امواج مغزی چه هستند؟

بنیان تمامی افکار و احساسات و رفتار انسان ریشه در ارتبات سلول های عصبی مغز ما به نام نورون است. مغز ما دارای ۱۰۰ میلیارد نورون است(به نقل از دانشگاه واشنگتن) و این نورون ها با سیگنال های الکتریکی و شیمیایی با هم ارتباط بر قرار میکنند. نورون های ما به یک دیگر متصل نیستند اما وقتی که یک نورون یک جریان الکتریکی ایجاد میکند باعث ازاد شدن مواد شیمیایی خواهد شد که این مواد به سرعت واردنورون بعدش میشوند و ماشه یک جریان الکتریکی دیگر را در نورون می کشند.

این دریچه نورونی باعث حرکت ذرات شارژ شده از قبیل یون های سدیم و پتاسیم بین نورون های دیگر میشود . تکرار این زنجیره ی پالس الکتریکی+ آزاد شدن مواد شیمیایی باعث به وجود آمدن یک جریان الکتریکی میشه. هر چقدر نورون های بیشتری فعال باشن این جریان زیاد تر میشه. این چیزیه کا ما بهش میگیم “آگاهی” یا همون فعالیت مغزی. یک نورن به تنهایی کار خاصی رو نمیتونه انجام بده ولی وقتی که شبکه ۱۰۰ میلیاردی ازین سلول ها داشته باشیم که با سرعت زیاد میتونن باهم ارتباط برقرار کنن و جریان های الکتریکی به هم بفرستن و هرکدوم مقداریشو ذخیره و پردازش کنه اون وقت اتفاقی میافته که بهش میگیم “خود اگاهی”.

این جریان های الکتریکی در مغز ما چون همشون دارای افت خیز و دارای فرکانس هستن موج تلقی میشن. فرض کنین مغز ما یک آدمه که داره راه میره. از راه رفتن خیلی آرام شروع میکنه تا دویدن با سرعت خیلی بالا. این اوج گرفتن رو میشه در چند قسمت دسته بندی کرد از کند به سریع.

امواج مغز ما رو هم بر اساس فرکانسشون میشه به چهار دسته موج اصلی “بتا،الفا،تتا،دلتا” تقسیم کرد. به ترتیب فرکانس شروع میکنیم.

دلتا با داشتن بزرگترین میدان نوسان، دارای کمترین فرکانس است. فرکانس این موج معمولا ۳٫۵ هرتز است .این نوع موج در در آرام ترین لحظات مغز ما وجود دارد. وقتی که شما خواب بدون رویا دارید مغز شما این موج را ایجاد میکند.در این حالت مغز شما خستگی در میکند و بدن شروع به بازسازی و ترمیم خود میکند.

تتا:فرکانس بین ۵تا۸ هرتز دارد. این امواج معمولا در حالت ارامش شما به وجود می آید وقتی که حالت خواب آلودگی دارید یا در حال مدیتیشن هستید و ذهن شما آرام است. تا بحال شده وقتی که دارید راه می روید یا رانندگی می کنید متوجه می شوید که بخشی از مسیری را که طی کرده اید اصلا به خاطر ندارید و انگار که در نقطه حرکتتان ناگهان ظاهر شدید؟ وقتی که روی تخت دراز می کشید و حالت بیهوشی و منگی دارید. این فعالیت موج تتای مغز شماست. این موج ها همچنین در خواب های رویا دار نیز ایجاد می شوند.

آلفا:فرکانس ۹تا ۱۴ هرتز. موجی که در حالت خستگی هشیار ایجاد می شود. وقتی که از سر کار برگشتید و روی صندلی می نشینید این امواج فعال اند. وقتی نسبتا آرامید و یا در حال رویا پردازی روزانه هستید این امواج از مغز شما منتشر می شوند. وقتی که در حال قدم زدن در باغ هستید و مغز شما در حالت استراحت کردن است. در این مرحله ی فعالیت، مغز ما هشیار،آرام و با بقیه بدن ارتباط مناسبی دارد و آماده یاد گیری مطالب نسبتا ساده است.

بتا: با فرکانسی از ۱۵ تا ۴۰ هرتز در بین امواج چهارگانه مغز قویترین موج مغزی است. وقتی که مغز شما در حال تفکرات و محاسبات عمیق است و یا وقتی مشغول مناظره ،مذاکره و مباحثه جدی با افراد دیگر هستید، مغز شما دارای بیشترین نوع فعالیت و تحرک است. معلمی که درس می دهد، شخصی که سخنرانی میکند یا مجری یک برنامه تلویزیونی دارای این نوع امواج مغزی است.

اما نوعی دیگر از موج به نام امواج گاما وجود دارد که قبل از این، این موج را جزء بینظمی و اختشاشات مغز قرار میدادند ولی تحقیقات بعدی نشان داد که این موج در اصل سریع ترین و قوی ترین موج مغزی با فرکانسی از ۳۰ تا ۸۰ هرتز است. این موج در شدید ترین فعالیت های مغزی ایجاد میشود. یادگیری مطالب سنگین، تصمیمات جدی، احساسات عمیق ما مانند انسان دوشتی و عشق. گرچه هنوز این امواج جای تحقیق و بررسی زیادی دارند، تصور می شود که موج گاما نهایت قدرت و همچنین تشکیل دهنده آگاهی ماست.