آیا برای آزادکاری آماده‌اید؟
چقدر برای ورود به دنیای آزادکاران آماده‌اید و برای موفقیت در این مسیر، به چه شرایط و قابلیت‌هایی نیاز دارید؟
آزادکاری می‌تواند هیجان‌انگیز باشد؛ زیرا هرروز کار متفاوتی تجربه می‌کنید. بااین‌حال، همه‌ی افرادی که مستقل کار می‌کنند، با مشکلاتی مانند پیش‌بینی‌ناپذیربودن حجم کاری و بی‌ثبات مالی و خواسته‌ها و انتظارات متناقض مشتریان مواجه هستند.
سازمان‌ها به کارمندان خود هویت حرفه‌ای و ثبات نسبی و مسیر شغلی مشخصی پیشنهاد می‌دهند؛ اما بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند مستقل کار کنند. طبق نظرسنجی اخیر مؤسسه‌ی Upwork، تعداد آزادکاران کشور آمریکا در پنج سال گذشته، به ۳.۷ میلیون نفر رسیده، یعنی تقریبا یک‌سوم آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۸ به‌نوعی آزادکار بوده‌اند. نکته‌ی جالب اینکه افراد حرفه‌ای بیشتر تصمیم می‌گیرند مشاغل سنّتی و سازمانی را رها کنند. این انتخاب با درنظرگرفتن استقلال و انعطاف‌پذیری و حس کنترل درکنار جذابیت‌های زندگی «گیگ» انجام می‌شود. باید یادآوری کنیم اغلب ما واژه‌ی گیگ را با افراد شاغل در پلتفرم‌هایی مانند لیفت و اوبر می‌شناسیم؛ ولی اقتصاد گیگ در سراسر جهان، ترکیبی از دانش و نیروی کار حرفه‌ای است.
سؤال این است که اقتصاد گیگ چگونه تجربه‌ی کار افراد متخصص را تغییر می‌دهد؟ زمانی‌که نیروی کار ماهر به‌سمت آزادکاری حرکت می‌کند، با چه مزایا و مشکلات رو‌به‌رو می‌شود؟ چه مهارت‌هایی به رشد این افراد کمک می‌کند؟
محققان مؤسسه‌ی مشاوره‌ی مدیریت Eden McCallum و دانشکده‌ی بازرگانی لندن به‌منظور دستیابی به پاسخ‌های صحیح برای این پرسش‌ها، تحقیقات مشترکی آغاز کردند. در بخشی از این مطالعات، نظرسنجی آنلاینی برگزار شد که ۳۰۷ مشاور مستقل و ۹۴ غیرمستقل در آن حضور یافتند. شرکت‌کنندگان باید توضیح می‌دادند کارشان را چگونه تجربه می‌کنند و چه قابلیت‌هایی به موفقیت و رضایت بیشتر آن‌ها منجر می‌شود.
مشاوران مستقل معتقد بودند اقتصاد گیگ، سطح کار و زندگی و پول آن‌ها را ارتقا داده است. بسیاری از آن‌ها اعلام کردند پروژه‌های باکیفیت‌تر و هوشمندانه‌تری برای مشتریان خود تکمیل می‌کنند؛ یعنی کارهایی که درمقایسه‌با مشاوره‌های سنّتی، از تأثیرگذار و ارزش‌آفرینی بیشتری برخوردار هستند. یکی از پاسخ‌دهندگان نیز یادآوری کرد بهترین بخش آزادکاری، اختیارعمل درباره‌ی انتخاب پروژه‌ها و همکاران است.
این مشاوران مستقل نیز درمقایسه‌با همکاران سازمانی خود، از تعادل کار و زندگی نیز رضایت بیشتری داشتند. آن‌ها معتقد بودند حالا وقت خود را صرف امور واقعا مهم (مثل کار با مشتریان خوب) می‌کنند و زمان را به‌دلیل مسائل دیگری نظیر سیاست‌های محیط کار و اداره از دست نمی‌دهند.
