب متابلویسم و نحوه رشد بدن آنها بین جانوران خونگرم و خونسرد امروزی قرار داشته و به طور خلاصه می‌توان گفت فیزیولوژی (مختصات زیست بدن آنها) با جانوران امروزی شباهتی نداشت.»
خبرگزاری رویترز می‌افزاید که مباحث و اختلاف‌نظرهای علمی در مورد مختصات زیستی دایناسورها از قرن نوزدهم ادامه داشته است. در آن زمان دانشمندان معتقد بودند که دایناسورها جانوران کند، کم‌تحرک و خونسردی بوده‌اند. در قرن بیستم فرضیه‌های دیگری مطرح شد که معتقد بود دایناسورها مختصات بیولوژیک بسیار پیشرفته‌ای داشته و جانوران خونگرمی بوده‌اند.
همزمان با کشف فسیل و آثار باقی‌مانده از گونه‌های سریع‌تر دایناسورها مثل ویلوسیراپتور، برخی از دانشمندان از این نظریه دفاع کردند که دایناسورها جانوران پر تحرکی بوده و مثل پستانداران و پرندگان خونگرم بوده‌اند. کشف این نکته که پرندگان محصول تکامل و تغییر یک گونه از دایناسورهای کوچک هستند این نظریه را تقویت کرد.
جان گرادی از زیست‌شناسان دانشگاه ایالت نیومکزیکو می‌گوید که در بررسی تاریخ میلیون ساله تکامل موجودات تقسیم‌بندی همه جانوران به دو گروه خونگرم و یا خونسرد ساده‌انگاری است.
به گفته او حتی برخی از گونه‌های جانوری امروزی مثل کوسه‌های سفید بزرگ، ماهی تن و لاک‌پشت‌های دریایی موسوم به پشت چرم را مثل دایناسورها نمی‌توان دقیقا در یکی از دو گروه بزرگ جانوران خونگرم و یا خونسرد قرار داد.
جان گرادی می‌افزاید: «پاسخ دقیق‌تر به این سئوال این است که دایناسورها بین جانوران خونگرم و خونسرد قرار دارند. با سنجش ضریب رشد و میزان مصرف انرژی جانوران ما توانستیم یک نمودار تسلسلی از متابولیسم آنها را ترسیم کرده و جایگاه دقیق دایناسورها را در این نمودار مشخص کنیم. در کمال تعجب دایناسورها درست در وسط این نمودار و بین خونگرم‌ها و خونسردها قرار گرفتند.»
دانشمندان جانوران خونسرد را که ضریب متابولیسم آنها بسیار پایین است و بدن آنها حرارت زیادی تولید نمی‌کند و برای دریافت گرما به خورشید اتکا دارند، اکوترمز می‌نامند.
در مقابل جانوران خونگرم را که ضریب متابولیسم آنها بالاست و برای تامین گرمای بدن خود به سوخت و ساز درونی اتکا دارند اندوترمز می‌نامند.
آن گروه از جانوران مثل دانیاسورها که ضریب متابولیسم و میزان تولید گرما در بدن آنها در حد متوسط و بین دو گروه فوق قراردارد را مسو ترمز نامیده‌اند.
جان گرادی از اساتید دانشگاه نیومکزیکو می‌گوید احتمالا ضریب متابولیسم متوسط باعث شده بود که برخی از گونه‌های دایناسوری به حدی رشد کرده و عظیم‌الجثه شوند که هیچگاه برای یک جانور پستاندار ممکن نیست.
او می افزاید: «جانوران خونگرم به تغذیه بسیار زیادی نیاز دارند و به همین خاطر همیشه در حال چرا و یا شکار هستند. به عنوان مثال اگر یک شیر چثه دایناسور تی رکس را داشته باشد. بعید است بتواند به حدی که برای بقای نیاز دارد شکار کرده و غذای خود را تامین کند.»
