زبالههای پلاستیکی، تهدیدی جدید برای صخرههای مرجانی
وجود ضایعات پلاستیکی احتمال بیمار شدن مرجانها را بهمیزان زیادی افزایش میدهد.
صخرههای مرجانی در حال شکستن نیستند. در کنار تغییرات آبوهوایی و سفید شدن، اکنون حجم زیادی از ضایعات پلاستیکی موجب بیماری آنها شدهاند. هر ساله ۱۲.۷ میلیون تن پلاستیک به اقیانوسها ریخته میشوند؛ اما هنوز هم در مورد مشکلات سلامتی که این مواد برای موجودات دریایی به همراه دارند، چیز زیادی نمیدانیم.
اخیرا در مطالعهای گفته شده است که ضایعات پلاستیکی موجب بیمار شدن صخرههای مرجانی میشوند. تمرکز این منطقه روی آسیا-اقیانوس آرام (بخشهای غربی اقیانوس آرام شامل قسمتهایی از آسیای شرقی، جنوب آسیا، جنوب شرقی آسیا و اقیانوسیه) است که بیش از نیمی از مرجانهای جهان در آن زندگی میکنند.
در این پژوهش بیش از ۱۵۰ صخرهی دریایی در منطقه آسیا-اقیانوس آرام شامل اندونزی، استرالیا، میانمار و تایلند مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس برآوردهای دانشمندان بیش از ۱۱.۱ میلیارد قطعه پلاستیک در این صخرههای مرجانی گرفتار شده اند. اگر این روند ادامه داشته باشد، تا سال ۲۰۲۵ این مقدار چهل درصد افزایش خواهد یافت.
مشکل ضایعات پلاستیکی این است که میکروبها را به خود جذب میکنند. این میکروبها احتمال شیوع بیماری را در صخرههای مرجانی افزایش میدهند. صخرههای مرجانی از تجمع بیشمار موجودات بسیار ریزی که با جلبکهای میکروسکوپی زوگسانتله زندگی میکنند، تشکیل شدهاند. روابط ظریف بین این دو موجود میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. افزایش دمای اقیانوس و آلودگی از عوامل مخرب تأثیرگذار در این زمینه هستند و باکتریهای موجود در زبالههای پلاستیکی نیز این رابطه ظریف را بر هم میزنند.
دانشمندان پس از مطالعهی حدود ۱۲۵ هزار مرجان تشکیلدهندهی صخرههای دریایی از نظر کاهش بافت و ضایعات ناشی از بیماری، توانستند ایدهی خوبی در مورد این مشکل به دست آورند. پژوهشگران طی مطالعهی مناطق تحت بررسی، دریافتند که وجود ضایعات پلاستیکی احتمال بیمار شدن مرجانها را به میزان زیادی افزایش میدهد. احتمال بیماری صخرههای مرجانی در مناطق آلوده به پلاستیک ۸۹ درصد بیشتر بود. در مناطق عاری از این ضایعات، این احتمال فقط چهار درصد بود.
جولیا لمب، پژوهشگر دانشگاه کورنل، میگوید:
ضایعات پلاستیکی همچون خانههای متحرک برای میکروبها عمل میکنند.
قطعات پلاستیکی مانند درپوش بطریها و مسواکها که عمدتا از پلی پروپیلن ساخته میشوند، به مکان استقرار باکتریها تبدیل میشوند. گروهی از بیماریهای مرجانی که باعنوان سندرم سفید شناخته میشوند، حاصل چنین مشکلاتی هستند. جولیا میگوید:
هر قطعه از پلاستیک که اکنون در اقیانوس شناور است، از جانب ما آمده؛ بنابراین این وظیفهی خود ما است که این وضعیت نامطلوب را تغییر دهیم. پیام شخصی ما برای هر فرد این است که بیشتر نگران مقدار پلاستیک یکبارمصرفی که استفاده میکنیم، باشیم و به این فکر کنیم که این پلاستیکها به کجا میروند. همین موارد کوچک، بسیار مهم هستند.
در این زمینه، استرالیای غربی راه درستی را دنبال میکند؛ طرح کنونی آنها اجرای ممنوعیت استفاده از کیسههای پلاستیکی از اواسط سال ۲۰۱۸ است. برخی از فروشگاهها هم اعلام کردهاند که دیگر کیسههای پلاستیکی عرضه نمیکنند.
همراه با ممنوعیت کیسههای پلاستیکی، اکنون فعالان محیط زیست در تلاش برای ممنوعیت استفاده از نیهای پلاستیکی، یکی دیگر از منابع عمده آلودگی هستند؛ اما کیسههای پلاستیکی و نیها، فقط دو مورد از مواد پلاستیکی مختلفی هستند که ما هر روز استفاده میکنیم.
جولیا میگوید:
این مطالعه نشان میدهد که مدیریت صحیح ضایعات پلاستیکی از مشکلاتی که ما در صخرههای مرجانی مشاهده میکنیم، میکاهد؛ بنابراین بهبود زیرساختهای دفع ضایعات پلاستیکی در کشورهای درحالتوسعه باید یک اولویت مهم در سطح جهان باشد.