آیا اجنه پیامبرانی از نوع خودشان دارند؟
با توجّه به اینکه در آیه ۱۳۰ سوره انعام آمده است: «ما براى جنّ و انس، پیامبرى از جنس خودشان مبعوث مىگردانیم.» چرا در سوره جنّ، پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) را پیامبر جن و انس معرفى مىکند؟
در اینکه آیا آیه: «یمَعْشَرَ الْجِنّ وَالْإِنسِ أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مّنکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُم …»؛[۱] اى گروه جنّ و انس، آیا از میان شما، فرستادگانى براى شما نیامدند که آیات مرا بر شما بخوانند …. بر این امر دلالت دارد که جنّ نیز پیامبرى از خودشان داشتهاند یا خیر، علامه طباطبائى مىگوید: کلمه «منکم»، (از شما)، فقط دلالت دارد که انبیا، از جنس مخاطبانند؛ یعنى همه جنّ و انس، نه اینکه پیامبران، از جنس دیگرى؛ مثلًا ملائکه باشند که مخاطبان، وحشت کنند و با آنها انس نگیرند و سخنشان را نفهمند، امّا این که بگوییم هر کدام از طایفه جنّ و انس، پیامبرى مستقل و هم جنس خود دارند، آیه شریفه، چنین دلالتى ندارد.[۲]
بر این اساس، این آیه، نمىگوید که هر گروهى پیامبرى از جنس خود دارد؛ افزون بر اینکه آیات دیگر قرآن برخى پیامبران را دست کم، مبعوث شده براى عالمیان و جن و انس مىداند؛ از جمله آیه شریفهاى که سخن گروهى از جنیان را نقل مىکند: «یقَوْمَنَآ أَجِیبُواْ دَاعِىَ اللَّهِ وَ ءَامِنُواْ بِه»؛[۳] اى قوم ما! دعوت کننده الهى را اجابت کنید و به او ایمان آورید.
شأن نزول آیه فوق، این است که رسول خدا (صلی الله علیه وآله)، از مکّه به سوى بازار عکاظ در طائف آمد که مردم را به اسلام دعوت کند، امّا هیچ کس دعوتش را پاسخ نگفت. آن حضرت در راه برگشت به سوى مکّه، به محلّى به نام وادى جنّ رسید. در دل شب به تلاوت قرآن پرداخت، جمعى از طایفه جنّ، از آنجا مىگذشتند و هنگامى که قرائت قرآن پیامبر را شنیدند، گوش دادند و در پایان به آن حضرت ایمان آوردند و به عنوان مبلّغانى به سوى قوم خود رفته، آنان را به اسلام دعوت کردند.[۴]
بر این اساس، از قرآن استفاده مىشود که جنّیان، به پیامبر ایمان آوردند و اینکه پیامبرى هم از نوع خود، داشته باشند از قرآن استفاده نمىشود و آیه ۱۳۰ انعام چنین مطلبى را بیان نمىفرماید.
از امام زینالعابدین (علیه السلام) نیز پرسیده شد: چرا به پیامبران بزرگ، اولوا العزم مىگویند؟ فرمود: چون به شرق و غرب عالم و به جن و انس، مبعوث بوده اند.[۵]
همچنین بر فرض آن که جنّیان از خودشان، پیامبرانى داشته باشند، منافاتى ندارد با آنکه، پیامبران اولواالعزم انسى هم براى آنها مبعوث شده باشند.
پی نوشت ها :
[۱] . انعام، آیه ۱۳۰.
[۲] . المیزان، ج ۷، ص ۳۵۴.
[۳] . احقاف، آیه ۳۱.
[۴] . تفسیر نمونه، ج ۲۱، ص ۳۶۵.
[۵] . بحارالانوار، ج ۱۱، ح ۶۱.
