استرس و مشکلات در رابطه جنسی
سعید و مینا چند سالی است که ازدواج کردهاند و روابط عاطفی خوبی بین شان برقرار است اما مینا از این مساله گلهمند است که چرا سعید با نزدیک شدن به موعد پرداخت قسطهای بانک یا سادهتر از آن، دیدن قبضهای برق و گاز و… یا حتی نزدیک شدن به موعد مقرر جابجایی خانه، از ۳-۲ ماه قبل، دچار استرس میشود و تا نیمههای شب بیدار میماند و به هیچ عنوان تمایلی برای برقراری رابطه جنسی نشان نمیدهد، سعید تمام این رفتارها را ناآگاهانه دارد و در مورد آنها با مینا صحبتی نمیکند، غافل از اینکه رفتارهایی مانند جویدن ناخن، تکان دادن پا، بی میلی جنسی و زود انزالی و… باعث اذیت و آزار مینا میشود و تلاش مینا در این مدت برای ایجاد آرامش و کمتر کردن استرس سعید، کارساز نبوده است |
استرس و تبعات آن نقش موثری در روابط انسانها
بهخصوص زوجها دارد و کم نیستند زوجهایی که به کوچکترین استرس، واکنش غیرمعقولی نشان میدهند. با آنکه ممکن است به ظاهر روابط عاطفی این قبیل زوجها کاملا خوب و عادی به نظر برسد، اما ادامه چنین رفتاری به مرور زمان روابط عاطفی آنها را تحتتاثیر قرار خواهد داد.
استرس یکی از دیوانه کننده ترین و متاسفانه متداول ترین ویژگیهای زندگی مدرن است، شما همسرتان را دوست دارید، ولی آنقدر استرس و فشار روحی و کمبود وقت دارید که دیگر زمانی برای رابطه جنسی شما نمیماند. دلایل فیزیولوژیک زیادی وجود دارد که تصدیق میکند استرس زیاد چه به خاطر مسائل کاری باشد و چه مشکلات خانوادگی- مثل یک دوش آب سرد، آتش شور جنسی را خاموش میکند. در این مقاله قصد داریم تا توصیه هایی را برای رهایی از این فشارها وتنشهای روحی و روانی را برای شما مطرح کنیم:
چگونه میتوانیم استرس را در زندگی مشترک بهگونهای کنترل کنیم که بر روابط عاطفی و جنسی تاثیر نگذارد؟
۱- بیشتر اوقات وقتی میگوییم به شدت دچار استرس شدهایم
اگر بپرسند چه چیزی باعث ایجاد این حالت شده، شاید نتوانیم به درستی جواب دهیم زیرا استرس حالتی مکارانه دارد و باید زمان صرف شود تا فرد بتواند علت آن را پیدا کند و با همسرش در میان بگذارد. اولین گام در کاهش سطح استرس، این است که بتوانیم چیزی که باعث آزار و استرس شده، پیدا و توصیف کنیم. وقتی فردی از مسالهای که منجر به بروز استرس در همسرش شده، آگاهی داشته باشد، میتواند، راههایی پیدا کند تا باعث افزایش استرس در او نشود.
کسی که دچار استرس میشود، باید سعی کند به همسرش بفهماند چرا قرارگیری در فلان موقعیت، باعث ایجاد این حالت در او میشود. با آنکه شاید برای حل تمام مشکلها یا از بین بردن موقعیتهای استرسزا، راهحلی نباشد ولی صحبت درباره آن و به اشتراک گذاشتن احساسات، باعث حل مشکل و کمترشدن استرس خواهد شد.
نکتهای که افرادی مانند سعید، باید به آن توجه بیشتری داشته باشند تا باعث بروز مشکلات جدی در زندگیشان نشود. در این شرایط بهتر است از همسرتان بخواهیدکه در استرس شما شریک شود. هرگاه همسرتان را مغموم یا عصبی دیدید، به صحبت های او گوش دهید تا بفهمید که چه چیز باعث آزار او میشود، نیازی نیست تا پیشنهاد یا راه حل ارائه دهید، صرفا شنونده باشید.
