چرا باید جلوی کلون‌سازی انسان گرفته شود؟
یک دهه از شبیه‌سازی اولین گوسفند جهان می‌گذرد اما هنوز خبری از شبیه‌سازی یا کلون‌سازی انسان نیست؛ به گفته دانشمندان تنها مسائل اخلاقی نیست که جلوی این پیشرفت را گرفته است.
کلون یا تاگ در زیست‌شناسی به سلول‌های مشابهی گفته می‌شود که از یک سلول منفرد ایجاد شده‌اند. مثلاً یک کلون باکتری متشکل از تعداد زیادی سلول باکتری است که از یک باکتری اولیه ایجاد شده‌اند.
مراد از کلون‌سازی نیز به وجود آوردن موجوداتی است که از نظر ژنتیکی مشابه یکدیگرند. از دو طریق ایجاد چنین نمونه‌ای امکان‌پذیر است: تقسیم جنینی یا انتقال هسته سلولی. در تقسیم جنینی، جنین در مراحل اولیه رشد خود به دو یا بیش از دو قسمت تقسیم و هر قسمت تبدیل به یک موجود مستقل می‌شود. هر تکه از جنین قابلیت آن را دارد که به یک بلاستوسیست و از آن طریق به یک جنین کامل تبدیل شود. از همین طریق است که دوقلوهای تک تخمی به وجود می‌آیند که از نظر ژنتیکی با یکدیگر تفاوتی ندارند. کلون‌سازی از طریق تقسیم جنین در حیواناتی نظیر گوسفند، موش و میمون صورت گرفته است.
انتقال هسته سلولی (یا دقیق‌تر انتقال هسته سلول‌های غیرزایا) به طور نظری شیوه ساده‌ای است. محتویات هسته یک تخمک خارج می‌شود و محتویات هسته یک سلول سوماتیک (سلول بدنی یا غیرجنسی) به جای آن وارد می‌شود. حاصل این تعویض ایجاد یک زیگوت یا سلول تخم است که می‌تواند تبدیل به یک موجود کامل شود.
اگر نویسندگان علمی و تخیلی گذشته به نحوی بتوانند امروز ما را ببینند، ممکن است شگفت‌زده شوند که کلون‌های انسانی هنوز وجود خارجی ندارند. در سال ۲۰۰۰، به نظر می‌رسید که هر آن ممکن است دانشمندان شروع کلون‌سازی انسان‌ها کنند.
دالی، اولین گوسفند و پستانداری که از سلول‌های یک گوسفند بالغ کلون شد در سال ۱۹۹۷ به دنیا آمد. در آن زمان به دستور رئیس جمهور بوش، شورای اخلاقی زیستی تشکیل شد همچنین یک گزارش آکادمیک نیز منتشر شد که هر دو نشان می‌داد این تکنولوژی ایمن نیست و باید ممنوع شود؛ حتی برای تحقیق یا درمان نیز نباید استفاده شود.
رسانه‌ها هر خبر مرتبط با این موضوع را گزارش می‌دادند. حتی آرنولد شوارتزنگر نیز وارد عمل شد و در یک فیلم نقش مردی را بازی کرد که شبیه‌ساز یا کلونش جای او را در زندگی واقعی می‌گیرد.
طی ۱۵ سال گذشته، تحقیقات ژنتیکی چنان پیشرفت کرده است که حالا در چند قدمی کلون‌سازی یا شبیه‌سازی انسان قرار داریم. لازم نیست نگران شوید، محدودیت‌ها و موانع زیادی در راه کلون‌سازی انسان قرار دارند که برخی از آنها علمی نیستند.
به گفته دانشمندان دانشگاه MIT، تکنولوژی که در دهه ۹۰ برای ساخت دالی استفاده شد، ناکارآمد است. از هر ۱۰۰ جنین کلون‌شده یا شبیه‌سازی‌شده تنها یکی زنده می‌ماند و به دنیا می‌آیند که حتی برخی از آنها بعد از تولد به دلیل نقص‌های مادرزادی می‌میرند.
دانشمندان موفق شدند راهی پیدا کنند تا برخی از این مشکلات را حل کنند؛ آنها نحوه غیرفعال کردن ژن‌های مورد نظر برای تبدیل یک سلول به یک جنین کامل را کشف کردند؛ این سلول‌ها معمولا در حالت عادی فعال هستند.
این پیشرفت‌های علمی باعث شد که کمپانی‌هایی برای کلون کردن حیوانات خانگی به وجود بیاید؛ البته این کار چنان پرهزینه است که تنها ثروتمندان قادر به پرداخت آن هستند. در این میان دانشمندان چینی نیز موفق شدند میمون‌ها را کلون کنند.
شاید در نگاه اول کلون کردن انسان‌ها نیز آسان به نظر بیاید اما با توجه به علم و تکنولوژی که در حال حاضر در اختیار داریم، برای رسیدن به این هدف نیازمند تعداد زیادی بارداری ناموفق هستیم که این کار به احتمال زیاد مورد تائید کمیته‌های اخلاقی نخواهد بود.
کارهای تحقیقاتی یی ژانگ، بیولوژیست سلول‌های بنیادی، مشکل ژن‌های فعال را حل کرد به گفته وی، در فرآیند ایجاد دو میمون دم دراز از ۶۳ رحم جایگزین و ۴۱۷ تخم استفاده شد اما در نتیجه تنها شش بارداری اتفاق افتاد.
در بسیاری از کشورها اجازه انجام فرآیند کلون‌سازی انسان وجود ندارد. براساس داده‌های مرکز جامعه و ژنتیک، در ۴۶ کشور جهان هر نوع کلون‌سازی ممنوع است و کلون‌سازی انسان نیز در ۳۲ کشور ممنوع است و کلون‌سازی سلول‌های بنیادی انسان تنها برای پرورش اندام‌های حیاتی مجاز است. در آمریکا نیز ۱۵ ایالت کلون‌سازی را ممنوع اعلام کرده است و در سه ایالت نیز پرداخت بودجه دولتی برای تحقیقات کلون‌سازی ممنوع است.
