عاملی برای بهبود سریع اندامها پس از سکتهی مغزی


براساس مطالعهای جدید در اروپا، قربانیان سکتهی مغزی با استفاده از رویکرد درمانی دوگانه در مقایسه با رویکردی تک درمانی بهتر میتوانند اندامهای از کار افتادهشان را حرکت دهند. دانشمندان در موسسهی فناوری فدرال در لوزان سوئیس، اثراتِ استفاده از رابط کامپیوتر – مغزی و شبیهسازی الکتریکی کاربردی بر کسانی که دچار سکتهی مغزی شده بودند را مطالعه کردند. یافتههای آنها اخیراً در مجلهی Nature Communication منتشر شد. پس از سکتهی مغزی، بیماران اغلب به طور جزئی یا کامل در حرکت بدن یا یک دست یا پا ناتوان میشوند. درمانهای گوناگونی برای حرکت مجدد آنها استفاده شده که شبیهسازی عصبی یکی از آنها بوده است.
دکتر «جوز دل آر میلان» گفت: «نکتهی کلیدی شبیهسازی اعصابِ دستِ از کار افتاده است. وقتی سکتهی مغزی باعث شده بخشی از فعالیتهای مغز برای حرکت بدن متوقف شوند، حتی اگر بیمار نتواند واقعاً حرکات را انجام دهد. این شبیهسازی باعث میشود پیوند بین دو مسیر عصبی مجدداً برقرار شده و سیگنال وارد و خارج شود.» در آزمایشی بالینی، ۲۷ بیمار در سنین ۳۶ تا ۳۷ سالگی بین سپتامبر سال ۲۳۰۱۲ تا آگوست سال ۲۰۱۵ مطالعه شدند. همهی آنها جراحت مشابهی داشتند که پس از سکتهی مغزی حداقل ۱۰ ماه قبل منجر به فلج خفیف تا شدید دست شده بود.
نیمی از بیمارانی که با رویکرد درمان دوگانه معالجه شدند، پیشرفتهای معناداری را گزارش دادند. گروه دیگر بیماران فقط با شبیهسازی الکتریکی کاربردی به عنوان گروه کنترل درمان شدند و نتایج قابل تشخیص نبود. میل گفت: «بیمارانی که درمان BCI را دریافت کردند، فعالیت بیشتری را در پیرامون بافت عصبیِ محلِ آسیبدیده نشان دادند. آنها به دلیل شکلپذیریشان توانستند بافت آسیب دیده را فعال کنند.»
سیستم BCI با استفاده از الکترودها مغز بیماران را به کامپیوتر متصل کرد. هر بار که فعالیت الکتریکی شناسایی شد، سیستم ماهیچهی بازویی که حرکات مچ و انگشت را کنترل میکند، شبیهسازی کرد. پس از جلسات ۱۰ ساعته، دانشمندان پیشرفت معناداری را در تحرک بازو مشاهده کردند. پس از درمان کامل، نمرات آزمایش بیش از دو برابرِ گروه دوم بودند.
در گروه دوم نیز ماهیچههای دست بیماران به طور تصادفی تحریک شدند. همانند گروه کنترل، محققان بررسی کردند که چه میزان پیشرفت بیشترِ عملکرد حرکتی به سیستم BCI نسبت داده میشود. به گفتهی محققان، EEGها افزایش اتصالات میان مناطق قشر حرکتیِ نیمکرهی آسیبدیدهی مغز را نشان دادند که با افزایش سهولت حرکات همراه بود.
مهمتر از آن، به گفتهی محققان، بیماران تحرکِ بازیابیشدهشان را ظرف شش تا دوازده ماه پیگیری از دست ندادند. محققان نوشتند: «درمان BCI-FES باعث کاهش درمان بالینی مهم و ماندگار و از لحاظ آماری معناداری در اختلالاتِ خفیف تا شدیدِ بیمارانی که دچار سکتهی مغزی شدند، شد. به ویژه، ماندگاری پیشرفتهای بالینی مربوطه حداقل به مدت شش ماه پس از پایان درمان بسیار حائز اهمیت است.»