نیش کنه و بیماری لایم

بیماری لیم یا لایم (Lyme) یک بیماری عفونی است که مسری نیست و بر اثر یک باکتری به نام BorreliaBurgdorferi توسط نیش کنه به انسان سرایت می کند. تشخیص بیماری گاهی مشکل است، زیرا محل نیش کنه همیشه دیده نمی شود و سیمپتوم های بیماری شبیه بیماری های دیگر مثل گریپ می باشد.

بیماری لایم معمولاً به کمک آنتی بیوتیک ها به خوبی درمان می شود و اگر به سرعت درمان نشود به مفاصل و دستگاه عصبی صدمه می زند.

بیماری لایم برای اولین بار در سال ۱۹۷۵ شناخته شد، با این که از سال ها قبل در اروپا وجود داشت. چون بیماران زیادی از کوچک و بزرگ در شهر لایم در ایالت کنکتیکات در ایالات متحده دچار انفلاماسیون های مفصلی یعنی آرتریت شده بودند، به آن نام لایم را دادند.

در سال ۱۹۸۲ یک حشره شناس آمریکایی تشخیص داد که عامل انتشار این بیماری نوعی کنه می باشد، زیرا کشف کرد که باکتری های نوع Spirochetesکه در لوله گوارشی کنه ها وجود دارند در داخل مایع مفصلی بیماران نیز دیده می شوند.

 

سیمپتوم های بیماری لایم

یک برجستگی قرمز بر روی محل نیش کنه به وجود می آید که پس از چند روز به صورت یک لکه قرمز گرد و بعد با مرکز کم رنگ گرم به اندازه چند سانتی متر دیده می شود. این قرمزی معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از نیش کنه تولید می شود. بعضی از افراد دچار چندین لکه از این نوع می شوند که نشان می دهد باکتری در خون بیمار تولید مثل کرده و منتشر شده و در ۲۰ درصد موارد شخص هیچ نوع قرمزی در پوست ندارد.

عوارض دیگر عبارتند از:

ـ تب

ـ لرز

ـ خستگی شدید

ـ سردرد

ـ دردهای عضلانی

اگر بیماری به سرعت درمان نشود پس از چند هفته یا چند ماه پس از عفونت، بیماری می تواند باعث عوارض زیر بشود:

ـ آرتریت: دردهای مفصلی، انفلاماسیون و تورم مفاصل مخصوصاً در زانو، اگر بیماری درمان نشود آرتریت ها مزمن شده و سال ها طول می کشد.

ـ مشکلات نورولوژیک مانند مننژیت، فلج موقت یک طرف صورت، بی حسی و ضعف اندام یا عضلات

و به ندرت:

ـ مشکلات قلبی مثل ضربان نامرتب قلب که معمولاً چند روز یا چند هفته طول می کشد.

ـ انفلاماسیون چشم ها (التهاب چشم ها)

ـ هپاتیت

ـ خستگی بسیار شدید یا ضعف عمومی

سرایت بیماری لایم

در اروپا بیماری بر اثر انواع دیگر این باکتری تولید می شود که سیمپتوم هایش کمی با نوع کانادایی فرق دارد. این باکتری ها عبارتند از: B. Valaisiana – B.Spielman.–  B. afzelii, B. garinii, این باکتری ها توسط یک کنه آلوده به انسان منتقل می شوند، این کنه ها در مناطق جنگلی زندگی می کنند و موش ها، سنجاب ها، پرنده ها و پستانداران مثل سگ، آهو، اسب…. را آلوده می کنند که می توانند حامل ویروس باشند.

اغلب این حیوانات بیمار نمی شوند. کنه آلوده هنگام نیش زدن انسان را آلوده می کند و باکتری اول در پوست و بعد در خون و نسوج منتشر می شود. انسان معمولاً در بهار و پائیز هنگام گردش در جنگل به بیماری آلوده می شود، زیرا در این هنگام تعداد کنه ها بسیار زیاد هستند. نیش زدن کنه ها معمولاً بی درد است و بیشتر افراد حتی متوجه نیش کنه نمی شوند.

در کانادا دو نوع کنه عامل سرایت بیماری هستند: کنه غربی با پاهای سیاه در بریتیش کلمبیا و کنه با پاهای سیاهIxodesscapularis در جاهای دیگر کانادا. باید دانست که معمولاً بین ۵ تا ۳۵ درصد کنه ها آلوده به باکتری هستند.

بیماری لایم از یک نفر به نفر دیگر سرایت نمی کند. حیوانات خانگی می توانند کنه های آلوده را به حیاط یا داخل منزل بیاورند.

شیوع

بیماری لایم در تمام قاره ها دیده می شود ولی بیشتر در مناطق معتدل و سرد نیمکره شمالی (اروپا، آسیا و آمریکای شمالی) مخصوصاً در مناطق جنگلی دیده می شود.

در کانادا جمعیت کنه های آلوده در مناطق جنوبی منیتوبا، انتاریو و کبک و  بعضی از مناطق نیوبرانزویک و Nouvelle – Ecosse در جنوب بریتیش کلمبیا هستند. در فرانسه شیوع بیماری لایم در مناطق مختلف فرق می کند و در حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار بیمار جدید هر ساله دیده می شود (آمار انستیتو پاستور).

