حرفهای جالب قدیمیترین فسیل گیاهی جهان
دانشمندان موزهی تاریخ طبیعی سوئد، فسیل احتمالی جلبک قرمز با قدمت ۱.۶ میلیارد سال را یافتند. این یافتههای دیدنی و جذاب که در ۱۴ مارس ۲۰۱۷ در مجلهی PLOS Biology به چاپ رسید، نشان میدهد که حیات چند سلولی پیشرفته بسیار زودتر از آنچه قبلاً تصور میشد، به تکامل رسیده است.
دانشمندان دو نوع فسیل شبیه جلبک قرمز در چیکاروت هند یافتند که بهشکل منحصر به فردی درلایههای سنگهای رسوبی بهخوبی حفظ شدهاند. نوعی بهصورت رشته مانند و دیگری متشکل از کولونیهای گوشتی است. دانشمندان میتوانستند ساختار داخلی سلول و به اصطلاح مخزن سلول را مشاهده کنند که شامل دستهای از رشتههای بستهبندی شده و گسترده است که بخش گوشتی بدن را تشکیل میدهد و دارای ویژگیهایی شبیه به جلبک قرمز است.
«استفان بنگتسون» استاد بازنشستهی دیرینهشناسی موزهی تاریخ طبیعی سوئد گفت: «به این علت که از DNA این گیاه باستانی چیزی باقی نمانده، نمیتوان صددرصد درمورد مواد سازندهی آن اطمینان داشت، اما شخصیتهای علمی درمورد ریختشناسی و ساختار جلبک قرمز اتفاق نظر دارند.»
اولین اثر حیات بر روی زمین به حداقل ۳.۵ میلیارد سال قبل باز میگردد. این موجودات تک سلولی، بر خلاف یوکاریوتها، فاقد هسته و اندامکهای دیگر هستند. اندامکهای یوکاریوتی چند سلولی بزرگ، در حدود ۶۰۰ میلیون سال پیش، در زمان ورود به عصر فانروزوئیک یا همان عصر زندگی قابل مشاهده، بیش از پیش تکامل یافتند.
اخیراً اکتشاف یوکاریوتهای چند سلولی به حداقل میزان خود رسیده و تجزیه و تحلیل آن دشوار شده است و تلاش دانشمندان برای بازسازی و تعیین دقیق تاریخ درخت زندگی افزایش یافته است. قدیمیترین فسیل جلبک قرمز یافت شده قبل از این کشف اخیر، ۱.۲ میلیارد سال سن دارد. فسیلهای هندی، ۴۰۰ میلیون سال قدمت دارند و به مراتب قدیمیترین فسیل گیاه مانندی هستند که تا کنون یافت شده و این نشان میدهد که اولین شاخههای درخت زندگی نیاز به تنظیم دوباره دارند.
استفان بنگتسون بر این باور است که عصر زندگی قابل مشاهده بسیار زودتر از آنچه قبلا تصور میشد، آغاز شده است. این شبه جلبک قرمز در لایههای فسیلی سیانو باکتریها که استروماتولیت نام دارند، در فوسفوریتهای ۱.۶ میلیارد سالهی هندی قرار گرفته است. نوع رشته مانند آن برای اولین بار کشف شد و هنگامی که دانشجوی دکترا «ترزا سالستد»، استراماتولیتها را بررسی کرد به سازهای پیچیدهتر و گوشتی برخورد. او میگوید: «آنقدر هیجانزده بودم که مجبور شدم قبل از اینکه با سرپرستم راجع به آنچه دیده بودم صحبت کنم، سه بار اطراف ساختمان دویدم.»
این گروه تحقیقاتی قادر به مشاهدهی داخل جلبک، با کمک اشعه ایکس میکروسکوپ توموگرافی مبتنی بر سینکروترون، بود. در میان چیزهای دیگر، آنچه که توجه همه را به خود جلب کرد، پلاکتهایی بود که بهطور منظم درجای جای هرسلول مشاهده میشد، که طبق باور محققان، قطعاتی از کلروپلاست یا همان اندامکهای درون سلولهای گیاهی است که فتوسنتز، درون آن انجام میگیرد. آنها همچنین ساختارهای مجزا و منظمی را در مرکز هر یک از دیوارههای سلول مشاهده کردند که شباهت زیادی با جلبک قرمز دارند.