دلیلی برای عدم تقارن دو طرف ماه

طرف نزدیکتر و دورتر ماه از نظر ریختشناسی، ضخامت پوسته و ترکیب مواد با هم تقارن ندارند. مطالعهی جدیدی که در مجلهی Journal of Geophysical Research: Planets به چاپ رسیده، نشان میدهد که این عدمتقارنها در اثر برخورد یک سیارهی کوتوله با ماه در ابتدای تاریخ منظومهی شمسی ایجاد شده است.
راز دو طرف ماه زمانی کشف شد که طی ماموریت آپولو طرف دورتر ماه دیده شد و مشخص شد که تفاوتهای حیرتانگیزی با طرف نزدیکتر آن دارد. اندازهگیریهایی که طی ماموریت «GRAIL» ناسا در سال ۲۰۱۲ انجام شد، جزئیات بیشتری دربارهی ساختار ماه بهدست آمد. این جزئیات شامل این موارد بود که طرف دورتر ضخامت بیشتری دارد و دارای یک لایهی اضافی از مواد است. نظریههای متعددی برای توضیح این عدم تقارن ارائه شده است. یکی از این نظریهها این است که در واقع دو قمر به دور زمین میچرخیدهاند که با یکدیگر ادغام شده اند! نظریهی دیگر این است که یک جرم بزرگ مانند یک سیارهی کوتوله در مداری حول خورشید میچرخیده و به یکباره با ماه برخورد کرده است.
دکتر «منگ ژو» از دانشگاه ماکائو، میگوید: «برخورد یک جسم بزرگ با ماه باید پس از ادغام قمرها و سخت شدن پوستهی آنها رخ داده باشد. اثرات این برخورد امروز باید در ساختار ماه مشخص باشد.» دانشمندان ۳۶۰ شبیهسازی از برخورد یک جرم بزرگ با ماه انجام دادند تا بفهمند آیا این برخورد میلیونها سال پیش رخ داده است یا خیر و اگر رخ داده باشد، میتوانسته پوستهی کنونی ماه را ایجاد کند؟
آنها دریافتند که بهترین نتایج زمانی بهدست میآید که یک جرم با قطر ۷۸۰ کیلومتر با سرعت ۲،۵۰۰ کیلومتر بر ساعت به طرف نزدیکتر ماه برخورد کرده باشد. یکی از دیگر از نتایج خوب زمانی است که قطر جرم ۷۲۰ کیلومتر ولی سرعت برخورد آن ۲۴،۵۰۰ کیلومتر بر ساعت باشد. در هر دو مورد باید طی این برخوردها مواد زیادی بر روی سطح ماه باقی مانده باشد و در واقع ۵ تا ۱۰ کیلومتر به ضخامت طرف دورتر ماه افزوده شده باشد. این اتفاق همان چیزی است که اکنون وجود دارد.
دکتر ژو میگوید: «مطالعهی ما نشان میدهد که جرم برخوردکننده، قمر دوم زمین نبوده است. فرق نمیکند این جرم سیارک بوده یا سیارهی کوتوله، این جرم در مدار خود در حال چرخش بوده و به یکباره با ماه برخورد کرده است. تفاوتهای موجود در ایزوتوپهای پتاسیوم، فسفر و عناصر کمیاب روی زمین مانند تنگستن-۱۸۲ بین سطوح ماه و زمین را نیز میتوان با این مدل توضیح داد. این عناصر میتوانند از یک سیارهی دیگر طی یک برخورد بر روی ماه بهوجود آمده باشند.»