ابتلا به بیماری لایم در کانادا در حال افزایش است

کنه Ixodesscapularis که به آن کنه گوزن هم می گویند عامل پیشرفت بیماری لایم در استان های شرقی و مرکزی کاناداست و گرم شدن آب و هوای منطقه از علل مهم زیاد شدن کنه ها در حیوانات وحشی است.

بیماری لایم از بیماری هایی است که از سال ۲۰۰۹ باید گزارش داده بشود و بسیار مهم است که پزشکان و مردم کنه عامل بیماری را بشناسند، زیرا اگر کنه ها را در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول از پوست خارج کنند ممکن است از سرایت بیماری جلوگیری شود.

 

تشخیص بیماری لایم

بیماری لایم معمولاً لکه های قرمز رنگ مشخصی را روی پوست تولید می کند، اگر این لکه ها وجود نداشته باشند سیمپتوم های دیگر مشابه بسیاری از بیماری های دیگر است مانند گریپ. آزمایشات خون می تواند وجود آنتی کور تولید شده ضد باکتری را تشخیص بدهد. آزمایشات ELISA معمولاً چند هفته پس از آلوده شدن به این بیماری عفونی آنتی کورها را نشان می دهند.

عوامل تولید خطر آلودگی

ـ کار کردن و یا عبور مداوم در مناطق پر علف و جنگلی در جاهایی که کنه های آلوده زیاد هستند.

ـ عدم حفاظت از پوست در مورد کسانی که از مناطق پر از کنه آلوده عبور می کنند.

ـ عدم خارج کردن سریع و دقیق کنه هایی که به پوست وارد شده اند.

ـ داشتن یک حیوان خانگی مثل سگ، گربه، اسب که از مناطق جنگلی آلوده به بیماری رفت و آمد می کنند.

پیشگیری

ـ رعایت احتیاط های ساده می تواند امکان نیش کنه ها را کمتر و در نتیجه از دچار شدن به عفونت باکتری های بیماری جلوگیری بشود.

ـ در مراحل اولیه بیماری لایم معمولاً به راحتی با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند، اگر در درمان تأخیر ایجاد شود بیماری می تواند تولید مشکلات شدید جدی بکند که سخت درمان بشوند.

چند راهنمایی

در مناطقی که پر از کنه می باشد:

ـ از لباس هایی که دست ها را می پوشانند و شلوار بلند و شال گردن و حشره کش حاوی DEET استفاده کنید.

ـ پس از گردش در نواحی جنگلی دقیقاً پوستتان را معاینه کنید که آیا کنه به آن چسبیده یا نه.

ـ در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت کنه را از پوست خارج کنید و دقت کنید که سر کنه خارج شود و در پوست نماند، از یک پنس استفاده کنید و محل را ضدعفونی کنید.

ـ برای احتیاط از پودر های ضد کنه برای حیوانات خانگی مثل سگ و گربه و اسب استفاده کنید.

درمان های دارویی

هر چه زودتر بیماری درمان شود پیشرفت آن کوتاه تر خواهد بود و نتایج بهتری خواهد داشت.

ـ آنتی بیوتیک هایی که از راه دهان تجویز می شوند، در بیشتر موارد بیماری لایم با درمان ۲ تا ۳ هفته ای آنتی بیوتیک حاوی Doxycycline ،Amoxiciline  و Ceftin در کانادا درمان می یابد.

ـ آنتی بیوتیک از راه ورید: بیمارانی که بیماری آنها در مراحل پیشرفته تشخیص داده شده و دچار عوارض تکراری یا مقاوم شده اند باید درمان با آنتی بیوتیک ها را به مدت طولانی و یا از طریق ورید مانند پنی سیلین وRocephin دریافت کنند که می توانند آثار ثانویه ناخواسته مانند مشکلات گوارشی و یا حساسیت به نور خورشید داشته باشند.

ـ آنتی انفلاماتورهای غیر استروئیدی مثل آسپیرین، ادویل یا مورتون برای آرامش دردهای مفاصل بر اثر آرتریت.

ـ از Bismacine  استفاده نکنید. استفاده از دارویی به نام بیسماسین که در ایالات متحده برای درمان داخل وریدی بیماری لایم استفاده می شود، توسط وزارت بهداشت کانادا و سازمان غذا و داروی ایالات متحده شدیداً منع شده، زیرا دارای مقادیر بسیار بالای بیسموت می باشد. بیسموت فلزی است که در بعضی از داروهایی که از راه دهان تجویز می شوند وجود دارد ولی تزریق داخل وریدی آن تأیید نشده، این دارو می تواند مشکلات بسیار جدی برای سلامتی ایجاد کند.

Sulfoxine وDioxychlor که به عنوان مواد ضد میکروب به فروش می رسد هم نباید استفاده شوند.

لایم خوب شدنی است

درمان بیماری لایم معمولاً به خوبی انجام می شود، وقتی که بیماری تشخیص داده شد باید با جدیت درمان انجام شود. اگر در مناطقی که درخت و گیاهان زیادی وجود دارند و در آن مناطق بیماری لایم وجود دارد و شما فکر می کنید که کنه شما را نیش زده و علائم و سیمپتوم های بیماری را دارید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید، هر چه زودتر درمان شروع شود موثرتر خواهد بود. اگر درمان با تاخیر شروع شود اثرش به آهستگی و طولانی تر خواهد بود ولی اکثر بیماران با یک درمان دقیق کاملاً خوب می شوند.