شایع ترین دردهای بارداری
در دوران بارداری با ناراحتی های مختلفی که برخی زودگذر و برخی طولانی تر هستند، روبرو خواهید شد. برخی از آن ها ممکن است در هفته های اول بارداری و برخی دیگر در روزهای نزدیک به زایمان اتفاق بیفتند.
برخی ممکن است زود اتفاق بیفتند و زود هم برطرف شوند و پس از مدتی،دوباره برگردند. همه ی اینها جزء طبیعی بارداری هستند.هر زن، بارداری تغییر منحصر به خود را دارد بنابراین ممکن است همه ی تغییراتی که اکنون به آن ها خواهیم پرداخت را تجربه نکنید. مثل همیشه، هر زمان که متوجه تغییری شدید که نگرانتان کرد، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
خستگی بارداری
احساس خستگی می کنید؟ شاید به این دلیل باشد که کودک در حال رشد شما باعث می شود به انرژی بیشتری نیاز داشته باشید. خستگی می تواند نشانه ی کم خونی (کمبود آهن در خون) باشد که مسئله ی شایعی در بارداری محسوب می شود.
توصیه هایی برای مادران باردار کم خون:
• استراحت بیشتری داشته باشید. زودتر به رختخواب بروید و در طول روز چرت بزنید.
• اگر می توانید برنامه ی منظمی برای خواب داشته باشید.
• خود را هماهنگ کنید. بین فعالیت ها و استراحت، تعادل ایجاد کنید.
• ورزش سبک روزانه، سطح انرژی تان را بالا می برد.
• اگر فکر می کنید کم خونی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید تا با انجام آزمایش خون این بیماری را تشخیص دهد.
حالت تهوع یا استفراغ بارداری
حالت تهوع بارداری بسیار شایع و طبیعی است.
آن را به حساب تغییرات هورمونی بارداری بگذارید. تهوع و استفراغ معمولاً در هنگام صبح و زمانی که بدن در حال عادت به افزایش سطح هورمون است، اتفاق می افتد.خبر خوب این است که حالت تهوع معمولاً تا چهار ماهگی برطرف می شود. تهوع در هر زمانی از روز می تواند اتفاق بیافتد اما در هنگام صبح که معده خالی است یا زمانی که به اندازه ی کافی غذا نخورده باشید، می تواند شدیدتر باشد.
توصیه ها:
• اگر صبح ها حالت تهوع دارید، قبل از رفتن به رختخواب، غذاهای خشک همچون برشتوک، نان تست یا بیسکویت شور بخورید. سعی کنید قبل از رفتن به رختخواب، یک میان وعده ی سرشار از پروتئین همچون گوشت بدون چربی یا پنیر بخورید (زیرا پروتئین دیرتر هضم می شود).
• اگر گرسنه هستید ولی حالت تهوع شدید دارید، برنامه ی غذایی موز، برنج و چای را امتحان کنید.
• استفاده از مچ بند (Sea-band) تهوع برخی از خانم ها را برطرف می کند.
• زنجبیل می تواند به رفع حالت تهوع کمک کند.
• به جای سه وعده ی غذایی بزرگ، هر دو یا سه ساعت یک بار یک وعده یا میان وعده ی کوچک داشته باشید. آرام غذا بخورید و آن را خوب بجوید.
• در طول روز مایعات کافی بنوشید. در یک زمان، حجم زیادی مایع مصرف نکنید. آب میوه های خنک و شفاف همچون آب سیب یا آب انگور را امتحان کنید.
• از خوردن غذاهای پرادویه، سرخ شده یا چرب خودداری کنید.
• اگر بوهای تند شما را اذیت می کند، غذاها را به صورت سرد یا هم دما با محیط بخورید تا کمتر بوی آنها را احساس کنید.
• در مورد مصرف ویتامین B6 با پزشک خود صحبت کنید. درمان های طبیعی و داروهای نسخه ای دیگر هم می توانند به رفع آن کمک کنند.
• اگر استفراغ شما قطع نمی شود یا به قدری شدید است که نمی توانید هیچ مایع یا غذایی را در معده ی خود نگه دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. این می تواند باعث کم آبی بدن شود و باید به سرعت درمان شود.
