چگونه تایر مناسب برای خودروی خود انتخاب کنیم؟
همه می‌دانند اگر لاستیک نباشد خودرو نمی‌تواند حرکت کند، پس باید حواس رانندگان حسابی به لاستیک خودرو باشد، چون لاستیک سالم و مناسب ایمنی اتومبیل و سرنشینان را افزایش میدهد. رعایت نکات زیر سلامتی لاستیک خودرو را تضمین خواهد کرد
۱. فشار باد لاستیک چرخ‌ها مهمترین عاملی است که در عمر لاستیک اثر می‌گذارد، فشار باد لاستیک را باید زمانی که لاستیک‌ها سرد است تنظیم کرد. اگر جلوبندی خودرو سالم و میزان باشد و چرخ‌ها هم بالانس باشند با نگهداشتن باد لاستیک‌ها در فشار درست، عمر لاستیک‌ها تقریبا دو برابر میشود
۲. همیشه باید سالم‌ترین لاستیک‌ها را در چرخ جلو استفاده کرد تا امکان ترکیدن کاهش یابد چون ترکیدن لاستیک‌های جلو خطرناک‌تر از ترکیدن لاستیک‌های عقب است و در سرعت‌های بالا احتمال چپ شدن خودرو چند برابر میشود
۳. لاستیک‌های جلو، قسمت جلویی خودرو را هدایت میکنند و بالطبع بخش اعظم نیروی خودرو در سر پیچ‌ها را تحمل میکنند در حالی که لاستیک‌های عقب نیروهای رانش را تحمل میکنند و به همین دلیل است که لاستیک‌های چرخ جلو بیشتر در قسمت بیرونی آج خورده می‌شوند و لاستیک‌های چرخهای عقب از قسمت وسط آج آسیب می‌بینند.
۴. فشار باد زیاد و فشار باد کم هر دو باعث آسیب رساندن به لاستیک‌ها می‌شوند. پایین بودن فشار باد در هنگام رانندگی باعث اصطکاک بیشتر و در نتیجه تولید حرارت بیش از حد در لاستیک میشود و عمر لاستیک را به شدت کاهش میدهد. اگر لاستیک از دو طرف خورده شود ولی در بخش میانی سالم بماند نشانه کم بودن فشار باد لاستیک در طول رانندگی است و اگر فقط در وسط سائیده شود نشانه زیاد بودن فشار باد لاستیک است.
۵. معمولا بعد از رانندگی طولانی و به خاطر گرم شدن لاستیک، فشار باد زیاد میشود، اگر در این حالت فشار باد لاستیک از حد توصیه شده بیشتر شد نیابد آن را کم کرد، باید پس از خنک شدن لاستیک، دوباره فشار باد را کنترل کرد.
۶. در هنگام خرید لاستیک باید به نوع خودرو و همچنین نوع رینگ توجه کرد. رینگ حتما باید استاندارد خودرو باشد و از نظر پهنا و قطر رینگ مشابه لاستیک استاندارد باشد.
۷. باید هنگام استفاده از لاستیک‌های بدون تیوب حتما توجه کرد که این نوع لاستیک‌ها را فقط می‌توان روی رینگ مناسب آن استفاده کرد و رینگ نباید تعمیر و یا جوشکاری شده باشد
۸. استفاده از لاستیک‌ها با اندازه‌های مختلف و مارک‌های متفاوت (به عنوان مثال رادیال یا معمولی) در یک محور اشتباه است. این کار امنیت خودرو در سرعت‌های بالا را به خطر می‌اندازد چون لاستیک‌های با ساختار متفاوت و حتی ساخت شرکت‌های مختلف از نظر ارتفاع و پهنای لاستیک با یکدیگر فرق دارند.
۹. بار سنگین، عمر لاستیک را کم می‌کند چون به نسوج لاستیک بیش از اندازه فشار وارد میشود.
