پنج گروه باستانشناسی در سد خدا آفرین
ر سد خدا آفرین
گروه میراث فرهنگی _ حسن ظهوری _ دومین فصل کاوش های باستان شناسی در محدوده دریاچه سد خدا آفرین، در استان آذربایجان شرقی، با حضور همزمان ۵ هیات باستان شناسی ایرانی آغاز شده است. این سد پس از آبگیری بسیاری از محوطه های دوره مفرغ را غرق خواهد کرد.
«حسن فاضلی نشلی»، رئیس پژوهشکده باستان شناسی در این باره به CHN گفت: «۵ هیات باستان شناسی، همزمان دومین فصل از کاوش های باستان شناسی سد خدا آفرین را آغاز کرده اند. این کاوش ها در محوطه های کلیدی سد انجام می شود و ارزش مطالعات بسیار بالایی دارد.»
به گفته وی برخی محوطه های باستانی با ارسال یک یا دو تیم قابل مطالعه و پژوهش هستند، اما سد خدا آفرین نه تنها با این تعداد، امکان مطالعه آن وجود ندارد، بلکه لازم است همزمان هیات های متعددی این پژوهش ها را به انجام برسانند.
وی گفت: «دکتر نوبری، زرلقی، بهرام آجرلو، محمد فیض خواه و بایرام آقالری، ۵ سرپرست این هیات ها هستند و کاوش ها تا زمانی که امکان کاوش وجود داشته باشد ادامه خواهد داشت.»
فاضلی درباره محوطه های در حال کاوش گفت: «گورکان ها یکی از محوطه های در حال کاوش است که فرهنگ آن ها به دوره هزاره دوم قبل از میلاد و مفرغ متاخر باز می گردد. این فرهنگ تا اروپا گسترش داشته و به همین دلیل شناخت کاملی از آن برای ما الزامی است.
به گفته وی محلی که اکنون کاوش می شود، قبور انسانی این فرهنگ است و دکتر نوبری علاوه بر قبور انسانی، بخشی از استقرارهای آن ها را نیز مورد کاوش قرار داده است.
قرار است نتایج بدست آمده از این کاوش در دهمین کنگره باستان شناسی، که در بندر عباس برگزار می شود ارائه شود.
پیش از این «علی هژبری»، بخش قبور اشکانی این محوطه را در فصل پیشین مورد کاوش قرار داده بود که منجر به کشف آثار بسیاری شده بود.
فاضلی در ادامه گفت: «دیگر هیات های باستان شناسی نیز روی محوطه های دوره مفرغ فعالیت می کنند. در این میان دو محوطه هزاره سوم پیش از میلاد در حال کاوش است، که جزء محوطه های درجه یک و استقراری این منطقه محسوب می شوند.»
در حال حاضر بایرام آقالری مشغول کاوش در این محطوطه است و چندین کارگاه ۱۰ در ۱۰ متر روی این محوطه زده شده است.
فاضلی گفت: «در حال حاضر دو تپه متعلق به دوره مفرغ همزمان مورد کاوش قرار گرفته اند و کارگاه های متعددی روی آن ها باز شده است.»
وی درباره ارزش مطالعاتی این محوطه ها گفت: «آثار بدست آمده از این محوطه ها توسط کربن ۱۴ تاریخ گذاری می شود و این موضوع مبنای تاریخ گذاری دوره مفرغ شمال غرب ایران خواهد شد. بر این اساس تدفین های این محوطه ها مورد تاریخ گذاری دقیق می شوند.»
فاضلی در ادامه گفت: «در حال حاضر تعداد زیادی اشیاء سالم بدست آمده است. بر این اساس در صورتی که مسئولان سد تمایل داشته باشند که سایت موزه ای در کنار سد ایجاد کرده و دستاوردها این کاوش ها را به نمایش بگذارند، سازمان میراث فرهنگی می تواند در این امر یاری برساند.»
وی در پایان گفت: «تمامی این محوطه ها پس از آبگیری سد غرق می شوند. این سد سد سال قبل ساخته شده بود و قصد آبگیری داشت. ما پس از آنکه جلوی آبگیری را گرفتیم، با تامین اعتبار از طرف مسئولان سد، فعالیت های باستان شناسی را آغاز کردیم. برای ساخت این سد ۱۵۰ میلیارد تومان هزینه شده و برای جلوگیری از ساخت آن کمی دیر شده است. این سد باید در مرحله مطالعه جلوی آن گرفته می شد.