تکرر ادرار دوران بارداری
رحم و جنین در حال رشد به مثانه فشار می آورند و این مسئله باعث تکرر ادرار در ۳ ماهه ی اول بارداری می شود. این اتفاق ممکن است در ۳ ماهه ی سوم بارداری و زمانی که سر جنین قبل از زایمان به داخل لگن می چرخد، هم تکرار شود.
توصیه ها:
• لباس زیر، شلوار یا جوراب شلواری تنگ نپوشید.
• اگر سوزش مثانه دارید، این می تواند یکی از علائم عفونت مجرای ادراری باشد. به پزشک خود مراجعه کنید تا آن را به سرعت درمان کند.
سردردهای بارداری
سردردها می توانند در هر زمانی از بارداری اتفاق بیافتند. فشار عصبی، تجمع اخلاط در بدن، یبوست و یا در برخی از موارد، پره اکلامپسی (مسمویت بارداری) از دلایل سردردهای بارداری هستند.
توصیه ها:
• یک کیسه یخ را روی پیشانی یا پشت گردن خود بگذارید.
• به سرعت در اتاق کم نوری استراحت کنید، بنشینید و یا دراز بکشید. چشمان خود را ببندید و سعی کنید کمر، گردن و شانه ها را شل کنید.
• اگر سردرد شما رفع نمی شود، بسیار شدید است، باعث حالت تهوع می شود یا روی دید شما تدثیر می گذارد، با پزشک خود تماس بگیرید.
خونریزی و ورم لثه در بارداری
شاید انتظارش را نداشته باشید که بارداری روی دهان شما هم تاثیر بگذارد. اما گردش خون و سطح هورمون ها می توانند باعث نرم و متورم شدن لثه ها شوند و این باعث می شود که لثه ها راحت تر خونریزی کنند.
توصیه ها:
• در ابتدای بارداری یک معاینه ی دندانپزشکی داشته باشید تا از سلامت دهان و دندان ها مطمئن شوید. اگر به مشکل خاصی برخورد کردید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• مرتب مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
یبوست بارداری
یبوست دارید؟ یبوست به چند دلیل ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیافتد.
هورمون ها و همچنین ویتامین ها و مکمل های آهن می توانند باعث یبوست شوند. فشار رحم به مقعد هم می تواند باعث یبوست شود.
توصیه ها:
• فیبر بیشتری مصرف کنید همچون غلات کامل، میوه و سبزیجات تازه.
• در طول روز مایعات کافی بنوشید؛ حداقل ۶ تا ۸ لیوان آب و ۱ تا ۲ لیوان آب میوه یا فالوده ی میوه بنوشید.
• نوشیدنی های گرم بنوشید، به خصوص صبح ها.
• ورزش روزانه داشته باشید.
• مدفوع خود را نگه ندارید.
• در مورد مصرف یک ملیّن یا مسهل با پزشک خود صحبت کنید.
سرگیجه (احساس غش) در بارداری
سرگیجه می تواند از اواسط تا پایان بارداری، در هر زمانی اتفاق بیافتد. دلیل سرگیجه چیست؟
• هورمون پروژسترون رگ های خونی را گشاد می کند بنابراین خون بیشتر به پاها سرازیر می شود.
• جریان خون به رحم در حال رشد هم بیشتر می شود که موجب افت فشار خون به خصوص در زمان تغییر مکان و سرگیجه می شود. اگر قند خون شما هم بسیار پایین بیاید، ممکن است از هوش بروید.
توصیه ها:
• زمانی که مدت طولانی در حالت ایستاده قرار دارید، چندین بار موقعیت خود را تغییر دهید.
• برای استراحت، به پهلوی چپ دراز بکشید. این باعث بهبود جریان خون به همه ی قسمت های بدن می شود.
• از حرکت های ناگهانی خودداری کنید. زمانی که از حالت نشسته به حالت ایستاده تغییر موقعیت می دهید، به آرامی حرکت کنید.
• در طول روز، به طور منظم از وعده های کوچک استفاده کنید تا از افت قند خون جلوگیری شود.
مشکل در خوابیدن
توصیه ها:
• از داروهای خواب آور استفاده نکنید.
• در هنگام خواب، شیر گرم بنوشید.
• سعی کنید قبل از خواب، یک دوش گرم بگیرید.