همچنین، این گروه از پاسخ‌دهندگان به‌لحاظ مالی نیز وضعیت بهتری داشتند. تقریبا ۶۷ درصد از آن‌ها با وجود حجم کار سالیانه‌ی کمتر، درآمدی مشابه یا حتی بیشتر از کار تمام‌وقت سازمانی کسب کرده بودند. به‌نظر می‌رسید اختلاف درآمد مردان و زنان نیز تاحدزیادی کاهش یافته است؛ به‌گونه‌ای که درآمد زنانی که در مؤسسه‌ها و شرکت‌های مشاوره‌ای کار می‌کردند، ۳۰ درصد کمتر از همکاران مرد بود. باوجوداین، این اختلاف دستمزد در مشاوران آزادکار حدود ۳ درصد گزارش می‌شد. به‌علاوه، ۷۱ درصد از پاسخ‌دهنگان اعلام کردند آزادکاری درآمد آن‌ها را افزایش داده و ۱۳ درصد نیز درآمد سابق خود را حفظ کرده بودند.
البته، کار مستقل با مشکلات جدی و سختی نیز همراه است. زمانی‌که مشکلات آزادکاری را از نزدیک مشاهده می‌کنیم، متوجه می‌شویم چرا این سبک کار برای همه‌ی افراد مناسب نیست. به‌عنوان مثال، چهار مشکل مدیریت شخصی عبارت‌اند از:
مدیریت امنیت: مستقل کارکردن، به‌معنی صرف‌نظرکردن از بسیاری از امکانات حمایتی سازمان‌ها است؛ مانند بیمه و اطمینان از خط‌کاری باثبات و دستمزد واضح و مطمئن. نیمی از مشاوران مستقل که در نظرسنجی شرکت کرده بودند، مهم‌ترین مشکل آزادکاری را پیش‌بینی‌ناپذیربودن و بی‌ثباتی و ناامنی می‌دانستند. به‌عنوان مثال، یکی از آن‌ها توضیح می‌داد همیشه نگران «جذب پروژه‌ی بعدی» است. مشاور دیگری نیز سیکل مالی «درآمد زیاد، درآمد کم» را بزرگ‌ترین مشکل خود می‌دانست. کارمندان مستقلی که از مزایای سازمانی بهره‌مند نیستند، باید راهی برای ایجاد امنیت شخصی پیدا کنند.
مدیریت فعالیت‌های جانبی: منظور از فعالیت‌های جانبی یا فعالیت‌های «اتاق پشتی»، کارهایی است که در سازمان سایر دپارتمان‌ها یا کارمندان انجام می‌دهند. کارمندان مستقل باید شخصا به فعالیت‌های مرتبط با مسائل اداری و برنامه‌ریزی و پشتیبانی مشغول شوند. متخصصان آزادکار معتقدند کارهای روزمره و غیرحرفه‌ای، به زمان زیادی نیاز دارد. ساخت هر کسب‌وکار معتبر و جریان درآمدی، بدون فعالیت‌های جانبی ممکن نیست. به‌همین‌دلیل، بسیاری از آزادکاران روی Constant Selling Mode ثابت می‌مانند؛ یعنی همیشه آماده‌ی فروش و ارائه‌ی خدمات خود هستند. این روال بسیار خسته‌کننده و انرژی‌بر است. مدیریت فعالیت‌های جانبی نیازمند زمان زیاد و مهارت‌هایی است که با مجموعه‌ی مهارت‌های تخصصی شما متفاوت هستند. این امور و مسائل می‌توانند کارمندان حرفه‌ای را از «کار اصلی» بازدارند.
مدیریت ایزوله‌بودن: گرچه آزادی و اختیارعمل مزایای مهم اقتصاد گیگ به‌شمار می‌روند، بهره‌بردن از این مزایا غالبا معادل است با تنها کارکردن. همان‌طورکه یکی از مشاوران مستقل اظهار می‌کرد: «در این سبک زندگی، گاهی احساس تنهایی می‌کنید. حتی کار کردن با تیم‌های مشتریان هم به‌اندازه‌ی کارکردن با تیم خود شما راحت نیست.» بسیاری از پاسخ‌دهندگان دیگر نیز اشاره کرده بودند برای گروه همکاران و به‌اشتراک‌گذاری ایده‌ها و همدردی‌ها و تعاملات متقابل دلتنگ می‌شوند. مدیریت انزوا یکی از مشکلات پیش‌بینی‌ناپذیر ورود به دنیای گیگ است.
