اختلالات غدد درون ریز در بیماران نارسایی کلیوی

در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی سطح تستوسترون سرم معمولا پایین، سطح LH بالا و سطح FSH طبیعی یا مختصری بالاتر از حد طبیعی است. اگر اسپرماتوژنز شدیدا آسیب دیده یا قطع شده باشد سطح FSH افزایش می یابد.
در بیوپسی بیضه بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی درجاتی از اختلال سلول های اسپرماتوژنز دیده می شود ولی سلول های لیدیک در حد طبیعی هستند. با وجود اختلال اسپرماتوژنز قدرت باروری و تولید مثل در اغلب موارد باقی مانده است.
پاسخ سلول های لیدیک به وسیله تحریک مستقیم یا HCG کمتر از حد طبیعی است. همودیالیز باعث افزایش سطح تستوسترون بدون تغییر در سطح FSH , LH می شود.
بنابراین اورمی مسئول اختلال در سلول های لیدیک است. پس از دیالیز این اختلال به طور نسبی بهبود می یابد. جهت بررسی محور هیپوتالاموس- هیپوفیز در این بیماران از تست تحریکی کلومیفن و GnRH استفاده شده و مشخص گردیده که این محور بی عیب است. به دنبال یک پیوند کلیه موفقیت آمیز سطح تستوسترون افزایش و سطح LH کاهش می یابد. ولی سطح FSH چندین برابر می شود.
پس از مدتی اسپرماتوژنز بتدریج با وجود مصرف داروهای ایمنوساپرسیو بهبود یافته سطح FSH پایین می آید. بنابراین به نظر می رسد که نقص در توانایی هیپوفیز در جواب به کاهش اسپرماتوژنز و استروئیدوژنز در بیماران با نارسایی کلیه وجود دارد. این اختلال به وسیله دیالیز قابل اصلاح نبوده و فقط با پیوند کلیه بهبود می یابد. Gomez و همکاران تحقیقاتی راجع به سطح پرولاکتین سرم در بیمارن دیالیزی و پاسخ آن به درمان با بروموکریپتین انجام دادند. در ۲۵ درصد از بیماران دیالیزی که هیچ گونه داروی بالا برنده پرولاکتین مصرف نکرده بودند سطح پرولاکتین افزایش یافته بود. به دنبال یک بار مصرف بروموکریپتین تغییر چندانی در سطح پرولاکتین ایجاد نشد که نشانه نیمه عمر طولانی پرولاکتین در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه است.
پس از شش هفته درمان با بروموکریپتین سطح پرولاکتین کاهش و سطح LH افزایش یافت ولی هیچ گونه تغییری در میل و توانایی جنسی بیماران ایجاد نشد.
این مولفین همچنین دریافتند که تفاوتی بین سطح تستوسترون، پرولاکتین LH , FSH مبتلا به ناتوانی جنسی و بیماران با توانایی جنسی وجود ندارد. اما در صورتی که سطح پرولاکتین بالاتر از ۳۰ نانو گرم در میلی لیتر باشد در ارتباط با ناتوانی جنسی خواهد بود. سطح پرولاکتین سرم بیماران بعد از پیوند موفقیت آمیز به حد طبیعی خواهد رسید.
Lower و همکاران ارتباط قابل توجهی بین درجه ناتوانی جنسی و شدت هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه پیدا کردند. بعضی از محققین ادعا کرده اند که مصرف فلز روی باعث بهبود اعمال جنسی در مردان تحت درمان با دیالیز می شود. با آنکه سطح زینک پلاسما و غلظت آن در رشته های مو و گلبول های سفید در بیماران اورمیک کاهش می یابد ولی در مطالعات بعدی اثر درمان یا زینک در بهبود اعمال جنسی تایید نشد.
خلاصه با آنکه علل اختلالات جنسی در بیماران دیالیزی و پیوند شده دقیقا مشخص نمی باشد ولی فشارهای روحی، داروها، اثرات سمی اورمی، کمبود ویتامین ها، اختلالات غدد داخلی، عروقی و عصبی از عوامل موثر در ناتوانی جنسی این بیماران هستند. پس در موقع برخورد با این بیماران باید شرح حال دقیق از مشکلات روحی بیمار و داروهایی که مصرف کرده گرفته شود سپس یک معاینه دقیق فیزیکی و آزمایشگاهی از نظر بررسی اختلالات غددی، عروقی و عصبی انجام گیرد. بهتر است درمان و بررسی این بیماران در مراکز دیالیز تحت نظر یک تیم مجرب شامل متخصص اعصاب، روانپزشک، ارولوژیست و اندوکرینولوژیست انجام گیرد.