• از بالش های اضافی برای حمایت در هنگام خواب استفاده کنید. به پهلو بخوابید، بالشی را زیر سر، شکم، پشت کمر و بین زانوهای خود بگذارید تا از گرفتگی عضلات جلوگیری شود و راحت تر بخوابید.
• با خوابیدن به پهلوی چپ، احساس راحتی بیشتری خواهید داشت زیرا با این کار، جریان خون به همه ی قسمت های بدن بهتر صورت می گیرد.
ترش کردن یا سوء هاضمه در بارداری
ترش کردن احساس سوزشی است که از معده شروع می شود و تا گلو بالا می آید. تغییر سطح هورمون ها در طول بارداری، سرعت عملکرد دستگاه گوارشی را پایین می آورد و رحم هم می تواند به معده فشار وارد کند و باعث حرکت اسید معده به سمت بالا شود.
توصیه ها:
• به جای خوردن سه وعده ی غذایی بزرگ، چند وعده ی کوچک در طول روز داشته باشید.
• آهسته غذا بخورید.
• مایعات گرم بنوشید.
• از خوردن غذاهای سرخ شده، پر ادویه یا سنگین و یا هر غذایی که می تواند باعث سوءهاضمه شود، خودداری کنید.
• بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید.
• بالای تخت از پایین تخت بالاتر باشد. یا بالش هایی را زیر شانه ها قرار دهید تا از بالا آمدن اسید معده از قفسه ی سینه جلوگیری شود.
• در یک وعده ی غذایی، از غذاهای چرب و شیرین با هم استفاده نکنید و سعی کنید مایعات و مواد جامد غذا را از هم جدا کنید.
• با موافقت پزشک، از داروهای ضد اسید همچون مالوکس، میلانتا، تیترالاک، ریوپان یا گاویسکون استفاده کنید.
دوران بارداری ممکن است با ناراحتی های مختلفی همراه باشد و این ها در هر زنی می تواند متفاوت عمل کند.
بواسیر بارداری
به سیاهرگ های خونی متورمی که به صورت غده های دردناکی در ناحیه ی مقعد ظاهر می شوند، بواسیر گفته می شود. در دوران بارداری ممکن است به دلیل افزایش جریان خون و فشاری که توسط جنین در حال رشد به مقعد و واژن وارد می کند، بواسیر ایجاد شود.
توصیه ها:
• سعی کنید به یبوست دچار نشوید. یبوست می تواند باعث ایجاد بواسیر و درناک تر شدن آن شود.
• از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید، موقعیت خود را مرتب تغییر دهید.
• مدفوع خود را نگه ندارید.
• برای تسکین درد بواسیر، از کیسه ی یخ یا کمپرس سرد استفاده کنید یا چند مرتبه در روز دوش آب گرم بگیرید.
• از پوشیدن لباس زیر، شلوار یا جوراب شلواری تنگ خودداری کنید.
• اگر به کمک بیشتری نیاز دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
بارداری روی جریان خون تأثیر می گذارد و این می تواند باعث بزرگ شدن یا تورم رگ های پا شود.
توصیه ها:
با اینکه رگ های واریسی معمولاً ارثی هستند، به این چند نکته برای جلوگیری از آنها توجه کنید:
• از ایستادن یا نشستن در یک جا به مدت طولانی خودداری کنید. باید مرتب حرکت کنید و از جای خود بلند شوید.
• از ماندن در هر موقعیتی که می تواند باعث مسدود شدن جریان خون در پاها شود (همچون انداختن پاها روی هم در هنگام نشستن) خودداری کنید.
• پاها را در هنگام نشستن بالا بیاورید.
• ورزش منظم داشته باشید.
• از جوراب واریس استفاده کنید اما از پوشیدن هر پا پوشی که بسیار تنگ است یا به پا فشار وارد می کند، خودداری کنید.
گرفتگی عضلات پا در بارداری
فشاری که رحم در حال رشد به بدن وارد می کند، می تواند باعث گرفتگی پا یا دردهای شدید پا شود.
توصیه ها:
• به اندازه ی کافی از مواد غذایی و نوشیدنی های سرشار از کلسیم (همچون شیر، بروکلی یا پنیر) استفاده کنید.
• کفش های راحت و پاشنه کوتاه بپوشید.
• سعی کنید از جوراب واریس استفاده کنید اما از پوشیدن هر پا پوشی که بسیار تنگ است یا به پا فشار وارد می کند، خودداری کنید.
