تکامل عجیب تریلوبیتهای نخستین
فسیلهای تریلوبیتها، در جنوب شهر کونمینگ، مرکز استان یوننان چین که بهطور عجیبی سالم ماندهاند، با فرضیات قبلی در مورد دستگاه گوارش تریلوبیتها تناقض دارند.
تریلوبیتها گروهی از بندپایان دریایی منقرض شده هستند که دستهی «تریلوبیتا» را تشکیل میدهند. آنها در اقیانوسهای باستانی در اوایل دورهی «کامبرین»، یعنی ۵۴۰ میلیون سال پیش ظاهر شدند، یعنی قبل از پیدایش حیات بر روی خشکی، و در انقراض بزرگ در پایان دورهی «پرمین» تقریباً ۲۵۲ میلیون سال پیش نابود شدند. آنها خیلی متنوع بودند، تقریباً ۲۰ هزار گونه از آنها وجود داشت و اسکلت خارجی فسیل آنها در سراسر جهان یافت میشود.
مطالعات قبلی حاکی از آن است که دو اسکلت بدنی برای دستگاه گوارش تریلوبیتها وجود داشت؛ اولی لولهای در طول بدن تریلوبیتها با غدد گوارشی جانبی که به هضم غذا کمک میکرد؛ و دومی معدهای منبسط شده بهنام «چینهدان» که به لولهی سادهی فاقد غدد جانبی منتهی میشود. تاکنون فقط نوع اول دربارهی تریلوبیتهای نخستین گزارش شده است. بر این اساس، دیرینهشناسان پیشنهاد دادند که تکامل چینهدان بعداً در تاریخچهی تکاملی تریلوبیتها صورت گرفته و نوع متمایزی از دستگاه گوارش را شامل میشوند.
دکتر «ملانین هاپکینز»، دستیار متصدی بخش دیرینهشناسی در موزهی تاریخ طبیعی آمریکا گفت: «تریلوبیتها یکی از انواع نخستین حیواناتی هستند که فسیلهای زیادی از آنها باقی مانده است. اسکلت بیرونی آنها حاوی مقدار زیادی مواد معدنی بود، در نتیجه، بهخوبی حفظ شدند. اما مثل تمام فسیلها، حفظ بافتهای نرم، مثل اندامها در تریلوبیتها بسیار نادر است و به همین دلیل، دانش ما در مورد دستگاه گوارش تریلوبیتها از نمونههای کمی بهدست آمده است. مواد جدید واقعاً دانش ما را توسعه دادند.»
نمونههای جدید کشف شده به اوایل دورهی کامبرین برمیگردند، یعنی تقریباً ۵۱۴ میلیون سال پیش. آنها به دو گونهی تریلوبیت «Palaeolenus lantenoisi» و «Redlichia mansuyi» تعلق دارند که اندام نرمِ حدود ۲۰ درصد از آنها حفظ شده است.
برخلاف نقشههای قدیمی از بدن این موجودات، دکتر هاپکینز و محققان دیگر چینهدان را در گونههای دیگری نیز شناسایی کردند. همچنین، حداقل یکی از نمونهها هم دارای چینهدان و هم غدد گوارشی بود که نشان میدهد تکامل دستگاههای گوارش تریلوبیتها پیچیدهتر از چیزی است که تصور میشد. دکتر هاپکینز گفت: «این تحقیق، مطالعهای سخت بر اساس نمونههای متعدد است و نشان میدهد که باید دربارهی این جنبه از بیولوژی و تکامل تریلوبیتها تفکر تازهای داشته باشیم.»