رصد لکهای مرموز در منظومهی شمسی
تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا و آژانس فضایی اروپا، عکسهایی از طوفان بزرگی در نپتون گرفته که در حال تضعیف شدن است. طوفانهای تاریک نپتون، برای اولین بار توسط فضاپیمای ویجر۲ در دههی ۱۹۸۰ کشف شدند. از آن زمان به بعد، فقط هابل بهخاطر وضوح نور آبیاش توانسته این طوفانهای فرار را دنبال کند. این طوفانها در طول سالیان از دیدهها پنهان شده و مجدداً نمایان گشتهاند. هابل دو طوفان تاریک در اواسط دههی ۱۹۹۰ کشف کرد و آن دو پس از مدتی ناپدید شدند.
آخرین طوفان که برای اولینبار در سال ۲۰۱۵ مشاهده شد، در حال حاضر روند تضعیف شدن در پیش گرفته است. به مانند لکهی سرخ بزرگ مشتری، این طوفان هم در جهت مخالف باد میوزد و موادی را بخشهای عمیق زیرین جو سیارهی غول یخی را لایروبی میکند. این رویداد به اخترشناسان فرصتی منحصربهفرد میدهد تا بادهای عمیق نپتون را مورد مطالعه قرار دهند که امکان اندازهگیری مستقیمشان وجود ندارد. مواد لکهی تاریک شاید عمدتاً شامل هیدروژن سولفید باشند.
دکتر «جاشوا تولفسون»، از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی گفت: «خود ذرات خاصیت بازتابندگی بالایی دارند؛ آنها فقط قدری تاریکتر از ذرات موجود در جو پیرامونی هستند. بر خلاف لکهی سرخ بزرگ مشتری که حداقل برای دو قرن قابل مشاهده بوده است، گردبادهای تاریک نپتون فقط چند سال عمر دارند. این اولین طوفانی است که در حین مرگش رویت شده است.»
دکتر «آگوستین سانچز لاوگا»، از دانشگاه شهر باسک، اظهار داشت: «ما هیچ شواهدی از چگونگی شکلگیری این گردبادها یا سرعت چرخش آنها نداریم. این احتمال میرود که آنها از نوعی ناپایداری در بادهای غربی و شرقی نشأت گرفته باشند.»
رفتار این گردباد با آنچه که محققان پیشبینی کرده بودند، فرق دارد. دکتر «مایکل وانگ» از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی گفت: «اینطور بهنظر میرسد که ما از دورهی مرگ این گردباد عظیم عکس میگیریم و این پدیده با موارد مشاهده شدهی قبلی فرق دارد. این شبیهسازیهای پویا نشان میدهد که آنتی سایکلونهای زیر برش بادی نپتون احتمالاً به سمت استوا کشانده میشوند. ما فکر میکردیم به محض اینکه گردباد به استوا نزدیک شد، از هم گسیخته و شاید صحنهای شگفتانگیز از فعالیت ابری بهوجود میآورد.»
اما بر خلاف تصورات، لکهی تاریک با افول مواجه شده است. بر خلاف لکهی سرخ بزرگ مشتری، لکهی نپتون تحت تاثیر جتهای بادی متعدد قرار نمیگیرد. ظاهراً نپتون فقط سه جت پهناور دارد. یافتههای تحقیق در مجلهی Astronomical منتشر شده است.
