خیانت زناشویی

تعریف در زمینه خیانت زناشویی جامعیت و کلیت ندارد، بدلیل این که افراد ممکن است به طرق مختلف ناقض تعهدات زناشوئی خود گردند، بدون اینکه رابطه جنسی با فرد دیگر داشته باشند. افراد ممکن است هم در آمیزش جنسی و هم با رابطه عاطفی با فردی غیر از همسر اقدام به خیانت نمایند (باس[۱] و شاکلفورد[۲] ۱۹۹۷؛ صفایی، ۱۳۹۱). در ادبیات موضوع اشکال زیادی از خیانت شناسایی شده است. به همین دلیل مقایسه مطالعات مشکل است. اسامی زیادی برای این روابط استفاده شده است؛ چند همسری، ارتباط خارج زناشوئی، روابط فرازناشوئی، ارتباط جنسی خارج از زناشوئی، بی وفایی، معاشقه و خیانت (یابلونسکی[۳] ۱۹۷۹؛کرمانیها، ۱۳۹۳). اما دو اصطلاح خیانت و روابط فرازناشوئی بیشترین کاربرد را در ادبیات پژوهش داشته است .

معنای لغوی روابط فرازناشوئی به معنای غدر، مکر، نقص عهد و پیمان، نادرستی، زناکاری، خروج از مأموریت و ارتکاب منعیات است (عبدالملکی ، ۱۳۹۲) . یکی از اولین نویسنده­هایی که روابط فرازناشوئی را تعریف کرد تامپسون [۴] (۱۹۸۴) بود. بنا به تعریف او رابطه فرازناشوئی عبارت است از: رابطه جنسی خارج از ازدواج بدون آگاهی شریک زندگی (محمد اسماعیل، ۱۳۸۹).

تعاریف مختلف در زمینه خیانت عبارتند از:

خیانت عاطفی، فرد علاوه بر داشتن یک همسر / معشوقه، در دام عشق و دوست داشتن فرد دیگری می‌افتد (میلر و مانر،[۵] ۲۰۰۹).
خیانت عاطفی هنگام ارتباط با شخص دیگری غیر از همسر صورت می‌گیرد که با صمیمیت عاطفی، رابطه جنسی و پنهان کاری مشخص می‌شود و وجود هر سه مولفه ذکر شده در این رابطه ضروری است (گلاس، ۲۰۰۳).
خیانت تخطی از پیمان مفروض یا بیان شدۀ بین زوجین در مورد انحصاریت عاطفی و جنسی که به صورت یک راز، بدون آگاهی و رضایت طرف مقابل صورت می‌گیرد (ویکس، ۲۰۰۳).

شباهت­ها و تفاوت‌های بی وفایی و خیانت تشابه میان خیانت و بی وفایی

کاوه در کتاب همسران، بی وفایی و خیانت؛ پس از تعریف مفهوم خیانت شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را بیان نموده است.

بی وفایی را می‌توان برقراری ارتباط عاطفی با فردی از جنس مخالف خارج از چارچوب خانواده دانست و خیانت را برقراری ارتباط جنسی با فردی از جنس مخالف خارج از چارچوب خانواده (کاوه، ۱۳۸۷).

بنا بر تعریف فوق شباهت هایی میان این دو مفهوم وجود دارد:

۱٫انگیزه عمده بی وفایی و خیانت نوعی لذت جویی است.
۲٫بی وفایی و خیانت مخفیانه و بدون اطلاع همسر صورت می‌گیرد.
۳٫بدون توسل به دروغ، بی وفایی و خیانت امکان پذیر نیست.
۴٫نوعی خوگیری در بی وفایی و خیانت ایجاد می‌شود که اقدام کننده پس از مدتی قادر به خودداری از آن نخواهد بود.
۵٫فردی که از بی وفایی و خیانت همسرش آگاه شود، ضربه عاطفی و روانی شدیدی را تجربه خواهد کرد.
۶٫در هر دو مورد بی وفایی و خیانت ذهن و توجه فرد به جای همسر، صرف فرد دیگر می‌شود.
۷٫در هر دو مورد عشق و محبتی که باید صرف همسر شود برای فرد دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۸٫در هر دو مورد بی وفایی و خیانت فرد عمدتا قصد طلاق یا جدا شدن از همسرش ندارد (کاوه، ۱۳۸۷).

تفاوت میان بی وفایی و خیانت

عمده ترین نکاتی را که در این مورد می‌توان مطرح نمود به قرار زیر است:
۱٫بی وفایی مرحله‌ای خفیف تر از خیانت است.
۲٫دست کشیدن و کنار گذاشتن بی وفایی در مقایسه با خیانت آسان تر است.
۳٫بی وفایی آسیب و عوارض به مراتب کمتری را در مقایسه با خیانت به همراه دارد.
۴٫بخشش بی وفایی از سوی همسر در مقایسه با خیانت به مراتب آسان تر است (کاوه، ۱۳۸۷).

انواع خیانت‌های زناشوئی

در منابع علمی موجود، بی وفایی و خیانت‌های زناشوئی دسته بندی شده است. بطور کلی، می‌توان انواع خیانت‌های زناشوئی را بر روی یک طیف در نظرگرفت که یک سر آن بی وفایی عاطفی قرار دارد و سر دیگر آن خیانت جنسی. این دیدگاه خیانت و بی وفایی را به سه دسته همراه با طبقه بندی‌های فرعی تقسیم می‌کند که عبارتند از:

الف: خیانت‌های عاطفی: در این نوع از بی وفایی یکی از زوجین به دلایل مختلف، مشکلات و مسائل عاطفی فرد و خانواده را بیش از آن که با همسرش مطرح کند، با دیگری خارج از خانواده اش در میان میگذارد و از او حمایت عاطفی می‌جوید. در واقع فرد غریبه ای، تکیه گاه عاطفی همسر پیمان شکن و بی وفا می‌شود. بی وفایی‌های عاطفی اشکال مختلفی دارند که عبارتند از: ارتباط از طریق اینترنت، ارتباط در محیط‌های کار یا ارتباط تلفنی.

ب: خیانت‌های جنسی: خیانت جنسی به معنای روابط مرد یا زنی دارای همسر با جنس مخالف است که غریبه می‌باشد این خیانت در همه فرهنگ‌ها و تمام اعصار امری ناپسند تلقی شده است. شکل‌های فرعی تر خیانت جنسی عبارتند از: ارتباط جنسی با زنان خیابانی، ارتباط جنسی با هم جنس شان، ارتباط جنسی با افرادی غیر از همسر و کسب لذت از آن ارتباط ها.

ج: خیانت‌های مرکب: خیانت‌های مرکب، شکل ترکیبی بی وفایی‌های عاطفی و خیانت‌های جنسی است. همان گونه که پیش از این گفته شد اگر دو نوع خیانت دیگر (عاطفی و جنسی) را در دو سر طیف بی وفایی و خیانت در نظر بگیریم، می‌توان خیانت ترکیبی را در این دیدگاه در حد وسط منظور کرد. مسیر پیموده شده در این نوع خیانت را می‌توان به شکل روشن تر از انواع دیگر رد یابی کرد. به این ترتیب فرد خیانت کننده یا در آغاز در گیر مسائل عاطفی شده و در نهایت به مسائل جنسی کشیده می‌شود یا ابتدا صرفا در گیر امور جنسی می‌شود و سپس در ارتباطش جنبه‌های عاطفی پدیدار می‌شود