فرود آوردن موشک کار بزرگی است، ولی بازیابی آن چقدر هزینه دارد؟
چند روز پیش شرکت اسپیس‌ایکس کار خیلی شگفت‌انگیزی انجام داد. مهندسان این شرکت توانستند برای دومین بار موشکی را به فضا بفرستند و استیج اول آن را سالم روی زمین بنشانند. البته این اولین بار بود که موشک فالکن ۹ روی شناور واقع در اقیانوس فرود آمد. آن‌ها قبلا توانسته بودند موشک را روی سکویی در خشکی فرود آورند. قرار است اسپیس‌ایکس استیج یک را بازیابی و دوباره و چند باره از آن استفاده کند. ظاهرا که هر موشک فالکن ۹ حدود ۶۰ میلیون دلار قیمت دارد. ولی اگر استیج اول بازیابی و از آن در پرتابی دیگر اضافه شود، این هزینه به شدت کاهش می‌یابد. اسپیس‌ایکس الان فقط یک مرحله از کار را انجام داده و احتمالا قسمت سخت‌تر باقی مانده است. «ایلان ماسک» مدیر اسپیس‌ایکس گفته بود که هزینه‌ی سوخت هر موشک چیزی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دلار است. این درحالیست که ساخت استیج یک ۶۰ میلیون دلار آب می‌خورد. او گفته بود که استفاده‌ی مجدد از موشک می‌تواند هزینه‌ی پرتاب را تا ۱۰۰ برابر کاهش دهد. ولی آیا واقعا مهندسان اسپیس‌ایکس می‌توانند با هزینه‌ی این‌قدر کم استیج یک را بازیابی و دوباره از آن استفاده کنند؟
چند دهه پیش هدف از ساخت ناوگان شاتل، امکان استفاده‌ی مجدد از آن بود. استفاده‌ی مجددی که انتظار می‌رفت با هزینه‌ای خیلی کم مسیر شود. ولی در نهایت برنامه‌ی شاتل به صورتی پیش رفت که هر پرتاب بین ۴۵۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار برای ناسا آب خورد. این خطر را قطعا مدیران و مهندسان اسپیس‌ایکس هم حس کرده‌اند. اینکه ممکن است بازیابی استیج اول موشک فالکن ۹، به اندازه‌ای که فکر می‌کردند ارزان نباشد. به خصوص اگر محموله‌ای که موشک می‌خواهد حمل کند خیلی با ارزش باشد، حساسیت کار خیلی بیشتر می‌شود و ممکن است نیاز به تعمیرات اساسی پیش آید.
اسپیس‌ایکس از ابتدا ادعا می‌کرد که بدون نیاز به تعمیرات خاص، می‌توان دوباره از استیج اول موشک استفاده کرد. به هر حال در زمان پرتاب، موشک دچار تغییرات دمایی، تغییرات فشار و تنش‌های لرزه‌ای خیلی زیادی می‌شود که هرکدام از آن‌ها به نوبه‌ی خود به تجهیزات آسیب می‌زنند و نیاز به تعمیر ایجاد می‌شود.
«لارس بلک‌مور» که عضوی از گروه توسعه‌ی سامانه‌ی کنترل بازگشت به زمین موشک اسپیس‌ایکس است، سال گذشته فرود در اقیانوس را به نگه‌داشتن یک دسته جارو در کف دست به هنگام هوای طوفانی تشبیه کرد. بلک‌مور همان موقع اشاره کرده بود که آماده کردن استیج یک برای پرتاب بعدی به خودی خود یک چالش خیلی بزرگ است.
ساخت هر استیج یک موشک فالکن ۹ چیزی در حدود ۶۰ میلیون دلار هزینه در بر دارد. بنابراین بررسی و تعمیر آن حتما خیلی ارزان‌تر است. حتما اسپیس‌ایکس تلاش خود را می‌کند تا موشک‌هایی بسازد که باز هم استفاده‌ی مجدد از آن‌ها ساده‌تر باشد. بلک‌مور می‌گوید که می‌خواهند تا جایی که می‌توانند تعداد بیشتری از آن‌ها را بازیابی کنند و کاری کنند که فرود آن‌ها بهینه‌تر از قبل شود. آن‌ها امیدوارند که بتوانند با هزینه‌ی خیلی کم موشک را بازیابی کنند.
منبع: MIT Technology Review