۱۰. فشار باد لاستیک خودرو باید به اندازه‌ای باشد که از طرف کارخانه سازنده اتومبیل توصیه شده است. باد لاستیک‌ها را باید به طور منظم بررسی کرد که کمتر از حد تعیین شده نباشد زیرا در این صورت حرارت زیادتری تولید میشود و این حرارت بزرگ‌ترین دشمن لاستیک است و علاوه بر آن فرسایش لاستیک را از دو طرف افزایش میدهد و مصرف سوخت را بالا می‌برد.
البته این به آن معنی نیست که باید باد لاستیک‌ها بالا نگه داشته شوند زیرا رانندگی دیگر مطلوب نخواهد بود. بنابراین در شرایط معمولی فشار باد لاستیک وقتی که سرد است باید درست به همان اندازه توصیه شده باشد.
۱۱. از رینگ‌های زنگ زده، پوسیده، تاب دار و جوشکاری شده نباید به هیچ وجه استفاده شود
۱۲. قبل از مسافرت‌های طولانی باید از سالم بودن لاستیک‌ها، چرخ و زاپاس اطمینان حاصل شود. هرگاه عمق آج لاستیک کمتر از یک و نیم میلیمتر شد لاستیک باید تعویض شود.
۱۳. حرکات غیر عادی خودرو از قبیل کشیده شدن به یک طرف و یا لرزش را باید جدی گرفت و در صدد رفع نقص فنی خودرو برآمد.
۱۴. عمق آج لاستیک‌های خودرو را باید مرتبا بررسی و کنترل کرد، بهتر است قبل از اینکه کاملا لاستیک صاف شود از زیر خودرو خارج شود تا از به مخاطره افتادن سلامتی سرنشینان جلوگیری شود.
۱۵. اگر خودرو برای مدت طولانی متوقف میشود و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد بهتر است لاستیک‌ها از زیر خودرو خارج شوند و با جک زدن از قرار گرفتن سنگینی خودرو روی لاستیک‌ها جلوگیری شود
۱۶. لاستیک‌ها باید به صورت تیغه‌ای انبار و نگهداری شوند.
۱۷. از قرار دادن لاستیک در محیط باز و در معرض تابش مستقیم نور خورشید به شدت جلوگیری شود.
۱۸. لاستیک‌ها را نباید در نزدیک منبع گرمایی و مواد شیمیایی قرار داد.
خطرات ناشی از عدم تنظیم باد لاستیک
لاستیک‌های خودرو باید به میزان توصیه شده توسط سازنده خودرو باد شود. مهمترین عامل سلامتی لاستیک خودرو هوا است که آن هم (تقریبا) رایگان است. فشار باد مناسب، قدرت لاستیک را در برابر نیروی وزن و شرایط مختلف رانندگی، مانند ترمز کردن، شتاب گرفتن و… بیشتر می‌کند. بهترین وضعیت لاستیک، با فشار باد مناسب مهیا میشود
اگر فشار باد خیلی زیاد باشد، معایب زیر ظاهر میشود:
۱. باریک شدن سطح تماس لاستیک و جاده، کاهش قابلیت‌های لاستیک و پایداری آن
۲. سلب آرامش و راحتی در رانندگی
۳. ساییده شدن بیش از حد قسمت میانی
۴. از بین رفتن قابلیت جذب نیروهای وارده از جاده به لایه‌های میانی لاستیک و افزایش آسیب‌پذیری آنها
۵. تمایل زیاد به جدا شدن لایه‌های لاستیکی در زمان گرم شدن لاستیک، به دلیل تجمع نیرو‌ها در مرکز آج‌ها
اگر فشار باد کم باشد، معایب زیر ظاهر میشود:
۱. زیاد شدن مصرف سوخت به دلیل افزایش سطح تماس لاستیک با جاده
۲. سفت شدن یا انحراف فرمان به یک سمت در هنگام کم باد بودن چرخهای جلو
۳. ساییده شدن سریع‌تر و بیشتر قسمت بیرونی آج‌ها
۴. بروز خطر جدی با بالا رفتن بیش از اندازه دمای لاستیک در زمان حرکت به دلیل تغییر شکل زیاد در ناحیه تماس لاستیک با جاده و افزایش احتمال جداشدن لایه‌ها.