مدیریت برند: زمانی‌که در شرکت کار می‌کنید، خدمات شما با نام برندی عرضه می‌شود که در بازار شناخته شده است. به‌عنوان مثال، مشاور شرکت مک‌کینزی به‌طور واضح می‌داند با چه مشتریانی رو‌به‌رو می‌شود؛ اما آزادکاران از این فرصت بهره‌مند نمی‌شوند. به‌همین‌دلیل، بعضی از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی مشکل مهم خود را فقدان «مسیر شغلی مشخص و ملموس» عنوان می‌کردند. آن‌ها ایده‌ی واضحی درباره‌ی این موضوع نداشتند که در آینده چه کاری انجام می‌دهند و هویت شغلی‌شان چیست. بعضی دیگر از مشاوران مستقل نیز در معرفی ظرفیت‌ها و ارزش خود به مشتریان با مشکل مواجه بودند. آزادکاری به این معنا است که شما وظیفه‌ی توسعه و حفظ و معرفی هویت حرفه‌ای یا برند شخصی خود را به‌عهده دارید.
کارمندان حرفه‌ای گیگ برای رشد و موفقیت به چه چیزهایی نیاز دارند؟
باتوجه‌به مشکلات یادشده، کارمندان حرفه‌ای و افراد متخصص باید به‌دقت درباره‌ی این موضوع فکر کنند که چه زمانی و چگونه مستقل شوند. حتی باید به این موضوع فکر کنند که آزادکاری برای آن‌ها مناسب است یا خیر. همان‌طورکه یکی از پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی گفته بود: «در حرفه‌ی ما، مستقل‌بودن و تبدیل‌شدن به مشاور معتبر و مطمئن مستلزم تجربه‌ی کافی است. به‌علاوه، به ذهنیت مناسبی برای مقابله با مشکلات بی‌اعتمادی و نبود امنیت مالی و افت‌وخیزهای حجم کار نیز نیاز دارد». بااین‌حال، ذهنیت مناسب چیست؟ تجزیه‌وتحلیل محققان نشان می‌دهد موفق‌ترین و راضی‌ترین مشاوران مستقل، از سه قابلیت مهم برای مقابله با مشکلات منحصربه‌فرد آزادکاری برخوردار بودند: ۱. کنشگری و آینده‌نگری؛ ۲. انعطاف‌پذیری روان‌شناختی؛ ۳. چابکی ذهنی. با پاسخ‌دادن به آزمون کوتاهی که در آخر این مطلب ذکرشده، می‌توانید آمادگی خود را در این سه قابلیت بسنجید.
کنشگری و آینده‌نگری
مدیریت شخصی مهم‌ترین نقش را در موفقیت آزادکاران ایفا می‌کند و نگاه به آینده، مهر تضمین آن است. شما باید فعالانه شبکه‌ی حرفه‌ای و همکاران خود را مدیریت و تاحدممکن ارتباطات خارجی خود را حفظ کنید. برای ایجاد روابط مؤثر وقت بگذارید و در حوزه‌ی کاری خود متخصص شوید و یادگرفتن را ادامه دهید. به‌علاوه، بسیار مهم است درزمینه‌ی ریسک‌ها آینده‌نگر باشید و برنامه‌ریزی کنید. قبل از اینکه اتفاقی رخ دهد، مسئله‌ها و خطرهای احتمالی را تجزیه‌وتحلیل کنید. همچنین، مناسبات و روابط خوبی با مشتریان برقرار کنید و برند شخصی خود را بسازید و اعتماد مخاطبان را جلب کنید.
