اخترشناسان اولین سیارک غنی از کربن در کمربند کویپر را یافتند


یافتههای گروهی بینالمللی از اخترشناسان نشان میدهد که جرم کوچکی در کمربند کویپر بهنام «EW95 2004» سیارکی کربندار است. این سیارک که در کمربند کویپر قرار دارد، در نوع خودش بینظیر و نخستین است. این کمربند ناحیهای دور و مملو از بقایای یخی است که دورتر از مدار نپتون قرار دارد.
مدلهای تکامل دینامیکی منظومهی شمسی نشان میدهد که پس از شکلگیری سیارههای غول گازی، آنها به منظومه هجوم آورده و اجرام سنگی کوچک را از منظومهی درونی به مدارهایی در فاصله دور از خورشید پراکنده ساختند. این مدلها همچنین نشان میدهد که کمربند کویپر باید حاوی مقدار کمی اجرام سنگی از منظومهی شمسی درونی باشد، مثل سیارکهای کربندار.
ماهیت عجیب سیارک کربندار EW95 2004 در طول مشاهدات عادی تلسکوپ فضایی هابل مشخص شد. دکتر «وسلی فریزر» اخترشناس دانشگاه بلفاست کوئین، نقش مهمی را در این بین ایفا کرده است. طیف بازتاب این سیارک با طیف اجرام مشابه کمربند کویپر فرق دارد؛ اجرامی که طیفهای غیرجالب و کسل کنندهای دارند و اطلاعات اندکی دربارهی ترکیب آنها بهدست میدهند.
«تام سکال» دانشجوی مقطع فوق دکتری در دانشگاه بلفاست کوئین، گفت: «طیف بازتاب EW95 2004 با همهی اجرام مشاهده شدهی منظومهی شمسی فرق دارد. وقتی نگاه نزدیکی به آن کردیم، متوجه شدیم که این سیارک قدری عجیب است.»
دکتر فریزر و همکارانش EW95 2004 را با دستگاههای «FORS2» و «X-Shooter» نصب شده بر روی تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا مشاهده کردند. حساسیت طیفسنجها این امکان را به گروه تحقیق داد تا اندازهگیریهای دقیقی از الگوی نور بازتاب یافته از سیارک بهدست آورده و اطلاعاتی از ترکیب آن حاصل آورند. با این حال، حتی با قدرت فوقالعادهی تلسکوپ VLT مشاهدهی سیارک EW95 2004 کار دشواری بود. اگرچه این جرم ۳۰۰ کیلومتر گستردگی دارد، اما ۴ میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد. این فاصله کارِ جمعآوری اطلاعات از سطح تاریک و غنی از کربن آنرا به چالشی بزرگ تبدیل میکند.
دکتر «توماس پوزیا» از پونتیفیکا یونیورسیداد کاتولیکای شیلی و یکی از اعضای گروه، گفت: «این کار به مشاهدهی کوهی عظیم از زغال سنگ شباهت دارد که در آسمان شب پنهان شده است. EW95 2004 نه تنها در حال حرکت است، بلکه نور اندکی هم دارد. ما میبایست از روش پردازش داده بسیار پیشرفتهای برای کسب دادههای بیشتر استفاده میکردیم. با توجه به موقعیت فعلی EW95 2004 در مناطق یخی منظومهی شمسی، میتوان دریافت که در لحظات ابتدایی پیدایش منظومهی شمسی، این سیارک به مدار فعلیاش هدایت شده است.»