• در هنگام نشستن، هر زمان که توانستید پاها را بالا بیاورید؛ پاها را روی هم نیاندازید.
• هر روز ورزش کنید.
• قبل از رفتن به رختخواب، پاها را کاملاً صاف کنید تا کششی در آنها ایجاد شود.
• به پشت نخوابید زیرا در این صورت، وزن بدن و رحمِ بزرگ شده، می تواند سرعت جریان خون به پاها را کاهش دهد و باعث گرفتگی و درد پا شود.
• پاها را به آرامی صاف کنید، کف پا را خم کنید و انگشتان را به سمت خود بکشید تا عضلاتی که دچار گرفتگی شده اند، کشیده شوند.
• نقطه ی مورد نظر را ماساژ دهید یا یک بطری آب گرم را روی آن قرار دهید.
خلط گرفتگی بینی در دوران بارداری
شاید دچار گرفتگی بینی شوید یا احساس سرماخوردگی کنید. برخی اوقات، هورمون های بارداری باعث خشک شدن مجاری بینی و التهاب و تورم آنها می شوند.
توصیه ها:
• یک حوله ی گرم و خیس را روی گونه ها، چشم ها و بینی بگذارید تا خلط گرفتگی کاهش یابد.
• از اسپری های بینی استفاده نکنید زیرا علائم شما را بدتر می کنند.
• مایعات بیشتری بنوشید (حداقل ۶ تا ۸ لیوان آب در روز) تا خلط رقیق شود.
• در هنگام خوابیدن یک بالش اضافی زیر سر بگذارید تا خلط نتواند گلو را مسدود کند.
• از یک دستگاه مرطوب کننده ی هوا استفاده کنید تا رطوبت هوای خانه بیشتر شود.
• یک دوش گرم بگیرید.
تنگی نفس در بارداری
تنگی نفس به دلیل افزایش فشار رو به بالای رحم ایجاد می شود.
توصیه ها:
• در هنگام پیاده روی، سرعت خود را کم کنید و چند ثانیه استراحت کنید.
• دستان را بلند کنید و بالای سر ببرید (این باعث بالا آمدن قفسه ی سینه و تنفس راحت تر می شود).
• به پشت نخوابید و طوری بخوابید که سر بالاتر از تنه باشد.
• اگر تنگی نفس شما به مدت طولانی ادامه پیدا می کند یا در هنگام دم، درد شدیدی احساس می کنید، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است دچار آمبولی ریوی (لختگی خون در ریه ها) شده باشید.
جای کشیدگی یا ترک خوردن پوست در بارداری
ترک پوست در واقع نوعی بافت زخم است که زمانی ایجاد می شود که پوست قابلیت ارتجاعی لازم برای کشیده شدن را ندارد. این ترک ها اغلب در ناحیه ی شکم و برخی اوقات در سینه ها، باسن و ران ها دیده می شوند.
با اینکه این ترک ها به طور کامل رفع نخواهند شد، اما بعد از زایمان کم رنگ تر می شوند. این ترک ها روی سطح زیری پوست تأثیر می گذارند و نمی توان از آنها جلوگیری کرد.
توصیه ها:
• غذاهایی مصرف کنید که حاوی مواد مغذی مورد نیاز پوست (به خصوص ویتامین های C و E) باشند.
• برای جلوگیری از خشکی پوست و نرم شدن آن، از لوسیون استفاده کنید.
• ورزش منظم داشته باشید.
ورم پا در دوران بارداری
بزرگ شدن رحم به رگ های خونی پایین تنه فشار وارد می کند و باعث جمع شدن آب در پاها و در نتیجه، ورم پاها می شود.
توصیه ها:
• سعی کنید که به مدت طولانی روی پاهای خود نایستید. از ایستادن طولانی مدت در یک جا خودداری کنید.
• مایعات بیشتر بنوشید؛ حداقل روزی ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.
• از مصرف غذاهای پر نمک خودداری کنید.
• در هنگام نشستن، هر زمان که توانستید پاها را بالا بیاورید؛ پاها را روی هم نیاندازید.
• لباس های راحت بپوشید؛ لباس های تنگ جریان خون را کند می کنند و باعث جمع شدن مایعات در بدن می شوند.
