راهی علمی برای احیای باکتری‌های روده‌ای

طبق مطالعه‌ای در دانمارک، باکتری‌های روده‌ای که به بیماری‌های مزمن کمک می‌کنند، شش ماه بعد از تزریق سه آنتی‌بیوتیک تقریباً بهبود می‌یابند.

این یافته‌ها، در مجله‌ی Nature Microbiology منتشر شد، گما‌ن‌پردازی‌هایی مبنی بر اینکه استفاده‌ی مکرر از آنتی‌ بیوتیک‌ها موجب محرومیت افراد از باکتری‌های روده‌ای می‌شود و منجر به بروز تاثیرات نامطلوب سلامتی از قبیل چاقی، دیابت، آسم و اختلالات التهابی روده می‌شود را تکذیب کرد. روده بخشی از سیستم گوارشی است که غذاها را تجزیه می‌کند و مواد مغذی که از عملکرد بدن ما پشتیبانی می‌کند را جذب می‌کند. دهان، مری، معده و روده، بخشی از مسیر گوارشی هستند.

نویسنده‌ی ارشد مطالعه، دکتر «اولوف پدرسن» استاد تحقیقات متابولیسم پایه در دانشگاه کپنهاگ، در نشریه‌ای خبری گفت: «ما نشان می‌دهیم که جامعه‌ی باکتری‌ روده‌ی بزرگسالان سالم، مقاوم است و می‌تواند بعد از قرار گرفتن کوتاه‌مدت و همزمان در معرض سه آنتی بیوتیک متفاوت، بهبود یابد. با این حال، یافته‌های ما همچنین نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آنتی بیوتیک‌های طیف وسیع، ممکن است تنوع اکوسیستم باکتریایی روده‌ای را کاهش دهد.» با توجه به این موضوع، پدرسن احتیاط در استفاده از آنتی بیوتیک‌ها را ضروری می‌داند. پدرسن گفت: «آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند موهبتی برای حفظ سلامت انسان باشند، اما فقط باید بر اساس شواهد روشن درمورد علت باکتریایی عفونت، مورد استفاده قرار بگیرند.»

پدرسن و همکارانش از دانشگاه کوپنهاگ و نیز از مرکز دیابت سنتوی کپنهاگ، سه آنتی بیوتیک تجویزشده برای ۱۲ مرد جوان سالم را به مدت چهار روز مطالعه کردند. تجویز این آنتی بیوتیک‌های به اصطلاح گزینه‌ی آخری، به منظور تقلید از درمان‌های واقعی در بخش‌های مراقبت ویژه، طراحی شده بود. این مجموعه‌ی سه آنتی‌ بیوتیکی، ابتدا باعث نابودی کامل باکتری‌های روده شد. اما بیشتر گونه‌های باکتریایی در طی شش ماه به تدریج بهبود یافتند. با این حال، ۹ تا از باکتری‌های مفید رایج هم از دست رفتند. علاوه بر این، برخی باکتری‌های نامطلوب جدید در روده رشد کردند.

روده حاوی میلیاردها باکتری است، از جمله صدها گونه‌ی مختلف باکتری با ژن‌های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک؛ این ژن‌ها موجب دوباره پُر شدنِ باکتری‌ها در روده می‌شوند. پدرسن گفت: «در این صورت، خوب است که می‌توانیم میکروبیوتای خود که برای سلامت عمومی ما مهم است را بازسازی کنیم. با این حال، نگرانی ما در ارتباط با احتمال از بین رفتن دائمیِ باکتری‌های مفید، پس از چندین بار قرار گرفتن در معرض آنتی بیوتیک در طول عمر ما، است.»

وی اشاره کرد که جمعیت‌های غربی نسبت به افرادی که در آفریقا و برزیل زندگی می‌کنند، تنوع بسیار کمتری از میکروبیوتا در روده‌ی خود دارند. پدرسن گفت: «توضیح احتمالیِ ما برای این موضوع، استفاده‌ی گسترده از آنتی بیوتیک در درمان بیماری‌های عفونی است.»