صحت روانی کودک در گرو رفتار صحیح والدین
یکی از مهمترین مباحث مربوط به صحت، صحت روانی کودکان و نوجوانان است. همانطور که در نوشتههای دیگر نیز تاکید گردیده، دوران کودکی یکی از تاثیرگذارترین و حساسترین مراحل زندگی است و به همین دلیل توجه به صحت روانی در این مرحله نیز بسیار حیاتی و با اهمیت است. تشخیص و رفع مشکلات رفتاری و شخصیتی در سنین پایین کمک بسیار بزرگی در شکلگیری شخصیت سالم افراد در کلانسالی محسوب میشود.
بعضی از اختلالات روانی نسبتا شایع در میان اطفال عبارت اند از: آتیزم Autism یا در خودماندگی، اختلالات یادگیری، اختلال کم توجهی-بیش فعالی، اختلالات دفعی (مثلا شب ادراری) و غیره.
حالا پرسش این است که اگر مشخص شد که طفلی از یک مشکل روانی رنج میبرد، در آن صورت والدین چه نوع برخوردی با طفل خود داشته باشند؟ درینجا چند روش عمده در برخورد با کودکانی که اختلال رفتاری و روانی دارند ذکر میگردند:
هرورزی و توجه مطلوب سبب رشد اعتماد به نفس و رابطهی سازنده بین والدین و فرزندان میشود. پرخاشگری و خشونت برعکس بر رابطه تاثیر منفی به جا میگذارد
۱ – والدین نباید کنترل خود را ازدست داده و زیاد عصبانی شوند، زیرا از دست دادن کنترول و خونسردی سبب تشویش و دلهره بیش از حد آنان میشود که خود سبب میگردد اضطراب و تشویش کودک افزایش یابد.
۲ – والدین نباید یکدیگر را متهم کنند زیرا اتهام و مقصر دانستن یکدیگر سبب ایجاد جنجال و ناسازگاری در خانواده میشود. بدیهی است چنین فضای مخربی نه تنها علت واقعی را مشخص نمیکند بلکه موجب بدتر شدن یا تشدید این اختلالات خواهد شد.
۳ – بعضی از والدین شاید جهت خاموش نمودن رفتارهای ناسازگارانه واختلال رفتاری کودک متوسل به پرخاشگری، تنبیه جسمی (لت و کوب)، تحقیر وسرزنش شوند. این دسته از والدین باید بدانند تنبیه جسمی، تحقیر وسرزنش نه تنها در دراز مدت تأثیری در تداوی اختلال رفتاری کودکان ندارد، بلکه موجب میشود رفتارهای ناسازگارانه و اختلال رفتاری به شکلگستردهتر، جدیدتر و وخیمتر بروز نماید.
۴ – والدین در چنین مواقعی بایستی رفتارهای سازگارانه و صحیح کودکان خود را شناخته و وقتی طفل شان این گونه رفتارها را از خود نمایش میدهد مورد تشویق و تحسین قرار گیرد. مثلا هنگامی که طفل خواسته های خود را با خشونت مطرح نمیکند، تقسیم اوقات خود را منظم پیش میبرد، و در کارهای که به او سپرده شده فعال است باید تشویق شود.
۵ – والدین باید ساختار تربیتی خانوادگی خود را دقیقا مورد بازبینی قرار دهند زیرا اگر سیستم تربیتی شان استوار باشد بر رفتارهای طرد کننده (راندن طفل از خود، بی توجهی مفرط)، بی تفاوت، سختگیرانه و مستبد، این رفتارها میتوانند سبب بروز اختلال رفتاری در دوران کودکی شوند.
۶ – والدین باید علاوه براقدامات فوق در هنگام بروز اختلال رفتاری کودکان به متخصص مربوط خصوصا دکتر اعصاب و روان و اگر امکان داشت به مشاور خانواده مراجعه نمایند تا علت این اختلالات دقیقا مشخص شود، تداوی جامع و صحیح انجام گیرد، و از مزمن شدن این اختلالات جلوگیری شود.