• کفش های تنگ نپوشید؛ از کفش های راحت با پاشنه ی کوتاه و پهن استفاده کنید.
• غذاهای سرشار از پروتئین مصرف کنید؛ کمبود پروتئین باعث جمع شدن مایعات در بدن می شود.
• در صورت ورم کردن دستان و صورت، به پزشک خود اطلاع دهید. این می تواند نشانه ی پره اکلامپسی (مسمویت بارداری) باشد.
• در طول روز به پهلو دراز بکشید تا جریان خون به کلیه ها افزایش یابد.
ترشحات واژن در بارداری
در دوران بارداری، ترشحات طبیعی واژن به دلیل افزایش جریان خون و سطح هورمون ها افزایش می باید. ترشحات طبیعی واژن سفید یا بی رنگ است، با سوزش خارج نمی شود، بی بو است و ممکن است پس از خشک شدن روی لباس زیر، زرد رنگ به نظر بیاید.
توصیه ها:
• از لباس زیری استفاده کنید که از پنبه یا الیاف طبیعی تشکیل شده باشد.
• از پوشیدن شلوار های تنگ خودداری کنید.
• از شستشوی واژن خودداری کنید زیرا باعث ورود هوا به سیستم گردش خون می شود و در اواخر بارداری، می تواند باعث پاره شدن کیسه ی آب شود.
• واژن را اغلب با آب و صابون تمیز کنید.
• خود را از جلو به عقب خشک کنید.
• در صورت داشتن سوزش، خارش، التهاب یا تورم، بوی بد، ترشحات خونی یا ترشحات زرد یا سبز روشن (که می توانند نشانه ی عفونت باشند)، به پزشک مراجعه کنید.
کمر درد بارداری
کمر درد اغلب به دلیل فشار به عضلات کمر، تغییر سطح هورمون ها و تغییر حالت بدن ایجاد می شود.
توصیه ها:
• کفش های پاشنه کوتاه (اما نه صاف) بپوشید.
• از بلند کردن اشیاء سنگین خودداری کنید.
• برای برداشتن چیزی از روی زمین ، به جای آنکه به جلو خم شوید، زانوها را خم کنید و بدن را به آرامی پایین بیاورید.
• به مدت طولانی روی پاهای خود نایستید. اگر باید به مدت طولانی در حالت ایستاده باشید، یک پا را روی یک زیرپایی یا جعبه بگذارید تا فشار کمتری به کمر وارد شود.
• روی صندلی بنشینید که پشتی مناسبی داشته باشد و یا بالشی پشت خود بگذارید. پای خود را هم روی یک زیرپایی یا چهارپایه بگذارید.
• مطمئن شوید که تخت شما محکم است.
• به پهلو بخوابید و یک بالش را بین پاها بگذارید.
• یک بطری یا کیسه ی آب گرم را پشت خود بگذارید، یک حمام گرم داشته باشید یا ماساژ را امتحان کنید.
• طبق توصیه های پزشک، ورزش هایی را انجام دهید تا عضلات کمر را تقویت و به تسکین درد کمک می کنند.
• در هنگام ایستادن یا نشستن، حالت درست بدن را حفظ کنید. صاف ایستادن به رفع کشیدگی و فشار عضلات کمر کمک می کند.
• اگر کمر دردی دارید که دور شکم می پیچد و با تغییر موقعیت یا استراحت رفع نمی شود و بیشتر از یک ساعت طول می کشد، به پزشک خود اطلاع دهید. این می تواند نشانه ی زایمان زودرس باشد.
درد یا ناراحتی شکم
دردهای شدید و تیر کشیدن کناره های شکم می تواند نتیجه ی کشیدگی بافت اطراف رحم باشد. این دردها می توانند به طرف باسن و پاها حرکت کنند.
توصیه ها:
• موقعیت و فعالیت خود را تغییر دهید تا احساس راحتی کنید؛ از چرخیدن یا حرکت های سریع خودداری کنید.
• اگر به طور ناگهانی دردی در شکم احساس کردید، به جلو و تا نقطه ی درد خم شوید تا فشار برطرف شود و بافت مورد نظر شل شود.
• ماساژ را امتحان کنید.
• مایعات کافی بنوشید.
• اگر دردتان شدید یا دائمی است یا اگر کمتر از ۳۶ هفته باردار هستید و نشانه های زایمان را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
