مردمک چشم، پنجره ایی به ذهن سرگردان
بر اساس تحقیقاتی جدید که نتایج آن در ۱۹ مین مجمع سالیانه انجمن تحقیقات علمی مربوط به هوشیاری در پاریس ارائه شد، به نظر می‌رسد که بین اندازه مردمک چشم با ذهن سرگردان ارتباط وجود دارد و اینکه قطر مردمک چشم نشانه ا یی است از اینکه فرد از افکار متمرکز بر حوادث بیرونی به دنیای خاطرات و تصورات داخلی تغییر مسیر داده است.
دانشمندان علوم مغز واعصاب بطور روزافزونی به پدیده خیال بافی توجه نشان می‌دهند، و تا به اینجا موفق به شناسایی مناطقی از مغز – به نام شبکه حالت پیش فرض- شده اند که به هنگامی که فرد بروی افکار خود ساخته تمرکز پیدا میکند، فعال میشوند.این شبکه ظاهراً نشان دهنده فعالیتهای استراحت بیدار مغز میباشند و بسیاری معتقدند که تامین کننده مسیر شناخت چگونگی عملکرد مغز می‌باشد.
مطالعات و بررسیهای اخیری که در این رابطه انجام شده است مطرح میکند که احتمالا یک راه ساده‌تر برای تشخیص سرگردانی ذهن وجود داشته باشد و آن توجه به قطر مردمک چشم می‌باشد.گروهی تحقیقاتی در دانشگاه یورک در کالیفرنیا تصمیم به امتحان این نظر و مقایسه تغییرات مردمک چشم در ارتباط با ورود ی اطلاعات از مغز گرفتند (با در نظر داشت اینکه مشاهده علمی در مقایسه با توصیف شرکت کنندگان از تجربه اشان قابل اعتمادتر می‌باشد). گروهی ۷۸ نفر در این آزمایش شرکت کردند. در روند آزمایش و به هنگام انجام وظایف ساده ( و تا حدی خسته کننده ) یا مغز افراد اسکن شد یا حرکات چشمان شرکت کنندگان مورد برسی قرار گرفت.
وظایف از نظر میزان دشواری متغیر بودند ، بنابر این محققان امکان انتخاب موارد دشوارتر و در نتیجه دستکاری در میزان تمرکز شرکت کنندگان را در دست داشتند و در نتیجه فضایی کمتر و یا بیشتراز آزادی ذهنی برای روی آوردن به افکار سرگردان در حال اجرای آزمایش ایجاد کردند.
در دو آزمایش اولیه محققان مشاهده کردند که نسخه ساده آزمایش واقعا آسان بود چرا که اندازه گیری پاسخ شرکت کنندگان سریعتر انجام شد و تعداد پاسخهای دقیق نیز بیشتر بودند،این دو آزمایش به هم چنین نشان داد ند که در مقایسه با وظایف سختتر ، روند انجام وظایف آسان ترهمراه شد با درجه یی بیشتری از خیال بافی و فعالیت شبکه وضعیت اصلی مغز.
در آزمایشی نهایی، محققان قطر مردمک چشم شرکت کنندگان را در طول انجام وظیفه تحت نظر گرفتند و نه چندان غیر منتظره مشاهده کردند که قطر مردمک چشم به میزان سختی وظائف و زمان واکنش ربط پیدا کرد. و به همچنین متوجه شدند که اندازه مردمک چشم ارتباط دارد به میزان خیال بافی که در جریان انجام وظیفه توسط شرکت کنندگان اتفاق می‌افتد، که این نکته پس از انجام وظیفه توسط خود افراد نیز تأیید شد.
بزرگی قطر مردمک چشم قبل از پاسخ دهی ، زمان واکنش را به درستی پیش بینی کرد، اما فقط در مورد کسانی که میزان بیشتری از وجود خیال بافی در ذهنشان را تجربه کردند.و این بیان میکند که خیال بافی، اندازه مردمک چشم و زمان واکنش به نوعی با هم در ارتباطند.
اما محققان مطمئن نیستند که این عوامل چگونه به هم ارتباط پیدا میکنند.اینکه آیا ارتباطی مستقیم بین خیال بافی و اندازه مردمک چشم وجود داشته باشد به تحقیقات بیشتری احتیاج است.
اگر این یافته‌ها تأیید شوند این امکان به وجود میاید تا به کمک مشاهده تغییرات در مردمک چشم متوجه شد که آیا فرد در حال توجه به موردی قرار دارد یا در حال خیال بافی بسر میبرد. موارد استفاده کاردبردی این امکان میتواند در بر گیرنده نمونه های بسیاری باشد از جمله ایمنی جاده ها.
غالب تصادفات رانندگی بخاطر حواس پرتی اتفاق می‌افتند، بنابر این محاسبه میزان افکار سرگردان فرد به کمک اندازه گیری قطر مردمک چشم میتواند مورد استفاده گسترده ای قرار گیرد.برخی از شرکتهای اتومبیل سازی در حال تلاش برای پیاده سازی روش ردیابی چشم میباشند که باید دید تا چه حد دقیق میباشند.
توانایی تشخیص آسان سرگردانی ذهن میتواند استفاده کاربردی را بهمراه داشته باشد در تمام مواردی که دربرگیرنده انجام وظایفی تکراری یا نیاز به توجه متمرکز برای زمانی طولانی را می‌طلبد.