محققان می‌گویند در جامعه‌ی آماری، کنشگری و آینده‌نگری رابطه‌ی مثبت و مستقیمی با رضایت و موفقیت شغلی داشته است. تقویت آینده‌نگری به این معنا است که دائما به‌صورت آگاهانه برای مدیریت شبکه و برنامه‌ریزی حرفه‌ای و اهداف نهایی وقت بگذارید. پیشروترین کارمندان آزادکار همیشه بخشی از جدول زمانی خود را به «برنامه‌ریزی برای آینده» و «صحبت با مشتریان و همکاران برای بازخورد گرفتن» و «توسعه و به‌روزرسانی مهارت‌های اصلی» اختصاص می‌دهند. یکی از استراتژی‌های مؤثر آزادکاران، پیوستن به انجمن‌ها و گروه‌هایی است که به کارمندان مستقل کمک می‌کنند. همچنین ثبت‌نام‌کردن در فضای کار اشتراکی، استراتژی پیشگیرانه‌ای برای اجتناب از تنهایی محسوب می‌شود.
انعطاف‌پذیری روان‌شناختی
کارمندان حرفه‌ای مستقل باید انعطاف‌پذیری روانی خود را توسعه دهند؛ یعنی ناملایمات را پشت‌سر بگذارند و با بی‌اعتمادی و ناامنی و اختلالات مقابله کنند. در جامعه‌ی آماری مشاوران مستقل، افرادی که انعطاف‌پذیری بیشتری درمقایسه‌با سایرین داشتند، از درآمد و رضایت شغلی بیشتری نیز برخوردار بودند.
تقویت انعطاف‌پذیری روان‌شناختی، یعنی بپذیرید دنیای آزادکاری، آشفتگی‌ها و اختلال‌های متعددی تجربه می‌کند. متخصصان با پذیرفتن این واقعیت به‌عنوان مسئله‌ای عادی و تمرکزکردن روی موضوعات تحت‌کنترل، حتی در زمان شکست پروژه‌ها نیز به مسیر پیشرفت ادامه می‌دهند. به‌عنوان مثال، آزادکار نوع پروژه‌های دریافتی را تحت کنترل ندارد؛ اما درعوض می‌تواند تعداد پروژه‌هایی را کنترل کند که می‌پذیرد.
چابکی ذهنی
کار مستقل مستلزم چابکی ذهنی است؛ یعنی شما باید دریچه‌ی ذهن خود را درمقابل دیدگاه‌های مختلف باز نگه دارید و درباره‌ی کار، تفکر انعطاف‌پذیری داشته باشید. بیشتر پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی مذکور تأکید کرده بودند «انطباق‌پذیری» برای مشاوران مستقل بسیار ضروری است. محققان در بررسی داده‌های تحقیقاتی رابطه‌ی مستقیمی بین چابکی ذهنی و تعداد روزهایی پیدا کردند که درآمد مشاوران مستقل مثبت است. به‌عبارت‌دیگر، چابکی ذهنی به کار بیشتر و امنیت مالی منجر می‌شود.
بااین‌حال، متخصصان چگونه می‌توانند چابکی ذهنی خود را ارتقا دهند؟ به این منظور آن‌ها باید دیدگاه‌های سایر مردم را در نظر بگیرند و در جست‌وجوی روش‌های مختلفی برای انجام فعالیت‌های اصلی خود باشند. یکی از استراتژی‌های مناسب این است که ایده‌های خود را در انجمن‌های مختلف و برای مخاطبان متفاوت شرح دهید و بازخوردهای متنوعی دریافت کنید.
جمع‌بندی
درحالی‌که آینده‌نگری و برنامه‌ریزی و انعطاف‌پذیری و چابکی ذهنی، ویژگی‌های مهمی برای همه‌ی شاغلان حرفه‌ای هستند، تحقیقات نشان می‌دهد این قابلیت‌ها برای متخصصان آزادکار ضرورت بیشتری دارند. محققان دانشکده‌ی بازرگانی لندن و مؤسسه‌ی مشاوره‌ی Eden McCallum رضایت شغلی و موفقیت آزادکاران را با سه قابلیت یادشده مرتبط می‌دانستند؛ درحالی‌که این ویژگی‌های رابطه‌ی معناداری در رضایت شغلی کارمندان سازمانی نداشتند. نکته‌ی جالب این است که ۳۰ نفر از افرادی که قبلا به‌صورت مشاوران مستقل کار کرده و سپس، به مشاغل سازمانی بازگشته بودند، به‌لحاظ انعطاف‌پذیری و چابکی نمره‌ی کمتری کسب کرده بودند.