۲- راههایی غیر از رابطه جنسی برای لذت بردن در کنار یکدیگر پیدا کنید.
اینکه یکی از زوجها میل و علاقه ای به رابطه جنسی نشان نمیدهد، دلیل بر این نیست که نمیتوانید به یکدیگر نزدیک شوید و از بودن با هم لذت ببرید.یکی از عوامل مهم در شکلگیری یک ازدواج موفق، صمیمیت است. بسیاری از افراد صمیمیت را در برقرار کردن رابطه زناشویی میدانند، در صورتی که منظور از صمیمیت، بسیار فراتر از برقراری رابطه زناشویی است. صمیمی بودن یعنی زوج افکار و احساسات خود را آشکارا بیان کنند (گرچه بیان آن مشکل است) و صادق باشند که به آن «صمیمیت عاطفی» گفته میشود. وجود چنین رابطهای به خصوص در مواردی که یکی از طرفین دچار استرس شده است، این فرصت را به طرف مقابل میدهد از او حمایت کند.
گاهی وقتی که همسران صرف صحبت با دوستان خود میکنند، بیشتر از زمانی است که به هم اختصاص میدهند، چون احساس میکنند شاید همسرشان نتواند مشکل آنها را بفهمد. درحالی که یکی از آسیبرسانترین موارد به روابط دو جانبه و ایجاد احساس طردشدن در طرف مقابل، دوری کردن از او در مواجهه با موقعیتهای استرسزاست. مشکلی که سعید و مینا با آن دست به گریبانند.
معمولا استرسهای کاری روی رفتار افراد تاثیر میگذارند. این استرسها چه زمانی میتوانند مشکلساز باشند؟
نتایج بررسیها نشان میدهد استرس کاری، از عوامل مهم و موثر در ایجاد نارضایتی زوجها از ازدواج است. در قرن بیست و یکم، اعتیاد به اینترنت، صحبت زیاد با تلفن همراه و نامههای الکترونیکی و… از دیگر مواردی است که در روابط بین زوجها آثار سوء دارد و باعث میشود زن یا شوهر احساس تنهایی کنند و به مرور زمان رابطهشان آسیب ببیند. زوجها باید ارتباط با همدیگر را مانند یک شغل تمام وقت بدانند و اگر یکی از طرفین غرق در کارها و استرسهای روزانه است و با وجود تلاش زیاد نمیتواند به زندگی طبیعی برگردد و این مشکلات را حل کند، مشورت با کارشناسان اهمیت پیدا میکند زیرا علایمی مانند افسردگی، تنهایی و تغییر خلق از پیامدهای اهمیت ندادن به استرس در زندگی مشترک یا خارج از محیط خانه است. استرس در اشکال متعدد میتواند به فرد روی بیاورد و نباید فراموش کرد برخورد افراد مختلف با استرس متفاوت است. گرچه نمیتوان تمام استرسهای زندگی روزمره را برطرف کرد ولی باید دانست چگونه میتوان با آنها برخورد کرد.
زوجها برای مدیریت استرس باید چه مهارتهایی را در زندگی مشترک به کار ببرند؟
اجازه ندهید استرس و فشار روحی جزء عادتهای زندگی شما درآید. اینکه مدت کوتاهی بطور موقتی گرفتار مشکل باشید و فشار و استرس روحی داشته باشید، مسئله ای کاملا طبیعی و عادی است. اما اگر این فشارها و استرس ها جزیی از برنامه روزانه شما در زندگی شد، دیگر امری طبیعی نیست.
یک تعطیلات آخر هفته را سعی کنید به چیزی جز همسرتان فکر نکنید.
چگونگی تاثیرگذاری استرس بر رابطه جنسی
استرس به اشکال مختلف میآید: استرس کاری، استرس خانوادگی، استرس پول، استرس در روابط. از اینرو تعجبی ندارد که حتی بتواند بر روابط جنسی شما نیز تاثیر بگذارد. برای مثال، نگرانی و افسردگی دو مورد از حالتهای استرس زا هستند که میتواند هر رابطه ی جنسی را ویران کند.
