پیش بینی آینده به سبک آیزاک آسیموف!
بیش از نیم قرن پیش، ایزاک آسیموف، نویسنده رُمان‌های معروف علمی تخیلی از قبیل «من روبات» و «پایان ابدیت» از یک نمایشگاه در شهر نیویورک بازدید کرد. این نمایشگاه شامل مجموعه‌ای بود از دستگاه‌های برقی ابداع شده از آغاز قرن بیستم میلادی که دیدن آنها در یک جا سؤالی را در ذهن آسیموف برانگیخت: دنیا در پنجاه سال آینده چه پیشرفت‌هایی را شاهد خواهد بود؟
به گزارش رادیو فردا، در نتیجه بازدید از نمایشگاه فوق، آسیموف مقاله‌ای نوشت که عنوان «بازدید از نمایشگاه جهان در سال ۲۰۱۴» را بر آن برگزید. در این نوشتار آسیموف جهانی را پیش‌بینی کرد که در آن فیلم‌های سه‌بُعدی، لوازم خانگی بی‌سیم و خودروهای بدون راننده وجود داشت. آسیموف از نمایشگرهایی گفت که به کمک آنها بشر می‌توانست «تماس تلفنی تصویری برقرار کند، کتاب بخواند یا مطالب مختلف را مورد بررسی قرار دهد».
دیگر پیش‌بینی‌های او اما، تا به امروز به واقعیت نپیوسته است. آسیموف پیش‌بینی کرده بود که تا سال ۲۰۱۴، بیشتر انسان‌ها به منظور فراهم آوردن فضای کشاورزی روی زمین به زندگی زیرِ زمین یا زیرِ آب روی خواهند آورد. او روبوت‌هایی را تصور کرده بود که باغبانی می‌کنند، و از خودروهایی گفته بود که به جای حرکت در سطح جاده بر فراز راه و در هوا شناور خواهند بود.
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در مصاحبه‌ای با «ایان پیرسون»، مهندس و آینده‌پژوه بریتانیایی، از او خواست که به سبک آسیموف پیش‌بینی کند که زندگی در ۵۰ سال بعد، در سال ۲۰۶۴، چه فرق‌هایی با زندگی امروزی بشر خواهد داشت.
مسکن
برخلاف آسیموف که از زندگی زیرِ زمین و آب صحبت کرده بود، پیرسون معتقد است که روند رو به رشد شهرنشینی در آینده کلان شهرهایی با جمعیت‌هایی «تا ۵۰ میلیون نفر» را به وجود خواهد آورد. آدمی برای زندگی نگاه از زمین برخواهد گرفت و به آسمان نظر خواهد داشت.
پیرسون در همین باره توضیح می‌دهد: «یکی از راه‌حل‌هایی که هم اینک در حال بررسی است، ساخت آسمان‌خراش‌هایی بسیار بلندمرتبه است؛ شاید به ارتفاع چند کیلومتر». وی در ادامه می‌افزاید: «امروز نمی‌توان چنین ساختمان‌هایی را ساخت چون ماده‌ای را در اختیار نداریم که آنقدر محکم باشد که بشود با اطمینان ساختمان‌هایی با چنان ارتفاعی را با آن بسازیم، اما تا حدود سال‌های ۲۰۵۰ و ۲۰۶۰ مواد کربن‌دار زیادی به دست خواهیم آورد، موادی از قبیل «گِرافِن» و غیره، که بسیار ارزان قیمت بوده و می‌شود با آنها ساختمان‌هایی بسیار مستحکم و بلندمرتبه ساخت».
ایان پیرسون، به سبک آیزاک آسیموف آینده را پیش بینی کرد.
ابزارَک‌ها
آسیموف در تصویر خود از سال ۲۰۱۴ از ابزارَک (گَجِت‌ها) هایی سخن گفته بود که «غذای آماده» سرو می‌کنند، خاگینه می‌پزند، گوشت کباب می‌کنند و بار کارهای ملال‌آور خانه را از دوش انسان برمی‌دارند. در عمل، ابزارک‌های سال ۲۰۱۴ بیشتر در ارتباطات به کار گرفته شدند تا کارهای آشپزخانه. در همین حین روند کوچک‌تر شدن این ابزارک‌ها ادامه یافت و – آن طور که پیرسون معتقد است- در آینده این ابزارک‌ها به چنان ابعاد کوچکی خواهند رسید که عملاً به جای جواهر و زیورآلات مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
به گفته این آینده‌پژوه، «در نهایت خواهید توانست تمامی اجزای فن‌آوری اطلاعات (آی تی) مورد نیاز خود را در حجمی کوچک‌تر از یک گوشواره ریز یا یک نگین روی بینی دریافت کنید. نمایشگر مورد نیازتان به شکل لنز یا عینک مخصوص‌تان خواهد بود. خواهید توانست با استفاده از حرکت انگشتان دستتان در فضای سه بُعدی [در هوا] تایپ کنید، و به هر شکلی که مایل بودید با این سامانه کار کنید. در چنین شرایطی دیگر واقعاً به این گجت‌های امروزی نیازی نخواهید داشت و لازم نخواهد بود آنها را با خود حمل کنید».