مشخصات لاستیک خودرو
روی دیواره بیرونی هر تایر، اعداد و کدهای درج شده است که در حقیقت شناسنامه لاستیک خودرو هستند. در شکل مفهوم این علائم بیان شده است. در ادامه به شرح برخی از مهمترین آنها میپردازیم.
الف) اندازه تایر
اندازه لاستیک خودرو با علائمی همچون۴P185/60R13 نشانداده میشود. که بدین معنی میباشد:
P = تایر خودروی شخصی
۱۸۵= پهنای تایر (برحسب میلیمتر)
۶۰= نسبت ارتفاع دیواره لاستیک به پهنای آن (برحسب میلیمتر)
R = رادیال
۱۴= قطر رینگ (بر حسب اینچ)
ب)حد بارگذاری
این عدد نماینده حداکثر وزنی است که تایر می‌تواند تحمل کند، هنگامی که حداکثر مقدار مجاز فشار را داشته باشد و بین صفر تا ۲۷۹ متغیر است. برای خودروهای شخصی، عدد حد بارگذاری بین ۷۵ تا ۱۰۵ است.برای مثال، حد بارگذاری برای خودروی پراید ۷۶ و معادل ۴۰۰ کیلوگرم بار است، یعنی این تایر هنگامی که حداکثر فشار باد مجاز را دارد (بخش “و” را ببینید)، حداکثر ۴ درصد کیلوگرم را می‌تواند حمل کند. توجه داشته باشید هرگز لاستیکی را که حد بارگذاری آن کمتر از میزان توصیهشده از سوی سازنده خودروست، روی رینگ نصب نکنید.
ج) علامت حداکثر سرعت قابل تحمل
حداکثر سرعتی که لاستیک می‌تواند تحمل کند، با یک حرف از A تا Z بیان میشود.برای مثال روی جداره تایر خودروی پراید، نماد H برای سرعت درج شده که نشان میدهد هنگامی که تایر دارای فشار بار و بارگذاری مناسب است، حداکثر توان حرکت ۳۲۰ کیلومتر در ساعت را داراست. واضح است اگر تایری تحت تأثیر حداکثر سرعت واقع شود اما فشار باد آن تنظیم نباشد و یا اضافه بار روی آن را اعمال شود، آسیب میبیند و یا ممکن است بترکد.
د) تاریخ ساخت لاستیک
کلیه لاستیک‌ها دارای تاریخ ساخت روی جداره خود هستند که با چهار رقم نشان داده میشود. دو عدد اول نشاندهنده هفته ساخت و دو رقم بعد سال ساخت لاستیک هستند. برای مثال عدد “۱۶۰۷” نشان میدهد این لاستیک در هفته شانزدهم سال ۲۰۰۷ میلادی تولید شده است. امروزه همراه لاستیک‌های نو خارجی، یک کارت دریافت میکنند که پس از وارد کردن مشخصات باید به آدرس شرکت سازنده پست شود یا لاستیک را از طریق اینترنت، ثبت میکنند تا هرگونه کارکرد نامناسب بعداً قابل پیگیری باشد.
ه) ترکیبات سازنده تایر
این بخش، مواد سازنده لاستیک را توضیح میدهد. مثال:TREAD PLIES=1-PLY POLYESTER+2 STEEL یعنی رویه تایر مرکب از یک رویه پلی‌استری همراه دو لایه سیم فولادی است.