مردها و زنها، هر کدام به صورتی متفاوت در مقابل استرس واکنش میدهند، تفاوتهایی که بر چگونگی روابط جنسی آنها تاثیر گذار است.
محققین رفتارگرا،کشف کردند که حیوانات، که شامل انسانها نیز میشود، بطور کلی در مقابل استرسهایی مثل خطر حمله ، به یکی از این دو حالت واکنش میدهند: یا فرار میکنند ، یا اینکه می ایستند و از خود دفاع میکنند.
میتوان این واکنش را به همه موقعیتها بسط داد و عنوان کرد که این دو حالت ، تنها واکنشهای افراد به استرس است. اما در واقعیت، انسانها و حیوانات واکنشهای بسیار زیادی در مقابل استرس دارند، جنگیدن و فرار کردن از همه این واکنش ها واضح تر و آشکار تر است. اما مدت زمان زیادی قبل از اینکه شما بجنگید یا فرار کنید، شما آمادگی های فیزیکی یا روانی بسیار بیشتری را تجربه میکنید. مثل تغییر در ترشحات هورمونی ، غلظت خون و فعالیت گوارشی و تغییرات فکری و روحی.
البته این واکنشات فقط در مواجهه با خطر اتفاق نمی افتد. حتی هنگام تجربه های مثبت و خوشایند، مثل رابطه جنسی نیز این تغییرات رخ میدهد.
تا گذشته ای بسیار نزدیک تصور می شد که زن ها و مردها در مواجهه با استرس به طوری مشابه واکنش می دهند. اما تحقیقات اخیر ثابت کرده است که این عقیده کاملاً اشتباه است و جنسیت نیز در این زمینه نقش دارد.
تحقیقات نشان داده است که زن ها به جای جنگیدن، با استراتژی که “کنار آمدن و دوستانه رفتار کردن” نامیده می شود به استرس واکنش می دهند. زنهایی که از این استراتژی استفاده می کنند، در این موقعیت ها معمولاً تلاش می کنند تا فرزندان خود را حفاظت کنند و از زنان دیگر کمک می خواهند. این محققین تصور می کنند که این نوع واکنش ممکن است به خاطر تفاوت های هورمونی باشد.
تفاوت های جنسیتی در برخورد با استرس، همچنین واکنش های جنسی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال، در تحقیقی که بر روی تاثیر عصبانیت و اضطراب بر میل جنسی انجام گرفت، از گروهی از دانشجویان خواسته شد تا به نوارهای یک زوج در حال انجام رابطه جنسی گوش بدهند.
در این نوار، دو زوجی که رابطه ی جنسی را انجام می دادند، در قسمت هایی بسیار به یکدیگر نزدیک می شوند. همه ی دانشجویان اظهار داشتند که با گوش دادن به چنین رابطه ی جنسی که فاقد هرگونه اضطراب و عصبانیت بوده، میل جنسیشان افزایش یافته است. اما درجایی که کمی اضطراب وارد آن رابطه می شود، میل جنسی آنها نیز کاهش یافته است. تا اینجا نظر دانشجویان دختر و پسر با هم یکسان بود. اما نکته ی جالب اینجاست که دانشجویان پسر اعلام کردند که با وجود آن عصبانیت و اضطراب وارده، با برکشت صمیمیت بین آن زوج، میل جنسی آنها نیز بار دیگر افزایش یافت اما دانشجویان دختر خلاف آن را گزارش دادند. این محققین اینطور نتیجه گیری کردند که این تفاوت به این دلیل است که جنس مرد فقط بر روی خود رابطه ی جنسی تمرکز دارد و خصوصیات منفی در روابط را نادیده می گیرد، درحالیکه این احساساست منفی برای زنان بسیار مهم است.
