قمری کوچک در کمربند کویپر
شکار جرمی با نام «۲۰۱۴ MU69» توسط فضاپیمای «افقهای نو»، متعلق به ناسا در آینده فرصتی مهم و نادر برای مطالعهی جامع جرم کمربند کویپر خواهد بود. گروه افقهای نو، از مدتها قبل هیجان زیادی برای کسب اطلاعاتی در خصوص شکل ۲۰۱۴ MU69 داشت. آنها میخواهند بدانند که این جرم ساختاری بادام زمینی شکل دارد یا دوتایی است؟ حالا دادههای جدید نشان میدهد که این جرم شاید قمری کوچک هم داشته باشد.
جرم ۲۰۱۴ MU69 که با عنوان «۱۱۱۰۱۱۳Y» نیز شناخته میشود، در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۴ و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، توسط اخترشناسان کشف شد. این جرم هر ۲۹۳ سال در فاصلهای بیش از ۶.۵ میلیارد کیلومتر از زمین، به دور خورشید میچرخد. ۲۰۱۴ MU69 یکی از اجرام نسبتاً کوچک کمربند کویپر است که شاید بیشتر از ۳۰ کیلومتر طول نداشته باشد؛ اگر دوتایی باشد، هر کدام در حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر نیز قطر خواهند داشت. سطح آن به مانند سطح پلوتو، سرخ رنگ است. به مانند سایر اجرام موجود در کمربند کویپر، ۲۰۱۴ MU69 میداندید بستهای بر بقایای فرآیند سیارهسازی باستانی ارائه میکند؛ دنیاهای کوچکی که سرنخهای بسیار مهمی برای تشکیل اجرام بیرونی منظومهیشمسی در خود نهفته دارند.
دکتر «مارک بوی»، عضو گروه افقهای نو ناسا از موسسهی تحقیقات سائوثوست، گفت: «تا زمانی که فضاپیما به نزدیکی جرم مورد نظر حرکت نکند، ما واقعاً نمیدانیم ۲۰۱۴ MU69 چه شکلی است. در این صورت میتوانیم درک کاملی از آن بهدست بیاوریم. اما هر قدر از دور هم آنرا مورد مطالعه قرار میدهیم، نکات جالب و زیبای زیادی دربارهی این دنیای کوچک عایدمان میشود.»
دادههایی که سرنخهایی از ماهیت ۲۰۱۴ MU69 به ما دادند، در طول ۶ هفته و در ماههای ژوئن و جولای سال ۲۰۱۷ گردآوری شده بودند؛ یعنی زمانی که دکتر بوی و همکارانش در سه اقدام مجزا، تلسکوپها را به هنگام عبور ۲۰۱۴ MU69 از مقابل ستارهای یا همان اختفای ستارهای-سیارکی، در سایهی باریک جرم مورد نظر قرار دادند. ارزشمندترین اکتشاف در هفدهم جولای اتفاق افتاد؛ یعنی زمانی که پنج تلسکوپ توسط گروهی آرژانتینی در مکان و زمان مناسبی موفق به ثبت این سایه زودگذر شد و دادههای مهمی دربارهی اندازه، شکل و مدار ۲۰۱۴ MU69 بهدست آمد. دادههای حاصله این احتمال را به وجود آورد که۲۰۱۴ MU69 شاید دو جرم سماوی هم اندازه باشند.
این دیدگاه که ۲۰۱۴ MU69 میتواند قمری داشته باشد، از دادههای جمعآوری شده در طول مطالعات دهم جولای در رصدخانهی استراتوسفری ناسا «SOFIA» نشأت میگیرد. این رصدخانه با تمرکز بر موقعیت مورد انتظار ۲۰۱۴ MU69 دریافت که نور ستاره با کاهش بسیار کوتاهی مواجه میشود.
دکتر بویی افزود: «تحلیل بیشتر دادهها، این احتمال را مطرح میکند که شاید جرم سماوی دیگری در پیرامون ۲۰۱۴ MU69 وجود داشته باشد.» دکتر بویی و همکارانش یافتههای خود را در یازدهم دسامبر ۲۰۱۷ در نشست اتحادیهی ژئوفیزیک آمریکا در نیو اورلنز لوئیزیانا، گزارش کردند.
