در اسطوره‌ها و افسانه‌های ایران باستان، جمشید یکی از شخصیت‌های مهم و معروف است که به عنوان یک پادشاه با قدرت شناخته می‌شود. همچنین او سازندهٔ هفت عجایب خارق‌العاده است که هر یک دارای ویژگی‌هایی شگفت‌انگیز هستند.
بزرگترین گنج‌های ایران به عنوان یک فصل از قدیمی ترین تمدن‌ها و تاریخ‌های باستانی جهان از مراکز فرهنگی و تاریخی مهم شناخته شده است. این کشور با پیشینه‌ای هفت‌هزارساله دارای تمدن‌های باستانی مانن
خانواده که امروز نیز از مقدس‌ترین نهادهای اجتماعی به شمار می‌رود، همواره در این سرزمین از اهمیت والایی برخوردار بوده است. تا بدان جا که در اعتقادات ایرانی تشکیل خانواده به صورت تکلیفی دینی در آمده است.
لولوبیان قومی باستانی در ایران بودند که از حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد در سرزمینی واقع در آذربایجان و قسمتهایی از کردستان سکونت داشتند و بیش از دو هزار سال در این نواحی زیستند.
انسان ها از اواخر دوران پارینه سنگی قدیم در فلات ایران ساکن شده اند. دوره پارینه سنگی قدیم از حدود ۲۰۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰۰ سال قبل را در بر می گیرد. شواهد حضور انسان در این دوران با انجام کشفیات
نقاشى (Torfan) که در صحراى گال استان ترکستان در چین بدست آمد، مربوط است بسال ۸۴۰ تا ۸۶۰ بعد از میلاد.این نقاشى هاى دیوارنما مناظر و تصاویر ایرانى را نمایش میدهند.
ایران باستان جشن های زیادی داشت که یکی از زیباترین و ماندگارترین آنها جشن خردادگان بود. این جشن که روز ششم خرداد ماه برگزار می شود از آداب اهورا مزدا است و مردان و زنان ایرانی این روز را در کنار خانواده شان در طبیعت به خوشحالی و جشن و سرور می پرداختند.
مَشی و مَشیانه نخستین جفتِ بشر در تاریخِ اساطیری ایران و از نطفهٔ گیومرتَ هستند که پس از کشته شدنِ وی به‌دستِ اهریمن بر زمین ریخته می‌شود.
باستان شناسان بریتانیایی، با مطالعه بر کتیبه های گلی در ترکیه، موفق به کشف یک زبان ناشناخته ایران باستان شدند.