استرس و سلامت جنسی
اختلال های اضطرابی و استرس ها می توانند طیف گسترده ای از اختلال های جنسی از قبیل زودانزالی، ناتوانی و بی میلی جنسی را در مردان، کاهش برانگیختگی و نرسیدن به ارگاسم (اوج لذت جنسی) را در زنان ایجاد کند. بروز این گونه مشکلات در روابط زناشویی، خود عامل استرس زا محسوب شده و در صورت بی توجهی و درمان نشدن، با تشکیل یک چرخه معیوب، ممکن است به تشدید اختلال های جنسی بینجامد. به همین علت در زوجینی که با اختلال های جنسی مراجعه می کنند، توجه به عوامل پیدا و پنهان استرس زا در زندگی آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
برای نمونه، استرس های شغلی از جمله انواع استرس های شایع است که در زوجین مبتلا به مشکلات جنسی حتما باید مورد توجه قرار گیرد. افرادی که مشاغل پراسترس دارند، شیفت شب دارند و در محیط های پرسروصدا کار می کنند، ممکن است به یکی از انواع مشکلات جنسی دچار شوند. همچنین برخی عادات مضر در افراد پراسترس و مضطرب بیشتر از سایرین دیده می شود که این عادات نیز در بروز اختلال های جنسی سهم بسزایی دارند. از سوی دیگر برخی افراد پراسترس به سیگار، الکل یا مواد مخدر روی می آورند که درباره تاثیر آنها بر بروز اختلا ل های جنسی پژوهش های متعددی صورت گرفته است.
مشکلات جنسی استرس زا
ترس از بارداری، ترس از ارضا نشدن همسر و ترس از نداشتن توانایی برای رابطه زناشویی مطلوب از استرس هایی است که اگر رفع نشود، زندگی زناشویی را با مشکلات متعددی روبه رو می کند. به دفعات دیده شده زوجینی که برای درمان ناباروری اقدام می کنند، در مسیر درمان با انواع مشکلات جنسی روبه رو می شوند که البته صرفا بر اثر استرس ناباروری پدید آمده است. وظیفه درمانگر در برخورد با مشکلات جنسی توجه به استرس های زوجین و کمک به رفع آنهاست
زوجین نیز باید تا حد امکان استرس های مختلفی را که بر زندگی زناشویی آنان سایه انداخته، شناسایی کنند و در صورت امکان، با به کار بستن راهکارهایی، فشار ناشی از آن را کاهش دهند. فراگیری مهارت های زندگی و به کار بستن آن از جمله این راهکارهاست. بی شک زوجینی که مهارت حل مساله را به خوبی فرا گرفته اند با مشکلات و مسایل، برخورد اصولی و منطقی تر دارند و از این طریق فشار ناشی از استرس را به حداقل می رسانند. نکته مهم دیگر در مقابله با استرس و اضطراب مرضی و ناتوان کننده، کمک گرفتن از مشاوره و درمان روان پزشکان و روان شناسان است.
گاهی افراد برای مقابله با بی خوابی، آشفتگی و سایر علایم ناشی از اضطراب و فشارهای عصبی خودسرانه به انواع و اقسام داروهای آرام بخش روی می آورند، بی اطلاع از اینکه این داروها می توانند در صورت مصرف نابجا، غیرمنطقی و بی رویه به مشکلات جنسی دامن بزنند. مصرف دارو در مقابله با اضطراب و علایم آن شاید ساده ترین راه باشد اما قطعا بی عارضه ترین، موثرترین و صحیح ترین روش نیست. افرادی که با انواع استرس و با درجات متوسط تا شدید آن مواجهند، ضروری است که فنون مختلفی را که برای آرام بخشی وجود دارد فرا بگیرند. ریلکسیشن، مدیتیشن و نظایر اینها به فرد کمک می کند تا برای زمانی فارغ از استرس های محیطی به آرامش برسد و از همه مهم تر اینکه اختصاص اوقاتی از شبانه روز برای راز و نیاز با پروردگار موجب می شود تا فرد به آرامشی عمیق دست یابد. به هرحال زوجین باید بدانند که رابطه زناشویی لذت بخش فقط در شرایطی به دور از هرگونه تنش و اضطراب حاصل می شود و هر فکر، رفتار یا گفتاری که این شرایط را به هم بزند این رابطه را مختل خواهد کرد.