هوش مصنوعی گوگل، همچنان استادان بازی کهن GO را خُرد میکند!
بازی Go که هزاران سال پیش از چین ریشه گرفته است، یک بازی تختهای بر روی صفحهٔ چوبی ۱۹ در ۱۹ خانه است، با مهرههای سیاه و سفید. این ابعاد به این معنیست که مجموع احتمالات حرکتها از تعداد اتمهای کل جهان بیشتر است! به همین دلیل، تا به حال هیچ شبیهساز رایانهای و یا پروژهٔ هوش مصنوعی نتوانسته بود به درجهٔ استادی در این بازی برسد.
دههها قبل تختهنرد و شطرنج توسط کامپیوترها شبیهسازی شده و قال قضیه کنده شده بود. اما Go و بازیکنان سنتیاش با غرور و تعصب، امکان پیروزی هر سامانهٔ متشکل از صفر و یکی را بر انسان غیر ممکن میدانستند.
حتی هنگامی که در سال گذشته، پروژهٔ هوش مصنوعی گوگل یعنی DeepMind که با نام AlphaGo به بازی Go میپردازد، بزرگترین بازیکن و استاد شکستناپذیر جهانی Lee Sedol را به مبارزه فرا خواند، همهٔ بازیکنان و خود لی سدل متفقالقول بودند که «انسان»، نهایتا با یک دست باخت، بر دیپمایند پیروز خواهد شد. (هر بازی Go متشکل از ۵ دست است.)
برای نخستین بار در تاریخ، یک رایانه با نام دیپ بلو ساختهٔ شرکت آیبیام توانست گری کاسپاروف؛ قهرمان شطرنج جهان را در سال ۱۹۹۷ شکست دهد.
اما هنگامی که در یک بازی تاریخی مانند آنچه در مورد سری بازیهای شطرنج بین گری کاسپارف و کامپیوتر IBM رخ داده بود، مخلوق ترسناک دیپمایند، ۴-۱ کار استاد اعظم را یکسره کرد، تمام جهانِ Go در شوک و وحشت فرو رفت. انجمنها و سایتها و گروههای بازیکنان حرفهای حالا دیگر دیپمایند را دست کم نمیگرفتند. کار به جایی رسید که مفسران ورزشی، تنها دست برنده Lee Sedol را که در اثر یک خطا از سوی آلفاگو و اقبال لی سدل رخ داد، «کورسوی امید بشریت» نامیدند!
پس از این بازی Lee Sedol اقرار کرد که «به عنوان یک بازیکن حرفهای، دیگر هیچ وقت تمایل ندارم به انجام چنین بازیهایی بپردازم. تنها به این دلیل تحمل کردم که از ابتدا قبول کرده بودم که بازی [را تمام] کنم.»
البته لی از پاداش ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ دلاری بازی، بینصیب نماند و ۱۵۰٫۰۰۰ دلار برای شرکت در ۵ دست بازی و ۲۰٫۰۰۰ دلار برای یک بار پیروزیش به دست آورد. سهم آلفاگو هم از سوی گوگل به نهادهای خیریه مانند یونیسف اهدا شد. پس از این مسابقه، Korea Baduk Association آلفاگو را به طور افتخاری به بالاترین درجه استاد بزرگی Go مفتخر کرد تا از «تلاشهای صادقانه» آن در پیشرفت این بازی تشکر کند. همچنین نشریهٔ معتبر Science، این مسابقه را به عنوان یکی از کاندیداهای دستاورد علمیBreakthrough of the Year در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد.
در اینجا میتوانید تمام این بازی را به صورت اینترکتیو ببینید و نیز در این لینک، توضیحات و آرشیو ویدئوهای این بازی و دیگر فتوحات AlphaGo را به نظاره بنشینید.
ترس و نگرانی از قدرت گرفتن هوش مصنوعی مخصوصا در مواردی که با منطق و استدلال و دورنگری همراه است، همواره بشر را به وحشت میاندازد. در این مورد البته داریم از بازی سنتی و کهنی صحبت میکنیم که بسیاری از اهالی شرق، تعصب خاصی روی آن داشتند. تصور (غلط) این که شطرنج و تختهنرد بسیار ساده هستند و Go دستنیافتنیست.
اما حالا آنچه در خبرها آمده، این است که در چند روز اخیر، DeepMind که در واقع یک کمپانی هوش مصنوعی انگلیسی بود و توسط گوگل در سال ۲۰۱۴ خریداری شد، دست بردار نیست و AlphaGo را با نامهای Master و Magister در سرورهای آنلاین بازی Go، به ادب کردن استادان و قهرمانان این بازی چند هزار ساله روانه کرده است! یکی پس از دیگری، هیچکس توان مقابله با او را ندارد.
در این بازیها، آلفاگو، این استاد پنهانکار توانست دو بار قهرمان جهان را شکست داده و از مجموع ۵۱ بازی آنلاین، ۵۰ برد را ثبت کند. آن یک بازی هم تنها به دلیل قطع اتصال اینترنت مساوی شد! دستاوردی که بزرگترین استادان این بازی هم رویای به دست آوردنش را در سر میپرورانند. حالا دوران تمسخر هوش مصنوعی در بازیهای این چنینی به پایان رسیده است.
هویت Master و Magister مشخص نبود تا این که موسس DeepMind در توئیتر تایید کرد که این اعجوبه در واقع همان AlphaGo است.