اگر می‌خواهید به دنیای آزادکاری و مشاغل گیگ قدم بگذارید و از مزایای کارکردن برای خود بهره ببرید، پیش از هر اقدامی روی توسعه‌ی این سه مهارت سرمایه‌گذاری کنید.
آزمون: چقدر برای آغاز مشاغل گیگ آماده‌اید؟
ابتدا هریک از جملات زیر را با یکی از عبارات «بیشتر اوقات» یا «گاهی اوقات» یا «تقریبا هیچ‌وقت» پاسخ دهید.
- من وقتم را صرف توسعه‌ی دانش و مهارت‌هایی می‌کنم که شاید امروز موردنیازم نباشند؛ ولی برای آینده‌ی کاری من مهم هستند.
- پس از پشت‌سرگذاشتن دوره‌های سخت، خیلی زود خود را بازمی‌یابم و به حالت قبل برمی‌گردم.
- می‌توانم ایده‌ای را به شیوه‌های مختلف معرفی کنم و شرح دهم.
- سعی می‌کنم در حوزه‌های مختلف تجربه کسب کنم.
- برای بهبودیافتن از رویداد استرس‌زا، به زمان زیادی نیاز ندارم.
- معمولا می‌فهمم چیزهای به‌ظاهر بی‌ربط چگونه باهم در ارتباط هستند.
- به‌طورمنظم با شبکه‌ی حرفه‌ای خود در تماس هستم تا بازخورد و توصیه‌های لازم را دریافت کنم.
- با آرامش با اخبار بد مواجه می‌شوم و رسیدگی به آن‌ها را به‌تأخیر نمی‌اندازم.
- ایده‌های معمایی و به‌ظاهر متناقض را هیجان‌انگیز می‌دانم.
راهنمای امتیازدهی
به خودتان برای هر پاسخ «بیشتر اوقات» سه امتیاز و «گاهی اوقات» دو امتیاز و «تقریبا هیچ‌وقت» یک امتیاز بدهید. درپایان، جمع امتیازات را حساب کنید.
- اگر مجموع امتیازاتتان ۲۱ یا بیشتر است، از قابلیت‌هایی برخوردارید که برای موفقیت در اقتصاد گیگ موردنیازند. اگر می‌خواهید به‌سمت مشاغل گیگ حرکت کنید، همچنان اهمیت آینده‌نگری را مدنظر قرار دهید، انعطاف‌پذیری خود را پرورش دهید و راه‌هایی برای چابکی ذهن خود بیابید.
- اگر مجموع امتیازاتتان بین ۱۰ تا ۲۱ است، تقریبا برای ورود به دنیای آزادکاری آماده‌اید. بااین‌حال، برای اینکه با مشکلات کمتری مواجه شوید، توصیه می‌کنیم امتیازات خود را بررسی کنید: آینده‌نگری (عبارت‌های ۱ و ۴ و ۷) و انعطاف‌پذیری روانی (۲ و ۵ و ۸) و چابکی ذهنی (۳ و ۶ و ۹). آیا در یک یا دو قابلیت، امتیازی کمتر از ۶ دریافت کرده‌اید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، می‌توانید با استفاده از استراتژی‌هایی که در این مطلب بیان‌شده، توانایی خود را در ابعاد مذکور افزایش دهید.
- اگر مجموع امتیازاتتان کمتر از ۱۰ است، برای ورود به دنیای آزادکاری آماده نیستید. بهتر است از خودتان بپرسید آیا انتخاب مشاغل گیگ، گزینه‌ی مناسبی برای شما است؟ اگر پاسخ مثبت است، توصیه می‌کنیم خودتان را به اجرای استراتژی‌های این مطلب متعهد کنید. تمام تلاشتان را به‌کار بگیرید تا این سه قابلیت را هرچه‌بیشتر در خود تقویت کنید.
