مسیر فرگشت ما انسانها چگونه بوده است؟
محققین موسسهی دادههای بزرگ آکسفورد، قدم بزرگی در زمینهی تهیهی نقشهی ژنتیکی در بَر گیرندهی ارتباطات همهی انسانها برداشتهاند. در این کار آنها رد اجداد همهی انسانها را دنبال کردهاند. نتایج این مطالعهی جدید در مجلهی Science به چاپ رسیده است.
تحقیقات مربوط به ژنتیک انسانها طی دو دههی گذشته پیشرفتهای بزرگی داشته است و دادههای ژنوم مربوط به صدها هزار انسان بهدست آمده است. با این کار، این امکان فراهم میشود که منشاء گوناگونی ژنتیکی انسانها ردیابی شود و به این ترتیب، بتوان نقشهی کاملی از ارتباطات انسانها در سراسر دنیا بهدست آورد.
چالش اصلی برای انجام این کار در پیدا کردن راهی برای ترکیب توالی ژنوم پایگاه دادههای مختلف و متعدد و توسعهی الگوریتمی است که بتواند این دادههای بسیار زیاد را پردازش کند. اکنون محققین توانستهاند راهی برای حل این چالش پیدا کنند و میلیونها توالی ژنوم مختلف را مورد بررسی قرار دادهاند.
در این مطالعه، در واقع یک درخت خانوادگی عظیم تهیه شده است. این نقشهی ژنشناسی به دانشمندان کمک کرده است تا بدانند توالی ژنتیکی کدام شخص با چه افرادی از سراسر دنیا ارتباط دارد.
از آنجا که نواحی فردی ژنوم تنها از طریق یکی از والدین به فرزند به ارث میرسد، میتوان جد هر نقطه از ژنوم را به عنوان بخشی از یک درخت بزرگ در نظر گرفت. با این کار، میتوان جد هر بخش از ژنوم انسان را پیدا کرد و دریافت که این ژن برای اولین بار در کجا بُروز پیدا کرده است.
در این مطالعهی جدید، در واقع ژنوم اجداد انسانها بازسازی شده است و به کمک آنها شبکهی گستردهی ارتباطات بین انسانها تهیه شده است. با این اطلاعات میتوان در مرحلهی بعد دریافت که این اجداد در چه زمانی و در چه مکانی زندگی میکردهاند. رویکرد جدید استفاده شده این توانایی را دارد که هم دیانای مدرن را شامل شود و هم دیانای مربوط به انسانهای باستانی را در بر بگیرد.
در این مطالعه، دادههای مربوط به ۸ پایگاه دادهی مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و به طور کل ژنوم فردی ۳،۶۰۹ نفر را در بر میگیرد. این افراد از ۲۱۵ جمعیت انسانی مختلف انتخاب شدهاند. شبکهای که در نهایت با استفاده از این رویکرد بهدست آمده است، ۲۷ میلیون انسان را شامل میشود که ارتباطات آنها به طور دقیق با یکدیگر مشخص شده است.
اضافه کردن دادههای مکانی به شبکهی تهیه شده مشخص میکند که اجداد انسانهای مورد بررسی کجا زندگی کردهاند و به این ترتیب میتوان رخدادهای کلیدی در تکامل انسانها را شناسایی کرد. با این کار میتوان زمان دقیق مهاجرت انسانها از آفریقا را نیز تخمین زد.