چطور از بارداری خارج از رحم جلوگیری کنیم؟

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بارور شده در محلی خارج از رحم و معمولا در یکی از لوله‌های فالوپ، کاشته شود.

این نوع بارداری نمی‌تواند به طور طبیعی ادامه یابد و اگر برای مدت طولانی درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. برای جلوگیری از بارداری خارج از رحم کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید، اما چند راه برای کاهش عوامل خطر وجود دارد. اگر حاملگی خارج از رحم دارید، دریافت درمان پزشکی مناسب می‌تواند خطر عوارض را کاهش دهد.

چیزهایی که باید بدانید

• احتمال حاملگی خارج از رحم در جمعیت عمومی حدود ۱ درصد است، اما اگر تجربه‌ی حاملگی خارج از رحم داشته باشید، احتمال حاملگی خارج از رحم برای همه حاملگی‌های آینده در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش می‌یابد.

• شما می‌توانید با اجتناب از بیماری‌های مقاربتی، استفاده از کاندوم و سیگار نکشیدن، خطر حاملگی خارج از رحم را به حداقل برسانید.

• تقریباً ۵۰ درصد از زنان در زمان حاملگی خارج از رحم فاکتورهای خطر صفر دارند، بنابراین تصور نکنید که اگر حاملگی خارج از رحم داشته باشید کار اشتباهی انجام داده‌اید و این ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد.

• غیر از باردار نشدن، هیچ راهی برای جلوگیری ۱۰۰ درصدی از حاملگی خارج از رحم وجود ندارد، بنابراین اگر به طور فعال سعی در باردار شدن ندارید، از کنترل بارداری استفاده کنید.

• اگر حاملگی خارج از رحم پاره شود، علائم و عواقب آن می‌تواند به طور بالقوه تهدید کننده زندگی باشد. این یک وضعیت اورژانسی است و اگر مشکوک به بارداری خارج از رحم هستید باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

 

کاهش عوامل خطر

خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را کاهش دهید

عفونت‌های مقاربتی (STIs) مانند سوزاک یا کلامیدیا ممکن است شانس زنان را برای داشتن حاملگی خارج از رحم افزایش دهد. اگر خطر ابتلا به یکی از این بیماری‌ها را کاهش دهید، ممکن است خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را نیز کاهش دهید.

• تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید تا خطر ابتلا به آن را کاهش دهید.

• همیشه در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهید.

اگر عفونت‌ دارید، سریع درمان شوید

اگر یک STI گرفتید، مهم است که فوراً تحت درمان قرار بگیرید. هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرید، احتمال بروز التهابی که ممکن است به سیستم تناسلی شما آسیب برساند و خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد، کاهش می‌یابد.

• علائم شایع بیماری‌های مقاربتی شامل درد شکم، ادرار دردناک، ترشحات واژن، خونریزی غیرطبیعی واژن، بوی واژن و درد در حین رابطه جنسی است.

• برخی از عفونت‌ها بدون علامت هستند. اگر از نظر جنسی فعال هستید، ایده خوبی است که به طور منظم آزمایش دهید.

سیگار کشیدن را ترک کنید

سیگار کشیدن ممکن است خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد. برای کاهش خطر، قبل از اقدام به بارداری، سیگار را ترک کنید.

• هرچه بیشتر سیگار بکشید، خطر بارداری خارج از رحم بیشتر می‌شود، بنابراین اگر نمی‌توانید آن را ترک کنید، حتی کاهش تعداد سیگارهایی که می‌کشید ممکن است مفید باشد.

سایر عوامل خطر را بشناسید

بسیاری از عوامل دیگر وجود دارند که ممکن است شما را در معرض خطر بالاتر از حد متوسط برای ایجاد حاملگی خارج از رحم قرار دهند. اگر هر یک از عوامل خطر زیر در مورد شما صدق می‌کند، مهم است که به محض داشتن دلیلی مبنی بر اینکه باردار هستید به پزشک مراجعه کنید، زیرا براحتی نمی‌توانید با استفاده از تست بارداری خانگی، بارداری طبیعی را از حاملگی خارج از رحم تشخیص دهید.

