مرور بر نتایج مکانیک کوانتومی در ۷ سال اخیر
زمانی جر و بحثی بین فیزیک دانان بود که خلاصه ی یکی از انها این بود : آیا متغیر ها چیزهای پنهانی وجود دارد که باعث میشود ما نتوانیم نتیجه های امروزی مثل “تصادفی بودن برخی اتفاقات در حیطه ی کوانتومی” یا مثل “قرار گرفتن یک الکترون در چند جا همزمان” را از مکانیک کوانتوم بگیریم؟
سایر فیزیکدانان مثل هایزنبرگ میگفت ، نه متغیر های پنهانی وجود ندارد ذات مکانیک کوانتومی تصادفات است و در این باره چیزی نیست که ما کشف نکرده باشیم و یک ذره میتواند بدون علت حرکت کند ، دقت کنید بدون علت، و این یعنی نقض قوانین نیوتون و چالشی برای قانون علیت علمی و رد فلسفه ی علت و معلولی.
اما انیشتین میگفت ، نه، قوانین جهان نمیتواند تصادفی و گاها بی علت باشند باید علتهای طبیعی و فیزیکی خودشان را داشته باشند و انیشتین و بقیه مدام بر سر این موضوع بحث میکردند طرفداران انیشتین میگفتند خب لابد یک چیز پنهانی یک علت پنهانی طبیعی و فیزیکی دیگر است که ما نمیتوانیم فعلا انرا اندازه بگیریم و کشف کنیم.و مخالفان میگفتند نه اینطور نیست ما در این باره تقریبا همه چیز را کشف کرده ایم و علت پنهانی وجود ندارد ، ضعف ما و ازمایشات نیست که ما نمیتوانیم علت معلول ها را در حیطه ی کوانتومی کشف کنیم ، چرا که اصلا علتی وجود ندارد .
این بحثها تا همین دهه اخیر ادامه داشت و توسط سایر فیزیکدانها ادامه یافت و اما امروزه ازمایشات بسیار دقیق و محکمی پشتوانه ی مخالفان انیشتین است و اکثر فیزیکدانان امروزی مخالف این ایده انیشتین هستند. در حیطه ی کوانتومی قوانین نیوتونی نقض میشود اگر ما در دنیای ماکروسکوپی به توپی ضربه میزنیم و توپ به خاطر نیروی وارد از طرف ما حرکت میکند در حیطه ی کوانتومی یک ذره میتواند بدون علت حرکت کند ، و این نقض رابطه ی علت و معلول در فلسفه و چالشی برای قانون علیت علمی است ، یعنی قانون علیت علمی تقریبا در حیطه ی کوانتوم نقض میشود نه اینکه همه جا قانون علیت علمی نقض شود ، نه، ما امروزه این را میدانیم که قانون علیت علمی در مکانیک کوانتومی نقض میشود این نتیجه به روز ترین ازمایشات این ۷ سال اخیر است. ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﺎﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ انیشتین ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻞ ﺷﺒﺢﻭﺍﺭ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻓﺎﺻﻠﻪ ( ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺫﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺗﻨﯿﺪﻩ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ ) ﮐﺎﻣﻼ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎﯼ ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ ﺍﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺭﺩ ﺷﻮﺩ . ﺍﻣﺎ حتی ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ، ﻓﯿﺰﯾﮑﺪﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﯿﺎﻧﯿﺎﺕ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻧﺪﺍﺷﺖ . باز هم ﮔﺮﻭﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ ﻧﻤﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺟﻬﻞ ﻣﺎﺳﺖ – ﻓﯿﺰﯾﮑﺪﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ”ﻣﺪﻝ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ – ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ” ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ – ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻡ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ ﺭﺍ ﯾﮏ ﺍﺻﻞ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ”ﻣﺪﻝ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ – ﺍﻭﻧﺘﯿﮏ ﯾﺎ ﻫﺴﺘﯽشناختی ” ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﮎ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ، ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﺫﻫﻨﯽ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺷﺮﻭﺩﯾﻨﮕﺮ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﯼ ﺑﻪ ﺍﯾﻨﺸﺘﯿﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ . ﺩﺭ ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﻪ ﮔﺮﺑﻪ ﺍﯼ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﻌﺒﻪ ﯾﮏ ﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍﺩﯾﻮﺍﮐﺘﯿﻮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺗﺸﻌﺸﻊ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ۵۰ % ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺸﻌﺸﻊ ﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍﺩﯾﻮﺍﮐﺘﯿﻮ ﭼﮑﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺷﯿﺸﻪ ﺣﺎﻭﯼ ﺳﻢ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﮑﺴﺖ ﻭ ﮔﺮﺑﻪ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﯽ ﻣﯿﺮﺩ . ﺷﺮﻭﺩﯾﻨﮕﺮ ﻧﻮﺷﺖ : ﭼﻮﻥ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﯽ ﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍﺩﯾﻮﺍﮐﺘﯿﻮ ﯾﮏ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﮐﻮﺍﻧﺘﻮﻣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﺍﻧﺘﻮﻡ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺣﺎﮐﻢ ﺍﺳﺖ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺖ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ، ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ ﺩﺍﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ ﺍﺯ ﮔﺮﺑﮥ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﯾﮏ ﺣﺮﻑ ﺧﺎﻡ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﺪﻝ “ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ – ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ” ﮔﺮﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺟﻌﺒﻪ ﯾﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺭﺍ ﻧﻤﯿﺪﺍﻧﯿﻢ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺍﮐﺜﺮ ﻣﺪﻝ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ – ﻫﺴﺘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﭙﻨﻬﺎﮔﯽ ﻣﻮﺍﻓﻘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮔﺮ ﺩﺭ ﺟﻌﺒﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻧﮑﻨﺪ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﮑﻨﺪ ﮔﺮﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺯﻧﺪﻩ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﺎﺕ ﺑﻪ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﻣﯿﺨﻮﺭﺩ .
ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺳﺨﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﻢ ﺑﻄﻮﺭ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﯿﻢ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﯿﻦ ﻣﺪﻝ ﻫﺎ ﺍﻧﺪﮎ ﺍﺳﺖ . ﺑﺮﺍﯼ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩﻥ ( ﮐﺎﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ) ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻫﺎﯼ ﮐﻮﺍﻧﺘﻮﻣﯽ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻣﻮﻓﻖ ﮐﭙﻨﻬﺎﮔﯽ ).
پس ایا تابع موج یک واقعیت است یا جهل ما ؟ آیا انیشتین و طرفدارانش درست میگفتند و میگویند یا ازمایشات دقیق امروزی و اکثر فیزیکدانها؟ آیا متغیر های پنهانی در کار هست و ما جهل داریم نسبت به آن یا متغیر پنهانی در کار نیست و به راستی یک ذره در حیطه ی کوانتومی میتواند بدون علت حرکت کند میتواند در زمان در چند جای مختلف باشد؟ شما باید بدانید آزمایشات دقیق امروزی تایید کننده سوالهای دوم و مخالفان انیشتین است ، اما باز برخی فیزیکدان ها این امر را نمیپذیرند و میگویند متغیر های پنهانی در کار است.
در سالهای اخیر ﻧﺘﺎﯾﺞ ازمایشات جدید ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ یعنی مخالفان ایده ی انیشتین ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﯾﻌﻨﯽ ﺍﮔﺮ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ ﻋﯿﻨﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﭘﺲ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻮﺝ ﻧﯿﺰ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . ﺁﻧﺪﺭﯾﺎ ﺁﻟﺒﺮﺗﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﺪﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮﻥ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﺍﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺣﯿﺮﺕ ﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﯿﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺳﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺷﮕﺮﻑ ﺑﺮﺳﯿﺪ .در سال ۲۰۰۵ به عینه دیده شد در ازمایشات ﻭﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺗﮑﺎﻥ ﻣﯿﺨﻮﺭﺩ ﻣﻮﺝ ﻫﺎ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻗﻄﺮﺍﺕ ﺭﻭﻏﻦ ﺷﺮﻭﻉ ﯾﻪ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺷﺪﻥ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﻓﺮﻭﺕ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﻗﻄﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻭﯼ ﻣﻮﺝ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺝ ﺳﻮﺍﺭﯼ ﯾﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﺁﻥ ﯾﮏ ﺷﯽ ﺀ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﯾﻢ . ﯾﮏ ﺫﺭﻩ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ِ ﯾﮏ ﻣﻮﺝ ﺣﺮﮐﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﻓﺮﻭﺕ ﺗﺬﮐﺮ ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺝ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﯼ ﮐﻮﺍﻧﺘﻮﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ . ﺍﻣﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺝ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﯿﺎﺱ ﺍﺗﻢ ﭼﻄﻮﺭ ﮐﺎﺭ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ « ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺍﺛﺮﺍﺗﯽ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺭﺥ ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺭﺥ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ . ﻣﺎﺭﻭﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ : ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﺎﺕ ﻋﺎﻟﯿﺴﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮐﻮﺍﻧﺘﻮﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻗﯿﻖ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺴﺖ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺸﺪﻩ، ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﯿﻢ . ﻭﺍﯾﺖ میگوید: ﺍﯾﻦ ﯾﮏ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮﺩ ﺍﺳﺖ . ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﯿﭽﮑﺲ ﻧﻤﯿﺪﺍﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ . ﺁﻧﭽﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺣﯿﺮﺕ ﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﯽ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺒﻨﯿﻢ ﺁﯾﺎ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ ﻋﯿﻨﯽ ﺍﯼ ﺁﻥ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻫﺴﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺴﺖ؟
به هر حال این خاصیت علم است که کاملتر جای کامل را را میگیرد! و این یعنی “جهان دانش” یک تکیه گاه بسیار محکم است چرا که این تکیه گاه هر روز کاملتر از دیروز است رو به سوی بینهایت.دانش مثل ادیان نیست ، ادیان همانند باتلاقی قوانین کهنه و فرسوده ای دارند که هیچگاه به روز نمیشود هیچ دین ابراهیمی قوانین خودش را نقض نمیکند برای به روز شدن چرا که این امر سبب نقض تقدس و الهی بودن آن دین میشود. اما دانش این گونه نیست و ممکن است حتی مطالب بالاتری که از کوانتوم گفتم روزی نقض شود شاید هم نشود ، اما اگر نقض شد ، مقوله ی کاملتر و بهتری جایش را میگیرد و همینطور این روند تا بینهایت ادامه دارد چرا که علم متوقف نمیشود.شما باید قضاوت کنید با عقل خود که چه تکیه گاه و روشی را برای زندگی خود انتخاب کنید، تکیه گاهی که هر روز کاملتر از دیروز میشود یا تکیه گاهی که همانند یک باتلاق گندیده مربوط به هزاران سال گذشته است و امروزه خلاف بسیاری از احکام ان ثابت شده است و بدتر از این انکه ان احکام ثابت و تغییر نیافتنی هستند چرا که میگویند کلام الهی است و نباید تغییر کند اگر تغییر کند دیگر کلام الهی نخواهد بود.