و) حداکثر فشار باد و بار تحمیلی به تایر
عددی که در مقابل عبارت “حداکثر فشار باد” روی تایر درج میشود، مربوط به فشار بادی است که باید لاستیک داشته باشد، وقتی شما می‌خواهید حداکثر بار قابل تحمل را روی آن تحمیل کنید. این عدد، مقدار فشار باد توصیه شده برای استفاده نرمال نیست. مقدار توصیه شده فشار باد تایرها روی یک پلاک که معمولاً در لبه داخلی یکی از دو درجلو نصب میشود، نوشته شده است. اگر آن را نیافتید، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
سایز ماشین شما:
۱۶۵٫۶۵٫۱۳٫ پراید
۱۷۵٫۷۰٫۱۳٫ لاستیک پهن پراید
۱۸۵٫۶۰٫۱۳٫ لاستیک پهن پراید
۱۵۵٫۶۵٫۱۳٫ ماتیز. MVM 110
۱۸۵٫۶۵٫۱۴٫ پژو ۴۰۵٫پرشیا.۲۰۶
۱۸۵٫۷۰٫۱۴٫ تویوتا کورولا
۱۸۵٫۶۰٫۱۴٫ فولکس گل.در صورت نبودن این سایز میتوانید از ۱۸۵٫۶۵٫۱۴٫ استفاده کنید
۱۹۵٫۷۰٫۱۴٫ ون.تویوتا کورولا
۲۰۵٫۶۰٫۱۴٫ لاستیک پهن پژو۴۰۵ .پرشیا. ۲۰۶٫مزدا ۳۲۳٫
۲۰۵٫۶۵٫۱۴٫ لاستیک پهن پرشیا
۲۰۵٫۷۰٫۱۴٫ لاستیک پهن ون.مزدا وانت
۲۰۵٫۷۵٫۱۴٫لاستیک پهن مزدا وانت .ون
۲۱۵٫۷۵٫۱۴٫لاستیک پهن مزدا وانت
۱۸۵٫۶۵٫۱۵٫فابریک سمند. زانتیا. ال۹۰٫
۱۸۵٫۶۰٫۱۵٫تویوتا یاریس
۲۰۵٫۵۵٫۱۵٫لاستیک پهن برای MVM 530i
۱۹۵٫۵۵٫۱۵٫ MVM 530i
۱۹۵٫۶۰٫۱۵٫ جنتو
۱۹۵٫۶۵٫۱۵٫ لاستیک پهن ال۹۰٫سمند.زانتیا
۲۰۵٫۶۰٫۱۵٫ لاستیک پهن ال۹۰٫سمند.
۲۰۵٫۶۵٫۱۵٫ تویوتا ۲۰۰۶٫(گرند)
۲۰۵٫۵۵٫۱۶٫ مگان.مزدا ۳
۲۱۵٫۵۵٫۱۶٫ماکسیما
۲۲۵٫۵۵٫۱۶٫بنز.لاستیک پهن ماکسیما
۲۳۵٫۶۰٫۱۶٫اسپورتیج
۲۱۵٫۶۵٫۱۶٫ ام وی ام X33
۲۱۵٫۴۵٫۱۷٫ کیا موتور (سراتو).لاستیک اسپرت ۱۷
۲۱۵٫۵۰٫۱۷٫کیا موتور(اپتیما)
۲۱۵٫۵۵٫۱۷٫تویوتا کمری.
۲۲۵٫۵۰٫۱۷٫سوناتا
۲۳۵٫۵۵٫۱۷٫ازرا
۲۲۵٫۴۵٫۱۷٫ هیوندای I30
۲۶۵٫۶۵٫۱۷٫ پرادو ۲ در
۲۷۵٫۶۵٫۱۷٫ پرادو ۴ در
۲۸۵٫۶۵٫۱۷٫ تویوتا لندکروز GXR
۲۳۵٫۶۰٫۱۸٫سانتافه
۲۳۵٫۵۵٫۱۸٫ هیوندای IX35
۲۴۵٫۶۰٫۱۸٫ هیوندای IX55
۲۲۵٫۶۰٫۱۸٫ نیسان مورانو
۲۲۵٫۴۰٫۱۹٫جنسیس کوپه چرخهای جلو
۲۴۵٫۴۰٫۱۹٫جنسیس کوپه چرخهای عقب
