آیا میتوان در خاک ماه کشاورزی کرد؟
زیستشناسان دانشگاه فلوریدا نشان دادهاند که نوع خاصی از گیاهان زمینی میتوانند در خاک ماه جوانه زده و رشد کنند. آنها آزمایشهای خود را بر روی نمونههای خاکی که طی ماموریتهای ناسا به زمین آورده شدهاند، انجام دادهاند.
اکنون دانشمندان میگویند که در ماموریتهای طولانی در آینده میتوان از ماه به عنوان مکان بینراهی استفاده کرد، زیرا خاک آن قابلیت رشد گیاه را دارد. جالب است بدانیم که برای گیاهانی که تجربهی رشد در مکانی مشابه ماه را نداشتهاند، چه اتفاقی میافتد اگر در خاک این قمر کاشته شوند. آیا میتوان به داشتن کشاورزی بر روی خود ماه نیز امید داشت؟
دانشمندان برای اینکه پرسشهای بالا را بررسی کنند، دانههای گیاهان را درون خاک ماه کاشتهاند و آب، مواد مغذی و نور کافی را برای آنها فراهم کردهاند. آنها تنها ۱۲ گرم از خاک ماه را در اختیار داشتهاند و مجبور بودهاند آزمایشهای خود را در مقیاس خیلی کوچک انجام دهند. این خاک طی ماموریتهای آپولو ۱۱، ۱۲ و ۱۷ جمعآوری شده است.
دانشمندان هر یک گرم خاک ماه را درون یک ظرف کوچک ریختند و دانهی گیاه «آرابیدوپسیس تالیانا» که گیاهی گلدار که بومی مناطق اوراسیا و آفریقا است را درون آنها کاشتند و با محلولهای حاوی مواد مغذی رطوبت لازم را برای خاک ایجاد کردند.
با انجام این آزمایشها، دانشمندان توانستند اثر خاک ماه بر روی گیاه را در حد تظاهر ژنی گیاه نیز مطالعه کنند. آنها برای اینکه مطالعهی خود را تکمیل کرده باشند، همین گیاه را درون خاک شبیهسازی شده از مریخ و درون خاک زمینی نیز کاشتند. این نمونههای متفاوت از خاک ماه بهعنوان نمونههای کنترلی در نظر گرفته شدهاند.
در ابتدای آزمایش دانشمندان شک داشتند که دانههای کاشته شده درون خاک ماه بتوانند جوانه بزنند، ولی گذشت چند روز نشان داد شک آنها بیمورد بوده و همهی نمونههای کاشته شده در خاک ماه جوانه زدند و رشد کردند. به این ترتیب دانشمندان دریافتند که خاک ماه باعث اختلالات هورمونی در گیاه نمیشود و جلوی جوانه زدن گیاه را نمیگیرد.
با این حال پس از گذشت مدتی از شروع آزمایش دانشمندان دریافتند که بین گیاهانی که در خاک ماه رشد کرده بودند و گیاهانی که در دیگر خاکها کاشته شده بودند، تفاوتهایی وجود دارد. برخی از گیاهان کاشته شده در خاک ماه اندازهی کوچکتری داشتند و در برخی موارد رشد آهستهتری داشتند. زمانی که محققین تظاهر ژنی را در گیاهان بررسی کردند نیز این موضوع تایید شد. به این ترتیب، دانشمندان توانستهاند نحوهی اثر خاک ماه بر روی ژنهای گیاه را بررسی کنند.
نتایج این مطالعه که در واقع قدم اول در درک احتمال رشد گیاه بر روی ماه است را مجلهی Communications Biology منتشر کرده است.