وسایل جراحی ممکن است موجب انتقال پروتئینهای مرتبط با آلزایمر بین بیماران شود
تحقیقات جدید نشان میدهد که پروتئینهای مرتبط با بیماری آلزایمر میتواند از راه ابزارهای جراحی آلوده بین بیماران انتقال یابد.
هرچند هنوز مشخص نیست که آلزایمر به علت پروتئینهایی که به این طریق منتقل میشوند، ایجاد میشود، اما پژوهشگران هشت مورد از بیماران مبتلا به آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی (CAA) را پیدا کردند که در سنین جوانی یک عمل مغز را تجربه کرده بودند. اگرچه تعداد مواردی که تا کنون شناسایی شده اند، ناچیز است، ولی این موضوع میتواند موجب بازنگری در فرآیندهای ضد عفونی و نحوه استفاده ازوسایل جراحی در آینده شود.
با توجه به اینکه هیچکدام از این هشت نفر دارای استعداد ژنتیکی ابتلا به این بیماری نبودند، این احتمال وجود دارد که طی عمل جراحی که در گذشته روی مغز آنها انجام شده است، پروتئینهای آمیلوئیدی به مغزشان منتقل شده باشد (پروتئینهای چسبندهای که با آغاز بیماری CAA و آلزایمر مرتبط اند).
سباستین براندنر از دانشگاه لندن میگوید:
ما شواهد جدیدی مبنی بر اینکه ممکن است پروتئین بتا آمیلوئید قابل انتقال باشد، پیدا کردهآلزایمر ایم. البته این بدان معنا نیست که بیماری آلزایمر میتواند منتقل شود، زیرا ما مقدار معنیداری از پروتئین تائو را که یکی دیگر از پروتئینهای مهم بیماری آلزایمر است، پیدا نکردیم.
در حالی که دانشمندان هنوز هم در مورد اینکه اصلا چگونه آلزایمر آغاز میشود، مطمئن نیستند ولی به نظر میرسد که تشکیل پروتئینهای آمیلوئید بتا و تائو در مغز – که منجر به اشکال در عملکرد طبیعی مغز میشود – از نشانههای اصلی بیماری باشد.
ممکن است که پروتئین آمیلوئید از طریق ابزار جراحی آلوده از یک بیمار به بیمار دیگر منتقل شده باشد؛ هرچند باید توجه داشت که در همه این هشت مورد، عمل جراحی دوران کودکی قبل از تغییرات اخیر در روشهای ضدعفونی و استریل کردن انجام شده است. به عبارت دیگر، ممکن است در حال حاضر این مشکل دیگر وجود نداشته باشد، اما دانشمندان مسئول این مطالعهی نمیخواهند هیچ احتمالی را نادیده بگیرند.
شواهد حاصل از تشکیل پروتئین آمیلوئید
براندنر میگوید:
یافتههای ما مربوط به روشهای جراحی مغز و اعصاب که مدتها پیش انجام شده است، می باشد. با این وجود، احتمال انتقال پروتئین پاتولوژیک، در حالی که نادر است، باید منجر به بازنگری در روشهای ضدعفونی و افزایش سطح ایمنی روشهای جراحی شود.
این تیم پژوهش چهار نفر مبتلا به CAA را که در جوانی داری عمل جراحی بودهاند، را پیدا کردند و سپس به رکوردهای قدیمیتر نگاه کردند تا چهار مورد دیگر که با این الگو همخوانی داشته باشند، را پیدا کنند.
مطالعهی دیگری در مورد احتمال انتقال بیماری کروتسفلد-جاکوب، یکی دیگر از بیماریهای مغز، از طریق پروتئینهایی به نام پریون که به وسایل جراحی می چسبند، هشدار داده بود. در حقیقت آن مطالعه بود که موجب شد بازنگریهای اخیر در استانداردهای استریل سازی وسایل صورت گیرد.
مشکل این است که پروتئینهای آمیلوئید در برابر روشهای معمول جوشاندن و خشک کردن و نیز قرار دادن وسایل در معرض فرمالدهید بسیار مقاوم هستند. داشتن ابزارهایی که در موقعیتهایی فقط یک بار از آنها استفاده شود، چیزی است که اکنون دانشمندان پیشنهاد میکنند.
البته هیچکدام از این هشت بیمار مبتلا به آلزایمر نبودند ولی این احتمال وجود دارد در صورتی که پروتینهای آمیلوئید از این را به مغز منتقل شوند، مغز آسیب پذیرتر شود.
در حال حاضر پژوهشگران میخواهند مطالعات بیشتری در مورد امکان انتقال پروتئینها به این شیوه انجام دهند. با افزایش تعداد عمل جراحی مغز و اعصاب در افراد مسن و افزایش این پروتئینها با افزایش سن باید در این زمینه بررسیهای بیشتری انجام شود.
یکی از اعضای این تیم، سیمون مید میگوید:
چندین توضیح معقول برای یافتههای ما وجود دارد که ما هنوز نمیتوانیم آن ها را رد کنیم؛ تحقیقات بیشتری همچون یک مطالعهی اپیدمیولوژیک وسیع لازم است تا همه چیز روشن شود.
این یافتهها در Acta Neuropathologica منتشر شده است.