چه شکلهایی از حیات میتواند بر روی مریخ زنده بماند؟
در نواحی شمالی کانادا که به سرزمین شمالگان متصل است، محیطزیست فوق سرد، نمکی و بدون اکسیژنی وجود دارد که شبیهترین منطقه به برخی از نواحی سیارهی مریخ است.
بنابراین اگر بخواهیم بدانیم چه شکلهایی از حیات بر روی مریخ امکان زندگی داشتهاند، باید نگاه دقیقتری به این منطقه از کانادا داشته باشیم.
دانشمندان دانشگاه مکگیل پس از بررسی دقیق محیط زیست مورد نظر، توانستهاند میکروبهایی را کشف کنند که تا کنون ناشناخته باقی مانده بودند. آنها همچنین با استفاده از روشهای ژنتیکی توانستهاند نحوهی متابویسم این میکروبها را نیز تا حدودی درک کنند.
محققین برای اولین بار اثبات کردهاند که جوامع میکروبی کشف شده در نواحی سرزمین شمالگان کانادا در شرایطی زندگی میکنند که شباهت زیادی به مریخ دارد و زنده ماندن آنها بر اساس خوردن و تنفس ترکیبات غیرآلی است که بر روی مریخ نیز وجود دارند. این ترکیبات شامل متان، سوفات، سولفید، دیاکسیدکربن و مونواکسیدکربن میشود.
کشف این میکروبهای جدید آنچنان اهمیتی دارد که آژانس فضایی اروپا تصمیم گرفته از رسوبات این منطقهی کانادا نمونهبرداری کند تا توانایی کشف حیات توسط تجهیزات خود را آزمایش کند.
بخش کانادایی سرزمین شمالگان یکی از شورترین و سردترین مکانهایی است که تا کنون شناخته شده است. آبی که از اعماق ۶۰۰ متری لایههای یخی به سطح میرسد، دارای ۲۴ درصد شوری است و تقریباً هیچ اکسیژنی درون خود ندارد و همیشه دماهای زیر صفر دارد. بالا بودن شوری آب باعث میشود امکان یخ زدن آب در دمای زیر صفر تاحودی از بین برود و بنابراین آب مورد نظر همیشه مایع باقی میماند. این شرایط در برخی از مناطق مریخ نیز مشاهده شده است. در مطالعات گذشته شواهد وجود میکروب در شرایط اینچنینی روی زمین کشف شده بود، ولی کشف اخیر اولین باری است که میکروبهای زنده و فعال در این محیط شناسایی شدهاند.
دانشمندان دیانای میکروبهای شناسایی شده در این ناحیه را توالییابی کردهاند و ژنومهای ۱۱۰ میکرواُرگانیسم را بازسازی کردهاند که اکثر آنها تاکنون شناخته شده نبودند. ژنومهای بهدست آمده به دانشمندان کمک کرده است درک کنند که چگونه این موجودات در چنین شرایط محیطی زنده ماندهاند و به این ترتیب، نشانههایی از حیاتهای ممکن بر روی مریخ بهدست آمده است.
چیزی که در مورد میکروبهای کشف شده هیجانانگیز بوده، عدم نیاز آنها به مواد آلی برای زندگی است. آنها حتی اکسیژن نیز برای ادامه زندگی نیاز ندارند. آنها از مواد غیرآلی برای خوردن و همچنین برای نفس کشیدن استفاده میکنند. این مواد بر روی مریخ نیز وجود دارند.
محققین در نظر دارند در مرحلهی بعد میکروبهای بهدست آمده را کشت دهند تا اعضای دیگر این خانوادهها را نیز شناسایی کنند. آنها به این ترتیب میتوانند درک بهتری از جوامع میکروبی محتمل بر روی مریخ داشته باشند.