روبات‌ها
پیرسون معتقد است که روبات‌های فردا با تصویرِ قالبیِ پیکرهایی آهنی و پیچ و مهره‌دار، تفاوت مشهودی خواهند داشت: «روبات‌های آینده چرخ‌دنده و سیم‌کشی ندارند، خیلی محتمل است که در ساخت آنها از نوعی ژل پلیمر که به نوعی اسکلت پلاستیکی می‌چسبد، استفاده شود».
انرژی
به باورِ پیرسون، تا سال ۲۰۶۴ انرژی گُداخت هسته‌ای و انرژی خورشیدی منابع اصلی نیرو در جهانی خواهند بود که تا آن موقع سال‌هاست که انرژی‌های ارزان‌قیمت و تجدیدپذیر را جایگزین سوخت فسیلی کرده است. پیرسون در این باره می‌گوید: «در سال ۲۰۶۴، به احتمال قوی رآکتورهای گداخت هسته‌ای را راه انداخته و انرژی ارزان‌قیمت از آنها به دست خواهیم آورد. علاوه بر آن، به محض اینکه چند مشکل موجود در زمینه استفاده از انرژی خورشیدی را از میان برداریم، خواهیم توانست با بهایی بسیار ارزان‌تر از استخراج نفت از زمین، از انرژی خورشیدی استفاده کنیم»
قرن بیست و یکم در نگاه هنرمندی از قرن نوزدهم
حمل و نقل
پیرسون با تصویرِ همیشگیِ آینده‌پژوهان، از جمله آسیموف، از آینده‌ای که در آن خودروهای پرنده بر فراز راه پرواز می‌کنند، مخالف است. وی می‌گوید به دلایل ایمنی و مهندسی، راننده‌ها در سال ۲۰۶۴ از خودروهای برقی استفاده خواهند کرد که «البته روی جاده حرکت خواهند کرد». این پژوهشگر در توضیح دلیل باقی ماندن خودروها بر روی زمین گفت: «به چنین کاری نیاز نخواهیم داشت. وقتی استفاده از ماشین‌های برقی را شروع کنیم، این نوع خودرو می‌تواند به فاصله چند سانتی‌متری یا حتی چند میلی‌متری از دیگر خودروها حرکت کند. آن وقت اگر لوله‌های بزرگی را بسازیم که خودروهای برقی در چند لایه در آنها حرکت کنند، خواهیم توانست ۷۵ برابر تعداد خودروهای امروزی را جابه‌جا کنیم».
جنگ
آسیموف گفته بود که اگر زمانی در آینده جنگی هسته‌ای رخ دهد، «چنین آینده‌ای ارزش صحبت کردن ندارد». پیرسون نیز می‌گوید با این حرف موافق است و تأکید می‌کند که امکان بروز جنگی جهانی در خاورمیانه یا آسیا وجود دارد، یا حتی ممکن است مجموعه‌ای از جنگ‌های داخلی را بین ایدئولوگ‌های جناح‌های چپ و راست در غرب مشاهده کنیم. در عین حال، به باور پیرسون، پیشرفت‌های سریع در عرصه فن‌آوری چشم‌اندازِ جنگ در آینده را ویران‌گرتر از هر زمانی ترسیم کرده است.
سرگرمی
«آدم‌ها در آینده هم به آدم‌ها علاقه خواهند داشت»، پیرسون اعتقاد دارد که به همین دلیل سینما، نمایش و کنسرت همچنان وجود خواهد داشت اما شیوه عرضه محصولات فرهنگی تفاوت خواهد کرد. به گفته پیرسون: «در سال ۲۰۶۴، وقتی به یک قطعه موسیقی فکر کنید، همان قطعه در ذهن‌تان نواخته می‌شود! نمی‌دانید چطور، اصلاً هم برایتان مهم نیست، این طوری خواهد بود دیگر. یک شکل دیگرِ سرگرمی که امروز موجود نیست، ارتباط رؤیایی است به این معنا که خواهید توانست رؤیایتان را به رؤیای فرد دیگری وصل کنید. در سال ۲۰۶۴ خواهید توانست به انتخاب خودتان خواب ببینید، تصویرهای رؤیایتان را دست‌چین کنید و مستقیم به مغز و چشمان‌تان بفرستید، حتی خواهید توانست برای خوابتان صدا هم بگذارید. همچنین قادر خواهید بود که رؤیایتان را با اتصال به رؤیای شخص دیگری به اشتراک بگذارید.»
به نظر من در آینده می توانیم به هر شکلی که آزاده کنیم در بیاییم و می توانیم حتی جنسیت خود را انتخاب کنیم که زن یا مرد دیده شویم و همه با هم بطور ذهنی صحبت می کنیم حتی با ساکنان سیارات دور