این عوامل خطر عبارتند از:

• زنانی که قبلا حاملگی خارج از رحمی داشته‌اند

• زنانی که در حین استفاده از IUD یا پس از انجام عمل بستن لوله‌ها باردار می‌شوند (که هر دو بسیار نادر هستند)

• زنانی که ناهنجاری‌های ساختاری لوله‌های فالوپ دارند

• زنانی که با مشکلات باروری دست و پنجه نرم کرده‌اند، به‌ویژه زنانی که با فناوری‌های کمک باروری (IVF، ART و غیره) درمان می‌شوند.

• زنانی که قبل از تولد در معرض ماده شیمیایی DES (دی‌اتیل استیل‌بسترول) قرار گرفته‌اند.

 

کاهش خطر حاملگی‌های خارج رحمی در آینده و عوارض آن

برای علائم حاملگی خارج رحمی درمان شوید

دریافت فوری درمان پزشکی برای حاملگی خارج از رحم بسیار مهم است. هر چه زودتر درمان شوید، خطر ابتلا به عوارض شدید کمتر خواهد بود.

• علائم شایع حاملگی خارج از رحم شامل از دست دادن قاعدگی، درد در ناحیه کمر و شکم (می‌تواند در سمت راست یا چپ باشد)، گرفتگی عضلات، خونریزی غیر طبیعی واژینال است.

• اگر حاملگی خارج از رحم شما پاره شود، ممکن است علائمی مانند درد شدید شکم، درد شانه، فشار خون پایین، غش و فشار در رکتوم را تجربه کنید. این یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد.

• علائم اولیه حاملگی خارج از رحم ممکن است با علائم بارداری طبیعی یکسان باشد، بنابراین برای اطمینان از اینکه بارداری شما به طور طبیعی پیشرفت می‌کند، مهم است که زودتر به پزشک مراجعه کنید.

در صورت امکان به جای جراحی، دارو را انتخاب کنید

اگر حاملگی خارج از رحم دارید، باید یا دارو مصرف کنید یا برای از بین بردن حاملگی جراحی کنید. اگر دارو گزینه‌ای برای شما باشد، ممکن است ترجیح داده شود، زیرا احتمال آسیب کمتر به لوله‌های فالوپ وجود دارد که می‌تواند خطر بارداری خارج از رحم دیگری را در آینده افزایش دهد.

• معمولاً فقط در صورتی که حاملگی خارج رحمی زود تشخیص داده شود، دارو درمانی یک گزینه است. دارویی که برای توقف رشد سلولی استفاده می‌شود متوترکسات نام دارد. در صورت استفاده از متوترکسات، بیمار باید به طور منظم برای آزمایش خون و مشاهده دقیق پیگیری کند، بنابراین باید بتوانید متعهد شوید که برای قرار ملاقات‌های بعدی مراجعه کنید.

• متوترکسات می‌تواند عوارض جانبی از جمله سوء هاضمه، اسهال و حالت تهوع ایجاد کند.

• اگر متوترکسات به شما داده شد، از کنترل بارداری استفاده کنید تا حداقل سه ماه دوباره باردار نشوید. در صورت بارداری، قرار گرفتن در معرض متوترکسات ممکن است به جنین آسیب برساند.

• جراحی گاهی اوقات بهترین گزینه است، بنابراین همیشه به توصیه‌های پزشک خود گوش دهید. جراحی معمولا به صورت لاپاراسکوپی (از طریق برش‌های کوچک) انجام می‌شود و به ندرت از لاپاراتومی (برش بزرگ) استفاده می‌شود.

درد مداوم شکم را گزارش دهید

اگر درد شکمی دارید که پس از درمان حاملگی خارج رحمی کاهش نمی‌یابد، فوراً به پزشک خود در مورد آن اطلاع دهید. این ممکن است نشانه‌ای از عفونت باشد که در صورت عدم درمان می‌تواند خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد.

بارداری‌های آینده را به موقع کنترل کنید

در حالی که نمی‌توانید از بارداری خارج از رحم دیگری جلوگیری کنید، می‌توانید از ایجاد عوارض جدی در بارداری خارج از رحم در آینده جلوگیری کنید. اگر در گذشته حاملگی خارج از رحمی داشته‌اید، به محض اینکه فکر کردید دوباره باردار شده‌اید، باید برای آزمایش خون و سونوگرافی به پزشک مراجعه کنید. این می‌تواند به تایید زودهنگام بارداری شما کمک کند.

• اکثر زنانی که حاملگی خارج از رحم دارند، در آینده حاملگی طبیعی خواهند داشت، پس امید خود را از دست ندهید.