احکام شرعی ساز زدن در اسلام چیست؟

 

احکام شرعی ساز زدن و نظر مراجع مختلف در این زمینه:

نواختن سازهای موسیقی در اسلام احکام خاص خود را دارد که باید به آن ها توجه شود.

هنر به عنوان یک وسیله، می تواند به هدایت افراد و شکوفایی ظرفیت های معنوی کمک کند. اگر هنر این ویژگی را داشته باشد، می تواند به پالایش روح و جان آدمی کمک کند. اما اگر هنر از این حقیقت عاری شود، جز وسیله ای برای سرگرمی و تفاخر نخواهد بود و به واقع نمی توان آن را هنر نامید.

 

در اسلام، موسیقی نیز از این قانون مستثنی نیست. در اسلام، از انواع موسیقی آوایی در اذان و قرائت های قرآن استفاده شده و به عنوان یک وسیله برای ایجاد صلح و آرامش در جامعه بسیار ارزشمند است. اما برخی از انواع موسیقی که ممکن است به عنوان مخدر و لهو شناخته شوند، در اسلام ممنوع است و به عنوان یک وسیله برای پالایش روح و جان آدمی نمی توان آن ها را هنر نامید.

 

بنابراین، هنر و موسیقی به عنوان وسایلی برای هدایت و شکوفایی ظرفیت های معنوی مورد تأیید قرار می گیرند، اما باید به طور کلی از نظر اسلامی آن ها را از دیدگاه پالایش روح و جان بررسی کرد و از انواعی که به عنوان مخدر و لهو شناخته می شوند، پرهیز کرد.

 

آیا موسیقی در اسلام به عنوان یک هنر شناخته می شود ؟

بله، موسیقی در اسلام به عنوان یک هنر شناخته می شود. در قرآن کریم و روایات اسلامی، به استفاده از موسیقی در مواقع مختلف اشاره شده است. به عنوان مثال، در برخی از روایات، از موسیقی در مراسم عروسی و عید فطر و قربان استفاده شده است. همچنین، از موسیقی در مراسم تعزیه و عزاداری نیز استفاده می شود.

 

در اسلام، آواز خواندن و نواختن سازهای موسیقی به دو صورت مختلف، یعنی حلال و حرام، شناخته می شود. آواز خواندن و نواختن سازهایی که به منظور ایجاد حس تسلیم و عبودیت و همچنین پرهیز از ایجاد هیجانات زیاد به کار می روند، حلال و مجاز هستند. اما سازها و آوازهایی که به منظور ایجاد هیجانات شدید و بی نظم به کار می روند، در اسلام حرام و غیرمجاز هستند.

 

بنابراین، موسیقی به عنوان یک هنر در اسلام شناخته می شود، اما باید از انواع موسیقی هایی که باعث تحریک و هیجان زیاد می شوند و با ارزش های اخلاقی اسلامی سازگار نیستند، پرهیز کرد.

 

برخی از ابزار رایج موسیقی در عصر حاضر را از وسایل مشترک می دانند که اگر به صورت لهوی و مناسب مجالس فساد نواخته نشود، استفاده از آنها حلال است؛ مانند: طبل، سنتور، چنگ، ارگ و ویولون.

فتوای برخی از مراجع تقلید درباره استفاده از وسایل موسیقی چنین است :

پاسخ آیت الله خامنه ای :

آن دسته از آلات موسیقى که عرفاً از آلات مشترک و قابل استفاده براى کارهاى حلال محسوب مى‏‏شود، خرید و فروش و استفاده از آن به قصد منفعت حلال جایز است، ولى خرید و فروش و استفاده از آلاتى که عرفاً از آلات مخصوص لهو (موسیقى حرام) محسوب مى‏‏شود، جایز نیست.

 

پاسخ آیت الله هادوی تهرانی :

یک ساز خاص حرام نیست. اگر موسیقی نواخته شده توسط این ساز به گونه ای باشد که شهوت را در افراد تحریک کند و مناسب مجالس لهو و لعب باشد، این عمل حرام است.

 

پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی :

بلی حرام است.

 

پرسش: حکم نواختن با آلات موسیقى را بیان کنید؟ حکم نوازندگی چیست ؟

پاسخ همه مراجع (به جز بهجت و صافى ): اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن (در هر حال ) جایز نیست ؛ ولى اگر از آلات مشترک باشد، استفاده از آن به منظور منافع مشروع و حلال اشکال ندارد.

 

پاسخ آیات عظام بهجت و صافى: به طور کلى نواختن با آلات موسیقى (لهو )، حرام است.

 

حکم نوازندگی زن :

پرسش : آهنگ نواختن زن پیش مرد نامحرم چه حکمی دارد ؟

 

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : اگر آهنگ حرام بوده باشد به هر صورت حرام است و اگر از نوع حلال باشد و منشا مفسده ای گردد آن نیز حرام است.

 

احکام شرعی مربوط به انواع آلات موسیقی :
پرسش : نى زدن اگر موجب فساد نباشد، چه حکمى دارد ؟

پاسخ آیت الله بهجت : نى از آلات مخصوص موسیقى است و اشکال دارد.

 

پرسش : آیا دایره زدن حلال است ؟

پاسخ آیت الله بهجت : دایره نیز از آلات و وسایل طرب مى‏باشد و استعمال آن حرام است.

 

پرسش : حکم وسایل طرب و استفاده و خرید و فروش و ساختن و تعلیم و تعلم آن‏ها از قبیل تار، سه تار، سنتور، تنبور، قانون، قیچک، کمانچه، نى، تنبک، دف، پیانو، ویولون، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت، و سازهاى کوبه ‏اى، چه صورتى دارد و خانه ‏ها و مؤسسات و اشتغال و درآمد از این راه چه حکمى دارد؟ شکستن آن‏ها ضمان‏ آور است یا خیر؟

 

پاسخ آیت الله بهجت : چون وسایل ذکر شده، ابزار و آلات ویژه لهو مى‏باشند اشتغال و درآمد آن‏ها و کل امور مذکور حرام است و از بین بردن صورت و شکل ظاهرى آن‏ها واجب است و در این خصوص ضمانى ندارد.

 

پرسش : آیا از لحاظ شرعى نواختن موسیقى و آموزش و فراگیرى آن، شغل و درآمد آن حلال محسوب مى ‏شود ؟

 

پاسخ آیت الله بهجت : اشتغال و کسب درآمد از چنین حرفه ‏هایى حرام است.

 

پرسش : آیا نواختن دف اشکال شرعى دارد ؟

پاسخ آیت الله سیستانی : اگر به کیفیتى باشد که موسیقی مناسب مجالس لهو و لعب ازان بلند شود جایز نیست.

 

پرسش : حکم دهل زدن و تنبور براى مردان درجمع زنان چیست ؟

پاسخ آیت الله سیستانی : اگر نواختن به کیفیت لهوى باشد جایز نیست.